Türkiye'deki muhafazakarın profili
Açık Toplum Vakfı ve Boğaziçi Üniversitesi'nin yaptığı Türkiye'de muhafazakarlık araştırması ilginç bir profili ortaya çıkardı. Araştırmayı yapanların "muhafazakarlık yumuşuyor ve liberalleşiyor" yorumuna karşın muhafazakarlar; "eşcinselliğin yasaklanmasını" istiyor; işkenceyi ise "hoşgörüyor". "Liberalleşen" muhafazakarların "ideal kadın" tipi ise: "Ev içi görevlerini aksatmayan, kocasının şerefine halel getirmeyen kadın tipi."
Açık Toplum Vakfı ve Boğaziçi Üniversitesi'nin yaptığı araştırmaya göre, Türkiye'de muhafazakarlık giderek daha yumuşuyor ve liberalleşiyor. 16 ilde 1200 kişiyle yüz yüze görüşülerek yapılan araştırmaya göre, özgürlük algısı yükseliyor. Ramazanda oruç tutanlar azalırken, içki ve dekolte giyime hoşgörü de artışta.
Başkanlığını Hakan Altınay'ın yaptığı Açık Toplum Vakfı'nın yürüttüğü araştırmaya göre Türkiye'de siyaset ve özel hayat alanındaki muhafazakarlaşma merkezde toplanmaya başladı. Kendini hiç muhafazakar görmeyenler de çok muhafazakar olarak tanımlayanlar da azaldı.
Eşitlik talebinden özgürlüğe...
Aynı zamanda bireyselleşme artarken, özgürlük algısı da yükselişe geçti. "Muhafaza edilmesi gereken en önemli siyasal değer" 2006'da yüzde 41,6 ile "eşitlik" iken, 2012'de yüzde 42,5 ile "özgürlük" oldu.
Ankete katılanlar arasında devlet ve sosyal hayatta değişim isteyenler cılız kaldı, ekonomide değişim isteyenlerse büyük artış gösterdi.
Konu eşcinselliğe ve işkenceye gelince...
Araştırmadaki en kaygı verici sonuç, özgürlükler alanındaki esnekleşmenin "işkence ya da eşcinsellik" gibi konulara yansımamış olması. Örneğin, toplantı ve gösteri özgürlüğü isteyenlerin sayısı artsa da, işkenceye hoşgörü gösterenlerin sayısı hiç değişmedi. "Eşcinselliğin özgürce yaşanması yasaklansın" diyenlerin sayısı ise küçük bir gerileme gösterdi.
Buna karşın, muhafazakarlık eğilimleri, kadınların dekolte giyebilmesi, alkol kullanımı, oruç tutmak ya da kürtaj serbestisi gibi konularda daha pragmatik yöne evrildi. Oruç tutan sayısı azalırken, içkili mekanlara yönelik hoşgörünün arttığı iddia edildi.
"Kocasının şerefine halel getirmeyen kadın"
Açık Toplum Vakfı ayrıca "kadın tartışmasına" da değindi. Muhafazakarlar, ideal kadın tanımını şöyle yaptı: "Erkeklerle hukuken eşit; gerektiğinde çalışıp para da kazanan ama aile içerisindeki anne ve eş rollerini asla aksatmayan ve ev içi görevlerini aksatıyorsa işini bırakan, kocasının şerefine halel getirmeyen kadın tipi."