10 soruda 4+4+4

Günlerdir Türkiye'nin gündeminde 4+4+4 eğitim reformu var. Hem Meclis hem sokaklar bu yeni sistemin yarattığı gerilime tanık oluyor. Peki şu an Meclis Genel Kurulu'nda görüşülen yasa teklifi neler getiriyor? En çok merak edilen sorular haberimizde...

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Eğitimde 4+4+4 formülü ne anlama geliyor?
Zorunlu eğitim süresi 8 yıldan 12 yıla çıkacak. Öğrenciler 4 yıllık ilkokul eğitimininardından 4 yıllık ortaokul ve 4 yıllık lise okuyacak. Tüm bu kademeler tüm öğrenciler için zorunlu olacak. Öğrencilere ilkokul ve ortaokul bitiminde diploma verilmeyecek. Diplomalarını 12 yılın sonunda alabilecekler. Buna göre, 12 yıl zorunlu eğitimi tamamlamayan öğrencinin diploması olmayacak.
 
Yeni sistem ne zaman uygulanacak?
Kanun teklifine göre, yeni düzenleme gelecek yıldan itibaren uygulamada olacak. Böylece bu yıl 4. sınıf öğrencisi olan öğrenciler, gelecek yıldan itibaren ortaokul 1. sınıf öğrencisi olacaklar. 5, 6, 7 ve 8. sınıfta olan öğrenciler de gelecek yıldan itibaren ilkokul değil, ortaokul öğrencisi olarak kabul edilecek..
Bu yıl 8. sınıfı bitiren öğrenciler ise gelecek yıl zorunlu liseye devam edecek. Ancak Bakanlar Kurulu, liselerin zorunlu eğitim kapsamına alınmasını isterse 1 yıl erteleyebilecek.

Yeni sistemde okul öncesi eğitim nasıl uygulanacak?
Yeni sistemde okul öncesi eğitim uygulaması devam edecek, ama zorunlu eğitim kapsamında olmayacak. Milli Eğitim Bakanlığı'na göre; okulöncesi eğitim zaten dünyanın hiçbir yerinde zorunlu eğitim kapsamında değil, tüm ülkeler idari tedbirlerle okul öncesinde okullaşma oranlarını artırıyor. Türkiye de böyle yapacak. Şu anda mevzuatla olmasa da idari olarak zaten Türkiye'de 71 ilde pilot uygulama ile okulöncesi eğitim zorunlu tutululuyor. Milli Eğitim Bakanlığı, bu pilot uygulamanın gelecek yıl 10 ili daha kapsayacağını ve böylece tüm Türkiye'de yasayla olmasa da idari uygulamalarla okulöncesi eğitimin zorunlu tutulacağını savunuyor.

Okula başlama yaşı kaç olacak?
Birinci sınıfa başlama yaşı yeni sistemde değişmeyecek ama esnekleştirilecek. Bu esneklik de yasayla değil, bir yönetmelikle getirilecek. Çıkarılacak yönetmelikte okula başlama yaşı alt sınırı 60 ay, üst sınırı da 72 ay olarak belirlenecek. 72. ayını dolduran tüm çocuklar, mevcut düzenlemede de olduğu gibi devlet tarafından evine en yakın okula otomatik olarak kaydedilecek. Ama 60. ayını dolduran çocukların velileri, isterlerse 72. ayı beklemeden çocuklarını birinci sınıfa başlatabilecek. Oysa daha önce okula erken başlatma istekleri geri çevriliyordu, hukuken mümkün değil denilerek. İşte yeni düzenlemede bu istekler için bir esneklik getirilmiş olacak.

İlkokul eğitimi nasıl olacak? Müfredat değişecek mi?
İlkokullar ya müstakil binalarda ya da ortaokullarla birleştirilmiş binalarda öğrencilerine eğitim verecek. Çocuklar ilkokul eğitimlerini alacakları ilk 4 yılda, temel dersleri görecekler. O dersleri de oyunla öğrenecekler. Yani ilkokul müfredatı değişecek. Ama okula gelecek yıldan itibaren başlayan çocuklar için. Öncelikle birinci sınıf müfredatı. Birinci sınıfta okula başlama yaşına da esneklik getirilmesinden dolayı ağır akademik bilgilerin yerini oyunlu eğitim alacak. Çocuklar bir an önce okuma yazma öğrensin diye baskıyla karşı karşıya kalmayacak. Öğretmenlerine "yavaş yavaş oyunla öğretin" denilecek. Bu düzenleme yürürlüğe girmeden önce sisteme dahil olan çocuklar için ise müfredat değişmeyecek. Onlar başladıkları müfredatla okullarını bitirecek.
　
Ortaokul eğitimi nasıl olacak?
İlkokul eğitimini tamamlayan yani 4 yılını geride bırakan çocuklar, ortaokula başlayacak. Ortaokula başlangıçta herhangi bir sınav olmayacak. Yeni sistemde 3 farklı ortaokul yapılanması öngörülüyor.

