Bingöl Üniversitesi'nde seçmeli Zazaca dersi
Bingöl Üniversitesi (BÜ) Rektörü Prof. Dr. Gıyasettin Baydaş, "Şubat 2012'den itibaren üniversitemizde Zazaca seçmeli ders olarak okutulacak" dedi.
Rektör Prof. Baydaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bir süre önce YÖK kararıyla üniversitelerinde kurulan "Yaşayan Diller Enstitüsü" ile "Zaza Dili ve Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü" açtıklarını söyledi.
Enstitü bünyesinde 10 öğrencinin alınacağı yüksek lisans programı açacaklarını bildiren Baydaş, şöyle konuştu:
"Bingöl ve Tunceli yöresinde en çok konuşulan dil Zazacadır. Özellikle Bingöl'de insanların büyük bir kısmı Zazaca konuşur. Bizce, Türkiye'de, Türkçe ve Kürtçe'den sonra en fazla konuşulan dil Zazaca'dır. Zazaların çok yoğun olarak bulunduğu yerde kurulan Bingöl Üniversitesi, bu dilin tarihi ve kültürü hakkında akademik çalışmalar yürütecek. Bunun için Zaza Dili ve Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü kurduk. Bu müdürlüğümüzün özellikle yerel düzeyde Zaza dili ve grameriyle ilgili çalışma yürütüyor. Üniversite senatosu olarak bir süre önce ikinci dönemde Zazaca'nın seçmeli ders olarak okutulması için karar aldık. Zazaca, Şubat 2012'den itibaren üniversitemizde seçmeli ders olarak okutulacak. İsteyen öğrencimiz seçmeli ders olarak Zazaca'yı seçebilecek."
Türkiye'de konuşulan her dil ve kültürün yaşatılması amacıyla Yaşayan Diller Enstitüsü'nü kurduklarını kaydeden Rektör Baydaş, "Diller ve kültürler bu ülkenin zenginlikleridir. Zaza Dili ve Edebiyatı Bölümünde yüksek lisans programı açtık. Bu programa 10 yüksek lisans öğrencisi almak için çalışma başlattık. Önümüzdeki şubat ayında 10 öğrencimiz bu programda yüksek lisans yapamaya başlayacak."
"Yakında ilk Zazaca divanı bastıracağız"
Prof. Dr. Baydaş, ilk kez düzenledikleri "Uluslararası Zaza Dili Sempozyumuna" yurtiçi ve yurt dışından çok sayıda katılımın olduğunu bildirdi.
Daha önce hiç araştırılmamış, konferanslara, sempozyumlara konu edilmemiş Zaza dili ile ilgili bilimsel faaliyetler başlattıklarını belirten Prof. Dr. Baydaş, şöyle devam etti:
"Yaşayan Diller Enstitüsü ile Zaza Dili ve Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü'nün amacından bir tanesi de, yazılı edebiyatı son derece sınırlı olan Zazaca'nın zengin olan sözlü edebiyatını yazılı hale getirmektir. Basımı yapılmamış eserleri tespit etmek için araştırmalara başladık. Bu kapsamda Diyarbakır'ın Hani ilçesinde yaşayan Mehmet Demirtaş'ın Zazaca bir divanı var. Kendisi ekonomik durumundan dolayı bunu basılı hale getirememiş. Bize yayın hakkını verdi. Yakın bir zamanda ilk Zazaca divanı basıma sunmuş olacağız. Bunun dışında üniversitemizin Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Abdulaziz Beki'nin Zazaca hazırladığı bir divanı var. O divanın da grametik düzeltilmeleri yapıldıktan sonra basılacak."
30 yılda yazdı
Diyarbakır'ın Hani ilçesine Bağlı Kuyular beldesinde yaşayan ve uzun yıllar beldede fahri imamlık yapan 75 yaşındaki Mehmet Demirtaş, Bingöl Üniversitesi'nin talebi üzerine el yazısıyla Arapça yazdığı eserini Zaza Dili ve Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü'ne teslim etti.
Demirtaş, AA muhabirine medrese eğitim aldığını belirterek, "1975 yılında yazmaya başladığım Zazaca divanı, 2005 yılında tamamladım. El yazısıyla, Arapça yazdığım divan 300 sayfadan oluşuyor. Divanı ekonomik nedenlerle bastıramamıştım. Bingöl Üniversitesi basmak isteyince onlara teslim ettim" dedi.