Türkiye'de artık herkes bu işi yapamayacak! İşte yeni getirilen şartlar

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, yapı müteahhitlerine yönelik sınıflandırma yapan yönetmeliği Resmi Gazete'den duyurdu. Müteahhit olmak için bazı gereklilikler ortaya çıktı.Türkiye'de müteahhitlik yapmak için gerekli olan şartlar belirlendi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, müteahhit olmak için gereken şartları Resmi Gazete'de duyurdu. 500 metrekare ve altında olan arsalara yapılacak olan yapılar için müteahhite gerek kalmadan arsa sahibi konutunu inşa edebilecek. Yapı müteahhitleri denetim olmadan tesisat ve yapı işlemlerini gerçekleştiremeyecek. İnşaatlarda belgesi olmayan usta çalıştırılamayacak. EKONOMİK VE MALİ YETERLİLİKİş yapacak ve şartlara uygun olan müteahhitlerin finansal tablolarına da dikkat edilecek. Ekonomik ve mali yeterlilik sağlayan müteahhitler belge almadan önceki yıla ait bilançosunda a) Cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,50,b) Öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,10,c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,75ten küçük olması gerekiyor. PERSONEL ŞARTIMüteahhitlerin yetki belgesi grupları, mesleki ve teknik yeterlikler ile ekonomik ve mali yeterlikler esas alınarak, A, B, C, D, E, F, G, H ve geçici olmak üzere gruplandırıldı. Buna göre, a) A Grubu: İş deneyim tutarı yapım işleri eşik değerinin iki katını geçen ve ortalama yıllık usta iş gücü en az 50, teknik personel iş gücü en az 8 olanlar.b) B Grubu: İş deneyim tutarı yapım işleri eşik değerinin 7/5ini geçen ve ortalama yıllık usta iş gücü en az 24, teknik personel iş gücü en az 6 olanlar.c) C Grubu: İş deneyim tutarı yapım işleri eşik değerini geçen ve ortalama yıllık usta iş gücü en az 12, teknik personel iş gücü en az 3 olanlar.ç) D Grubu: İş deneyim tutarı yapım işleri eşik değerinin 2/3ünü geçen ve ortalama yıllık en az 9, teknik personel iş gücü en az 2 olanlar.d) E Grubu: İş deneyim tutarı yapım işleri eşik değerinin 1/3ünü geçen ve ortalama yıllık usta iş gücü en az 6, teknik personel iş gücü en az 2 olanlar.e) F Grubu: İş deneyim tutarı yapım işleri eşik değerinin 1/10unu geçen ve ortalama yıllık usta iş gücü en az 3, teknik personel iş gücü en az 1 olanlar.f) G Grubu: İş deneyim tutarı yapım işleri eşik değerinin 7/100ünü geçen ve ortalama yıllık usta iş gücü en az 1, teknik personel iş gücü en az 1 olanlar.g) H Grubu: İş deneyimi ve iş gücü koşulu aranmaz.ğ) Geçici Grup: Ekonomik, mali, mesleki ve teknik yeterlikler ile iş deneyimi ve iş gücü koşulu aranmaz.(2) Aynı veya ardışık gruplardaki ortak girişim durumunda, ortak girişimin belge grubu, yüksek gruptaki pilot/koordinatör ortağın belge grubunun bir üstü olarak değerlendirilir. Bunun dışındaki ortaklıkların belge grubu ise yüksek gruptaki ortağın belge grubu olarak değerlendirilir.(3) Bu Yönetmelik kapsamında yetki belgesi grubu sahibi yapı müteahhitlerinden; Amaç, Kapsam, Dayanak ve TanımlarAmaçMADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; plân, fen, sanat, sağlık, çevre şartlarına ve standartlara uygun yapı inşa edilmesine yönelik yapım faaliyet ve süreçlerinin takibini sağlamak üzere, yapı müteahhitlerinin ekonomik, mali, mesleki ve teknik yeterliklerine göre sınıflandırılarak yetki belgesi numarası verilmesine, kayıtlarının tutulmasına, belge numaralarının veya gruplarının iptaline ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.KapsamMADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; yapı ruhsatına tâbi her türlü yapım işinde, yapı müteahhitliğini üstlenecek olan gerçek ve tüzel kişileri kapsar.(2) Bu Yönetmelikte tarif edilen sınıflandırma koşulları 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki işler ile bu Kanunda istisna tutulan işleri; 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamındaki mevzuata göre yürütülen yapım işlerini kapsamaz.