Birinci yapılanmaya göre, ortaokul müstakil olacak. İlkokulu tamamlayan çocuklar tamamen ayrı bir binada eğitim veren ortaokullara kayıt yaptıracak.

İkinci yapılanmaya göre, ortaokullar ilkokulların bünyesinde olacak. Şartlar ve imkanlar gerektirirse ilkokullarla aynı binada çocuklar ortaokula gidecek. Yani mevcut 8 yıllık kesintisiz eğitimde olduğu gibi.

Üçüncü yapılanmaya göre, ortaokullar liselerle birleştirilebilecek. Liselerin çatısı altında çocuklar ortaokul eğitimlerini alabilecek. İşte bu yapılanma, imam hatip liselerinin de meslek liselerinin de orta bölümlerinin açılmasına fırsat verecek. Hatta imam hatip ortaokulları bağımsız olarak da açılabilecek.

Ortaokullarda hangi seçmeli dersler verilecek? Seçmeli ders paketleri ne olacak?
Ortaokul kısmında öğrenciler, ilkokul programıyla bütünlüğü sağlayacak temel dersleri alacak. Bu derslerin sayısı ve saati yeni yapılacak ve haziran ayında tamamlanacak çalışma ile belli olacak. Temel derslerin yanında öğrenci her yıl artan oranda seçmeli dersler alacak. Bu seçmeli dersler "liseye hazırlayıcı programlar" olacak. Yani öğrenciler Talim Terbiye Kurulu tarafından hazırlanan "paket programları" alarak liseye yönlenecek.

Kuranı Kerim ve Hazreti Peygamberin hayatı seçmeli ders olarak hem ortaokullarda hem de liselerde öğrencinin isteğe bağlı okutulacak.
 
Milli Eğitim Bakanlığı o iki dersin dışında, seçmelik ders paketleri hazırlayacak. O paketler, fen bilgisine, yabancı dile, güzel sanatlara, sağlığa, turizm otelciliğe, din eğitimine yönelik paketler olabilecek. Ama öğrenci bir paketteki derslerin tamamını aynı yıl almayacak. O paketin her yıl belli bir bölümünü seçmeli ders olarak görecek. İsterse seçtiği paketten vazgeçip bir başka pakete yönelebilecek. Hatta "Ben yapabilirim" derse birden fazla paketi seçmeli olarak alabilecek.

Yani imam hatip liselerine yönelik seçmeli ders paketini alan bir öğrenci bir yıl sonra vazgeçip, turizm otelcilik meslek lisesinin paketini alabilecek. Ya da kendine güveniyorsa iki paketi bir arada alabilecek. İster imam hatip ortaokullarında ister diğer okullarda Kuran-ı Kerim seçmeli dersini alan kız öğrenciler, başını kapatabilecek. Kürtçe de Alevilik de Musevilik de seçmeli ders olarak öğrencilere verilebilecek ama bunun için Talim Terbiye Kurulu'nun bir çalışma yapması gerekecek.
 
Liseye geçiş nasıl olacak? SBS kalkacak mı?
Bugünkü anlamda uygulanan seviye belirleme sınavı kalkacak. Liseye geçişte öğrencilere "seçme sınavı" yani eleme sınavı yapılmayacak. Okuldaki başarılarını belirleme sınavı yapılacak. Ancak o da öğrencinin liseye geçişinde tek etken olmayacak. Liseye geçişte; ortaokulda alınan seçmeli dersler, rehberlik öğretmeninin değerlendirmesi, aile ve öğrencinin kendi isteği, okul derslerinden alınan notlar, hepsi bir arada yerleştirme yapılırken esas alınacak. Okul başarısını ölçen sınavın etkisi ise daha az olacak. Yani lise kademesine geçişte, sınavdan çok süreç dikkate alınacak. Galatasaray Lisesi, Robert Koleji gibi liselere de aynı sistemle geçiş sağlanacak.
 
