Koşun, telomerleriniz de uzasın, hayatınız da!

100 yaşını devirmek, telomerler, tedaviler bu aralar çok gündemde. Uzun ve sağlıklı yaşam vaadleri ile bu işlerden para kazanmayı hedefleyenleri pek de sevindirmeyecek bir haberim var. Telomerlerinizi de hayatınızı da masrafsız uzatmanın bir yolu var. Koşmak! Neden, nasıl merak ederseniz 4 farklı araştırmanın bulguları çok ilginç.Iowa State Üniversitesi profesörü Dr. Duck-chul Lee tarafından yapılan ve Journal of the American College of Cardiology isimli bilimsel dergide yayımlanan araştırmada, koşan kişilerin koşmayanlardan 3 yıl daha uzun yaşadığı tespit edilmiş. Araştırmacılar, koşan kişilerde kilo, tansiyon, sigara ve içki gibi sorunlar olsa dahi koşmanın erken ölüm oranını %40 azalltığını açıklamışlar. Yaşam süresinin uzamasında en büyük faydayı haftada ortalama 2 saat koşan katılımcılar görmüş. Koşunun yavaş veya hızlı olmasının ise bir önemi olmadığı tespit edilmiş. Sağlık faydaları haftada 4 saatte plato yapmış, 4 saatin ötesinde koşmanın herhangi bir ekstra faydası veya zararı görülmemiş. En güzel tarafı, araştırmacılara göre günde 5 dakika koşmak bile ömrü uzatmak için yeterli!Bu araştırma koşmakla ömrün uzaması arasındaki sebep sonuç ilişkisini açıklamıyor. Prof. Leeye göre olası sebepler koşmanın yüksek tansiyon, fazla kilo, kalp gibi pek çok sağlık sorunu ile başa çıkmaya yardımcı olması. Koşmanın uzun yaşamla ilişkisine ışık tutacak bilgiler üç farklı araştırmadan geliyor. İlki telomerler üzerinde bugüne kadar yapılan en büyük araştırmalardan biri. Son dönemde Türkiye gündemine Sertab Erener ile giren telomerler, DNAlarımızın içerdiği kromozomların uçlarında yer alır. Temel fonksiyonları, kromozomları korumaktır. En basit şekliyle, hücrelerimiz bizi genç ve sağlıklı tutmak için her bölündüğünde telomerlerin boyu kısalır. Doğduğumuzda 10.000 BP olan telomer uzunluğu hücre bölünmeleri, stres, kötü beslenme, kirlilik gibi etkenler yüzünden kısalarak 3.000-5.000 BPye kadar kısalır. Bu noktada artık hücreler görev yapmayı bırakır. Californiada Kaiser Permanente Gen, Çevre ve Sağlık araştırmaları program direktörü Dr. Schaefer lideliğinde 100.000 gönüllü üzerinde yapılan araştırma, ortalamadan daha kısa telomer uzunluğunun erken ölüm riskini arttırdığını göstermiş. En kısa telomerlere sahip %10luk kesimin 3 yıl içinde ölme riskinin teleomerleri normal uzunlukta olanlara göre %23 daha fazla olduğu tespit edilmiş. Sebep sonuç ilişkisi açıklamamakla beraber, bu araştırma daha uzun telomerlerin daha uzun yaşamla ilintili olduğuna işaret ediyor. New York Timesda egzersizin hücreleri genç tutması konusunda yayımlanan başka bir yazı, telomerlerle koşunun ilişkisini net bir şekilde ortaya koyan iki farklı araştırmanın sonuçlarını özetlemiş.Almanyada yapılan ilk araştırma 4 katılımcı grubu ile yapılmış. Birinci grubu genç ve hareketsiz, 2. grubu orta yaşlı ve hareketsiz kişilerden oluşturmuşlar. Üçüncü grup 20lerinde profesyonel çoğu milli takımda yeralan, haftada 70 km antrenman yapan genç koşuculardan oluşmuş. Dördüncü gruba ise orta yaşlı, uzun yıllardır koşan ve haftada 80 km yapan koşucuları almışlar. Araştırmanın lideri Dr Christian Wernerin yaptığı ilk çarpıcı gözlem, orta yaşlı koşucuların aynı yaşta hareketsiz katılımcılardan çok daha genç göründüğü olmuş. Ama görüntünün de ötesinde çarpıcı bulgular katılımcıların hücreleri üzerinde yaptıkları araştırmalarda ortaya çıkmış. Hareketsiz orta yaş grubunun telomerleri, beklendiği üzere hareketsiz genç grubunkinden %40 daha kısaymış. Haftada 80 km koşan orta yaşlı kişilerin telomer uzunluklarının ise genç profesyonel koşuculardan sadece %10 daha kısa olduğu görülmüş! Bu çalışma orta yaşlı koşucuların aynı yaştaki hareketsizlere göre %75 daha az telomer kısalması yaşadığını, yani koşmanın bir çeşit anti-aging etkisine sahip olduğunu göstermiş. Colorado Üniversitesi'nde yapılan ve benzer sonuçlar veren başka bir araştırmada, katılımcıların maksimum oksijen kullanım kapasiteleri (VO2Max) ölçülmüş. VO2Max kardiovasküler fitness ve aerobik dayanıklılığın en iyi göstergesi sayılır. Daha sonra beyaz kan hücrelerinin telomer uzunluğu ölçülüp VO2Max değerleri ile karşılaştırılmış. 55-72 yaş arası katılımcılarda VO2Max seviyesinin yüksek olması ve telomerlerin uzun olması arasında yüksek bir korelasyon olduğu tespit edilmiş. Orta yaşta ne kadar fitseniz hücreleriniz de o kadar genç kalıyor!Uzmanlar bu faydaların koşmakla sınırlı olmadığı, yürümek, bisiklete binmek, ağırlık gibi pek çok yoğun egzersizin aynı faydaları sağlayacağı görüşünde. Yeter ki sevdiğiniz bir spor bulun ve aktif olun.