(3) 31/5/2012 tarihli ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun uyarınca yapılacak uygulamalara ilişkin hükümler saklıdır.DayanakMADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununun 28 inci maddesinin sekizinci fıkrası, 42 nci ve 44 üncü maddeleri ile 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 107 nci maddesinin birinci fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar ve kısaltmalarMADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;a) Bakanlık: Çevre ve Şehircilik Bakanlığını,b) İdare: Yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi verme yetkisine sahip idareleri,c) İl Müteahhitlik Yetki Belge Komisyonu (Belge Komisyonu): Yetki belge numarası işlemlerini yürütmek üzere Müdürlük bünyesinde oluşturulan yetki belgesi komisyonunu,ç) İtiraz komisyonu: Yetki belge numarası işlemlerine yönelik yapılacak itirazları incelemek ve karara bağlamak üzere Bakanlık bünyesinde oluşturulan komisyonu,d) Kanun: 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununu,e) Müdürlük: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünü,f) Toplu yapı: 23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunun 66 ncı ve 68 inci maddelerinde tanımlanan yapıyı,g) YAMBİS: Müteahhitlik yetki belgesi kayıtlarının elektronik ortamda tutulduğu, Bakanlık bünyesinde işletilen Yapı Müteahhitliği Bilişim Sistemini,ğ) Yapı yaklaşık maliyeti: Binalarda, Bakanlıkça her yıl yayımlanan mimarlık ve mühendislik hizmet bedellerinin hesabına esas yapı yaklaşık birim maliyetleri ile yapı inşaat alanının çarpımından elde edilen bedeli,h) Yeterlik: Başvuru sahibinin bu Yönetmeliğe göre ekonomik, mali, mesleki ve teknik yönlerden yapım konusu işleri yapabilme kapasitesine sahip olma durumunu,ı) Yetki belgesi grubu: Bu Yönetmelik uyarınca yapı müteahhitlerinin yeterlik seviyelerini belirlemek üzere, yapılan sınıflandırma sonucu tespit edilen grubu,i) Yetki belgesi numarası: Bu Yönetmelik uyarınca yapı müteahhitlerinin kayıt altına alınmasına ve yapı müteahhitliği faaliyetlerinin takibine esas olmak üzere elektronik ortamda kaydedilen ve YAMBİS üzerinden erişilebilen numarayı,j) Yetki belgeli usta: Mesleki Yeterlilik Kurumu Mesleki Yeterlilik Belgeleri, 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre ustalık belgesi almış olanlar ile Millî Eğitim Bakanlığına bağlı meslekî ve teknik eğitim okullarından mezun olup, diplomalarında veya ustalık belgelerinde belirtilen bölüm, alan ve dallarda çalışanları,ifade eder.(2) Bu Yönetmelikte belirtilmeyen tanımlar için 28 inci maddede yapılan atıflar ve ilgili diğer mevzuatta belirtilenler geçerlidir. Genel HükümlerUygulanacak ilke ve kurallarMADDE 5 – (1) Yapı ruhsatına tâbi bütün yapıların gerçek veya tüzel kişiliği haiz bir yapı müteahhidinin veyahut bunların oluşturacağı ortak girişimin sorumluluğu altında inşâ edilmesi; her müteahhidin yetki belgesi numarası alması esastır. Bu numaranın yapı ruhsatında, yapı kullanma izin belgesinde ve yapım işleri sözleşmelerinde kullanılması zorunludur.(2) Tek parselde bir bodrum katı dışında, en çok iki katlı ve toplam yapı inşaat alanı 500 metrekareyi geçmeyen yapılarda; yapı müteahhitliğine ilişkin bütün sorumlulukları üstlenmek şartıyla parsel maliki kendi yapısını inşa edebilir. Bu durumdaki yapılar için ayrıca yapı müteahhidi aranmaz. Sadece o yapım işinde kullanılmak ve beş yıl içinde bir defaya ve tek bir yapıya mahsus olmak üzere, yapı sahibine geçici yetki belgesi numarası verilir. Yapı sahibinin aynı zamanda yapı müteahhitliğini üstlendiği durumlarda sözleşme şartı aranmaz.(3) Yapı müteahhitliğine ilişkin bütün sorumlulukları üstlenmek şartıyla kendilerine ait yapıları inşa etmek üzere;a) Bir ticari işletme işleten vakıflara, derneklere ve kendi kuruluş kanunları gereğince özel hukuk hükümlerine göre yönetilmek veya ticari şekilde işletilmek üzere kamu tüzel kişileri tarafından kurulan kurum ve kuruluşlara,b) İl özel idaresi, belediye, köy ve diğer kamu tüzel kişilerine ait ticari işletmelere,c) Ana sözleşmelerinde kendi yapılarını inşa edebileceklerine dair aykırı hüküm bulunmamak ve işletme konusu gösterilmek şartıyla yapı kooperatiflerine,ç) İskan dışı alanlarda yapılacak entegre tesis niteliğinde olmayan ve imar planı gerektirmeyen tarımsal amaçlı seralar için yapı sahibine,geçici grup yetki belgesi numarası verilir.