Lise eğitimi nasıl olacak?
4 yıllık lise eğitimi, mevcut düzenlemedeki gibi yine akademik liseler ve meslek liselerinde verilecek. Ancak lise türlerinin sayısı azaltılacak. Düz lise kalkacak, daha önce başlatılan çalışma tamamlanarak tüm düz liseler Anadolu liselerine dönüştürülecek. Fen lisesi sayıları da azaltılacak, bu okullara üstün zekalı çocuklar yönlendirilecek. Sağlık meslek lisesi, endüstri meslek lisesi, turizm ve ticaret meslek lisesi gibi meslek lisesi türlerinin tamamının da "meslek lisesi" çatısı altında toplanması için çalışma başlatılacak.
 
İmam hatip liseleri ise meslek liselerinden ayrı kategoride eğitime devam edecek, ortaokul kısımları da açılabilecek. İmam hatip ortaokuluna giden öğrenciler diğer ortaokullarda hangi dersleri alıyorlarsa o dersleri alacaklar. Ama imam hatip lisesine ilişkin seçmeli ders paketini alacaklar. Ama tek seçmeli ders alternatifleri bu olmayacak. İmam hatiplerin orta kısmında okuyan öğrenciler, fen paketi, güzel sanatlar paketi gibi seçmeli ders paketlerini de isterlerse seçebilecek. Hatta isteyen öğrenciler birden fazla paketi de alabilecek. İmam hatiplerin ortaokullarını bitiren öğrenciler, lisede de aynı okulda devam etmek zorunda kalmayacak. İsteyenler başka bir lise türüne de geçebilecek.
 
Akademik liselere, meslek liselerine, imam hatip liselerine öğrenci yönlendirilirken, ortaokulda aldıkları seçmeli dersler de etkili olacak ama bu konuda bir sınırlama olmayacak.
 
Lise eğitimi tüm öğrenciler için zorunlu olacak ama açık lise imkanı da verilecek. O imkanın kimlere verileceğine Bakanlar Kurulu karar verecek. Ama Milli Eğitim Bakanlığı, liseyi açıköğretim yoluyla bitirme hakkının, okula gelemeyecek durumda olan özürlü öğrenciler ile hafızlık eğitimi almak isteyenlere tanınacağını açıklamıştı. Bu kapsama tarım işçisi ailelerin çocukları, buluğ çağını geçtiği için kızını okula göndermeyen babaların çocukları da dahil edilebilecek.

Üniversiteye giriş nasıl olacak?
Teklifte yer almasa da üniversiteye girişin ilk aşaması olan YGS kalkacak. Başbakan Erdoğan açıkladı, Milli Eğitim Bakanlığı'nın da bu konuda çalışma yaptığı ortaya çıktı. Uygulama aşamasına en az 3-4 yıl sonra geçilecek ama bakanlık çalışmasını tamamlamak üzere. İşte o çalışmaya göre, YGS'nin yerini "elektronik yazılı sınavlar" alacak. Öğrenci okul ortamında, hatta kendi sınıfında, her yıl bir kaç kez elektronik yazılı sınava tabi tutulacak. O sınav Bakanlığın Fatih Projesi kapsamında dağıttığı tablet bilgisayarlar üzerinden yapılacak. Sınavda, sınıfta ne işlendiyse o sorulacak.

Elektronik ortamdaki yazılı kağıdını ise öğrencinin kendi öğretmeni okumayacak. Örneğin İstanbul'da eğitim gören bir öğrencinin kağıdını, Hakkari'deki bir öğretmen okuyacak. Kimin kağıdını okuduğunu ise bilmeyecek. Çünkü kağıtların üzerinde öğrencilerin isimleri değil, elektronik kodları olacak. O kodun ne olduğunu, kime ait olduğunu ne öğrencinin kendisi ne de öğretmenler bilecek. Bu önlem, "Öğretmen öğrencisini kayırır mı?" endişesinin önüne geçmek için alınacak. Bir tür olgunlaşma sınavı olan bu elektronik yazılı sınavda başarılı olan öğrenciler yükseköğretime geçiş için "yerleştirme sınavlarına" başvurabilecek. Yerleştirme sınavları ise merkezi sınav olacak. O sınavlarda katsayı uygulaması olmayacak.