(4) Yetki belgesi numaraları, geçici grup hariç, başvuru sahibinin ekonomik, mali, mesleki ve teknik yeterlikleri esas alınarak yapılacak sınıflandırmaya göre uygun grup atanmak suretiyle oluşturulur.(5) Yapı müteahhitliğinin ortak girişimce üstlenilmesi halinde, her bir ortağın Müdürlükten ayrı ayrı yetki belge numarası almış olması ve ortaklarca tüm ortaklık adına yeni bir yetki belgesi numarası alınması zorunludur.(6) Şahıs veya sermaye şirketlerinin 13/1/2011 tarihli ve 27846 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre nevi veya unvan değiştirmeleri halinde, değişiklikten önce bildirim yükümlülüğü dâhilinde sahip olunan güncel yeterlik belgeleri nevi veya unvan değiştirilmiş şirket tarafından kullanılabilir. Bu durumda olan şirketlere, önceki grup ve yetki belge numaraları tahsis edilir.(7) Başvurularda yanıltıcı bilgi ve/veya belge verilmesi, yetki belge numarasının hataya sebebiyet verecek şekilde kullanımı ile ilgili olarak Müdürlüğe bilgi iletilmesi halinde, Müdürlük tarafından derhal araştırma yapılarak gereken önlemler alınır.(8) Yetki belgesi numarası veya grubu iptal edilen yapı müteahhidi, yapı ruhsatı alınmış mevcut işleri tamamlamanın dışında, iptal süresince bu Yönetmelik kapsamında yeni yapım işi üstlenemez.(9) Yetki belgesi numarası başkası tarafından veya başkası adına kullanılamaz veyahut devredilemez. Yapı müteahhitliğiMADDE 6 – (1) Yapı müteahhidi; yapıyı, tesisatı ve malzemeleriyle birlikte ilgili mevzuata, uygulama imar planına, ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere, standartlara ve teknik şartnamelere uygun olarak inşa etmek, neden olduğu mevzuata aykırılığı gidermek mecburiyetindedir. Yapı müteahhidi, ilgili fenni mesullerin denetimi olmaksızın inşaat ve tesisatlarına ilişkin yapım işlerini sürdüremez, inşaat ve tesisat işlerinde yetki belgesi olmayan usta çalıştıramaz.(2) Yapı müteahhidi, yapım işinin ruhsata ve ruhsat eki etüt ve projelere uygun olarak gerçekleştirilebilmesi için gerekli olan inşaat ve iş organizasyonunu sağlamak, mevzuatın öngördüğü her türlü tedbiri almak, uygulamak ve uygulatmaktan sorumludur.(3) Yapı müteahhidi, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda öngörülen iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü tedbiri almaktan sorumludur.(4) Yapı müteahhidi, inşaat ve tesisat işlerinde şantiye şefi ve yetki belgeli usta çalıştırmak ve belgelerinin bir örneğini şantiye dosyasında bulundurmak zorundadır.(5) Yapı müteahhidi, yapı sahibi ile yapım sözleşmesi yapmakla yükümlüdür. Yapı sahibinin aynı zamanda yapı müteahhidi olma koşullarını taşıdığı hallerde, başka bir yapı müteahhidi ile sözleşme şartı aranmaz. Yetki belgesi numarası başvurusu yapamayacak olanlarMADDE 7 – (1) Yetki belgesi numarası için başvuranlardan;a) İflas eden, tasfiye halinde olan, işleri mahkeme tarafından yürütülen, konkordato ilân eden, işlerini askıya alan, iflası ilân edilen, zorunlu tasfiye kararı verilen, alacaklılara karşı borçlarından dolayı mahkeme idaresi altında bulunan, ilgili mercilerce hileli iflas ettiğine karar verilen,b) Başvuru tarihinden geriye doğru son üç yıl içerisinde kesinleşmiş yargı kararı ile tespit edilmek kaydıyla, yetki belgesi numarası kullandığı işlerde;1) Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, rüşvet suretiyle veya başka yollarla sözleşmeye ilişkin işlemlere fesat karıştıran veya buna teşebbüs eden,2) Sahte belge düzenleyen, kullanan veya bunlara teşebbüs eden,3) Hileli malzeme, araç veya usuller kullanan, fen ve sanat kurallarına aykırı imalat yapan,gerçek veya tüzel kişilere yetki belgesi numarası tahsis edilmez, yetki belge numarası olanların belgesi iptal edilir.(2) Başvuru sahibinin ticari işletme türüne bağlı olarak 23 üncü maddede sayılanların, birinci fıkradaki kısıtlama hükümleri kapsamına girmeleri halinde o ortaklık veya şirkete de yetki belgesi numarası tahsis edilmez, yetki belge numarası olanların yenileme işlemi yapılmaz. Gizlilik ve sır saklama yükümlülüğüMADDE 8 – (1) Müdürlük başvurulara ait bilgi ve belgelerin gizliliğini sağlayacak tedbirleri alır.(2) Bakanlık ve Müdürlük personeli ile komisyon üyeleri, bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetleri dolayısıyla öğrendiği ve elde ettiği her türlü bilgi ve belgeyi yalnızca bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerin yürütülmesi amacıyla kullanabilir. Bu bilgi ve belgeler hiçbir şekilde ticari amaçla veya kendileri ya da başkalarının menfaatine kullanılamaz. İlgililerin sır saklama yükümlülükleri görevden ayrılmalarından sonra da devam eder.(3) Komisyon üyeleri, kendilerini ve üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayın hısımları ile evlatlıklarını ve eşlerini ilgilendiren kararlarla ilgili toplantı ve oylamaya katılamaz. Gizlilik ve sır saklama yükümlülüğüMADDE 8 – (1) Müdürlük başvurulara ait bilgi ve belgelerin gizliliğini sağlayacak tedbirleri alır.(2) Bakanlık ve Müdürlük personeli ile komisyon üyeleri, bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetleri dolayısıyla öğrendiği ve elde ettiği her türlü bilgi ve belgeyi yalnızca bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerin yürütülmesi amacıyla kullanabilir. Bu bilgi ve belgeler hiçbir şekilde ticari amaçla veya kendileri ya da başkalarının menfaatine kullanılamaz. İlgililerin sır saklama yükümlülükleri görevden ayrılmalarından sonra da devam eder.(3) Komisyon üyeleri, kendilerini ve üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayın hısımları ile evlatlıklarını ve eşlerini ilgilendiren kararlarla ilgili toplantı ve oylamaya katılamaz. İtiraz komisyonuMADDE 10 – (1) Bakanlıkta, belge komisyonları tarafından alınan nihai kararlara ilişkin itirazları değerlendirmekle görevli bir itiraz komisyonu kurulur.(2) Başvurular üzerine, itiraz komisyonu tarafından gerekçeli olarak karar alınır. Kararlar başvuru sahibine bildirilir. Bildirimde başvurunun uygun bulunmama gerekçesiyle birlikte karara karşı başvuru yolu, süresi ve merci hakkında bilgi verilir.(3) Bakanlık, müteahhitlik hizmetlerinden sorumlu daire başkanının başkanlığında, idari, teknik veya hukuki uzmanlık sahibi en az üç asıl ve tek sayıda kişiden oluşan itiraz komisyonunu, yedek üyeler de dâhil olmak üzere görevlendirir.(4) İtiraz komisyonu eksiksiz olarak toplanır ve kararları çoğunlukla alır. Çekimser oy kullanılamaz. Karşı oy kullanan komisyon üyeleri, gerekçesini komisyon kararına yazmak ve imzalamak zorundadır.(5) İtiraz komisyonunca alınan kararlar ve düzenlenen tutanaklar, komisyon başkan ve üyelerinin adları, soyadları ve görev unvanları belirtilerek imzalanır. Yetki belgesi numarası için başvuruMADDE 11 – (1) Yetki belgesi numarası almak isteyen başvuru sahiplerinin, başvuru yapılan tarih itibarıyla en az bir ay süreyle geçerli olacak şekilde, aşağıda sayılan belgeleri kapalı zarf içerisinde Yapı Müteahhitliği Yetki Belgesi Numarası Başvuru Formu (Ek-1) ekinde Müdürlüğe sunmaları gerekir:a) Gerçek kişi ise, kayıtlı olduğu ticaret ve/veya sanayi odasından başvuru yılı içinde alınmış kayıt belgesinin aslı veya Müdürlükçe ya da ilgili sicil memurluğunca tasdik edilmiş sureti ile noter tasdikli imza beyannamesi,b) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin ilgili sayıları veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerini,c) Ekonomik ve mali yeterliğin sağlandığına ilişkin serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavirce düzenlenen Ekonomik ve Mali Yeterlik Bildirim Formu (Ek-2),ç) Mali durumunu göstermek üzere bankalardan temin edilecek standart formatta düzenlenen Banka Referans Mektubu (Ek-3),d) Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler ile ortalama yıllık usta iş gücü ve teknik personel yeterliğinin sağlandığına ilişkin serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavirce düzenlenen Mesleki ve Teknik Yeterlik Bildirim Formu (Ek-4),e) 7 nci maddede belirtilen hallerden herhangi birisi durumunda olunmadığına dair, standart formatta düzenlenen Sicil Durumu Beyannamesi (Ek-5).(2) G grubu yetki belgesi numarası almak isteyenlerden, ekonomik ve mali yeterliklerden yalnızca banka referans mektubu istenir. % 51 veya daha fazla hissesi beş yıldır mimar veya mühendis ortağa ait olan tüzel kişilerden ve mimar veya mühendis gerçek kişilerden banka referans mektubu da istenmez. (3) H grubu yetki belgesi numarası almak isteyenlerden ekonomik, mali, mesleki ve teknik yeterlik belgeleri istenmez. (4) Geçici grup yetki belgesi numarası almak isteyen yapı sahibi tacir olmayan gerçek kişiden yeterlik belgeleri ve meslek odasına kayıt belgesi istenmez. Ancak 5 inci maddenin üçüncü fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde sayılanlardan, birinci fıkranın (b) bendindeki belgeler ile mülkiyeti kanıtlayıcı belgeler ve başvuruyu imzalayanın başvuru yapmaya yetkili olduğuna dair belge istenir.(5) Geçici grup yetki belgesi numarası başvurularında 7 nci madde uygulanmaz.(6) Başvuruda sunulan belgelerin 28 inci maddede atıf yapılan mevzuatta yer alan belge sunum şekline ilişkin düzenlemelere uygun olması gerekir. Başvuruların dili Türkçe olup yabancı dilde düzenlenen belgelerin Türkçe tercüme asılları ile birlikte sunulması zorunludur.(7) Yapı müteahhitleri tarafından bulundukları yetki belgesi grubundan farklı bir gruba yapılan başvurular, yeni başvuru olarak değerlendirilir.(8) Ortak girişimler tarafından yapılan yetki belgesi numarası başvurularında; noter onaylı ortaklık sözleşmesi, başvuru formu ve ortaklığı oluşturan gerçek veya tüzel kişilerin her biri tarafından imzalanmış Ortak Girişim Beyannamesi (Ek-6) ve ilgisine göre birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerindeki belgelerin ayrı ayrı verilmesi zorunludur. Ortaklık adına yeni bir yetki belgesi numarası alınmasında, birinci fıkranın diğer bentlerinde sayılan belgeler istenmez.(9) Yetki belge numarası almak için bir Müdürlüğe başvuranlar, başvurusu sonuçlandırılıncaya kadar bir başka Müdürlükten yeniden başvuru yapamaz. Başvurusu daha önce reddedilenlerin yeniden başvurması halinde, yapılacak değerlendirmelerde önceki kayıtları YAMBİS üzerinden kontrol edilerek karar verilir.(10) Müdürlük/Belge komisyonu başvuru evrakında çelişki ve/veya yanlışlık olduğu kanaatine varırsa, başvuru sahibinden, ilgili kurum ve kuruluşlara başvurması suretiyle evrakta yer alan bilgilerin doğruluğunun teyit ettirilmesini isteyebilir. Ekonomik ve mali yeterlikMADDE 12 – (1) Ekonomik ve mali yeterliğin sağlanması kapsamında bilanço, banka referans mektubu ve iş hacmini gösteren belgeler sunulur.(2) Başvurunun yapıldığı yıldan önceki yıla ait bilançoya göre;a) Cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,50,b) Öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,10,c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,75ten küçük,olması gerekir. Bu kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır. Başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olanlardan, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.(3) Banka referans mektubu ile; başvuranın bankalar nezdindeki kullanılmamış nakdi veya gayrinakdi kredisi ya da üzerinde kısıtlama bulunmayan mevduatının, başvurulan yetki belgesi grubunda sunulması gereken asgari iş deneyim tutarının % 5inden az olmadığı tevsik edilir.(4) Sunulacak iş hacmini gösteren belgelere göre, başvuru yapılan yıldan önceki yıla ait; başvuru sahibinin iş hacmini gösteren toplam cirosu veya bu Yönetmelik kapsamındaki işlerle ilgili cirosunun başvurulan yetki belgesi grubunda sunulması gereken asgari iş deneyim tutarının F grubu için % 10undan; daha üst gruplar için % 20sinden az olmaması gerekir. Bu kriteri başvurunun yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, başvurunun yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.