Yeni sistemin ekonomi birimleri neler ve nasıl çalışacaklar?
Yeni sistemde ekonomi yönetiminde 3 bakanlık, 3 ofis, 7 kurul, komisyon ve konsey cumhurbaşkanlığına bağlı görev yapacak.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile ekonomi yönetiminde, birleştirilen bakanlıklar, oluşturulan ofis ve kurullarla yeni döneme girildi. Söz konusu yapılanmada ekonomide netlik ve büyüme esas alındı. Ekonomi yönetimi, seri karar almayı sağlayacak şekilde sadeleştirilirken, yeni modelde ekonomi; üretim, finans ve ticaret alanları üzerine kuruldu.
Yeni modele göre, etkin bir koordinasyon için ekonomi yönetimiyle ilgili bakanlıkların yapısı ve faaliyet alanlarında değişikliğe gidildi, ofis ve kurullar oluşturuldu. Düzenlemelere ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararnameleri; Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Ekonomi alanında 6 olan ilgili bakanlık sayısı 3'e indirildi. Bu kapsamda, 16 yılda 3 kattan fazla artan milli geliri vizyon projeler, ekonomik canlılık, istihdam, bilgi ve toplumsal fayda üreterek yeniden katlama hedefiyle oluşturulan sistemde ekonomi yönetimi sadeleştirildi.
Başbakan Yardımcılığına bağlı Hazine Müsteşarlığı yeni yapılanmada Maliye Bakanlığı ile bir arada olacak. Maliye Bakanlığının adı da "Hazine ve Maliye Bakanlığı" olarak değiştirildi. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Kalkınma Bakanlığı "Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı" adıyla birleştirildi. Bakanlığın amacı, Türkiye'yi yüksek teknoloji ile küresel ve prestijli markalar üreterek yapay zekada öncü, akıllı teknolojilerde lider, bilgiyi üretmede merkez bir ülke yapmak olacak.
İhracatın 500 milyar dolara yükseltilmesi ve İstanbul'un dünyanın finans merkezi olması hedefiyle Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Ekonomi Bakanlığı da "Ticaret Bakanlığı" adı altında birleştirildi.
Ekonomi alanındaki ofisler
Ekonomi alanında Cumhurbaşkanlığına bağlı, özel bütçeli, kamu tüzel kişiliğini haiz, idari ve mali özerkliğe sahip, Dijital Dönüşüm, Finans ve Yatırım ofisleri görev yapacak. Dijital Dönüşüm Ofisi, kamunun dijital dönüşümünü (e-devlet dönüşümü) koordine edecek, milli teknolojinin geliştirilmesi ve bu kapsamda farkındalık oluşturmak amacıyla gerekli projeler geliştirecek, büyük veri analizi yapacak, öncelikli proje alanlarında yapay zeka uygulamalarına öncülük edecek, siber güvenlik ve bilgi güvenliğini artırıcı projeler geliştirecek.
Finans Ofisi, ulusal ve uluslararası bankacılık ve finans sektörünü izleyecek ve analizler yaparak raporlayacak. Türkiye'nin finans piyasaları içindeki konumunu da raporlayacak olan Ofis, finansal kaynakların çeşitlendirilmesi ve uluslararası fonların Türkiye'ye gelmesini sağlayıcıyı çalışmalar yapacak, İstanbul Finans Merkezi projesini yürütecek ve gelişmeleri takip edecek.
Yatırım Ofisi ise ülkenin ekonomik kalkınmasında gereksinim duyulan yatırımların artırılması için Türkiye'de yatırım yapılmasını özendirmeye yönelik çalışmalar yürütecek. Kamu kurum ve kuruluşları ve özel sektör kuruluşlarınca yürütülen uluslararası düzeydeki yatırım ortamı tanıtım faaliyetleri kapsamında kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon sağlayacak. Türkiye'de yatırımların artırılmasına katkı sağlayacak her türlü bilgi ve veriyi oluşturmak veya ilgili kurum ve kuruluşlardan toplamak, güncellemek ve dağıtmak, ulusal ve uluslararası kuruluşlarla bu konuda iş birliği yapmakla görevli olacak.
Ofis başkanları Cumhurbaşkanına karşı sorumlu
Başkan, ofisin en üst amiri olup ofisin genel yönetim ve temsilinden Cumhurbaşkanına karşı sorumlu olacak. Başkan, Ofisi, Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen amaç, politika ve stratejilere uygun olarak yönetecek.
Ofislerin teşkilatı, ana hizmet birimleri ile danışma ve yardımcı hizmet birimlerinden oluşacak. Ofis, görev alanına giren hususlarda tüm kurum ve kuruluşlarını koordine etmek ve iş birliğini sağlamak, bunun için gerekli toplantı veya diğer organizasyonları yapmakla görevli ve yetkili olacak.
Ofis başkanlıkları, görevleri ile ilgili olarak ihtiyaç duyduğu konularda araştırma, etüt ve proje ile uluslararası ikili ve çok taraflı temas ve toplantılar düzenleme ve bunlarla ilgili her türlü mal ve hizmetlerin sağlanması gibi işleri yerli ve yabancı gerçek ve tüzel kişilere sözleşme veya pazarlık suretiyle yaptırabilecek ve bu konularla ilgili mal ve hizmet satın alabilecek.
Bilim ve teknoloji ile ekonomi politikalarına vizyon çizilecek
Cumhurbaşkanlığı bünyesinde ekonomiye yönelik olarak Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Kurulu ile Ekonomi Politikaları Kurulu oluşturulacak. Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Kurulu, bölgesel ve küresel rekabette mukayeseli üstünlük kazandıracak alanları tespit edip bu alanlara yönelik tavsiyelerde bulunacak, Türkiye’nin hedefleri doğrultusunda bilim ve teknoloji alanında politika önerileri geliştirecek, Ar-Ge çalışmalarının özendirilmesi, teşvik edilmesi ve sonuçlarının ürünleştirilmesi için politika önerilerinde bulunacak, stratejik önemi haiz teknoloji alanlarını belirleyecek, orta ve uzun vadeli milli teknoloji politika önerileri oluşturacak, sanayinin ithalat bağımlılığını azaltacak çalışmalar yürütecek.
Ekonomi Politikaları Kurulu, ekonomik istikrarla ilgili gelişmeleri izleyip değerlendirecek, kamu ve özel sektör tarafından yapılan yatırımların sürelerini hızlandırmak amacıyla öneriler geliştirecek, ihracata dönük üretim stratejilerine yönelik politika önerileri getirecek. Kurul, ticaretin kolaylaştırılmasına yönelik stratejilerin ve eylem planlarının oluşumuna katkıda bulunmak, faizsiz finans sisteminin daha hızlı ve sağlıklı geliştirilmesi ile ülkenin uluslararası finans merkezi vizyonuna katkı sağlanması amacıyla politika önerileri geliştirmek için faaliyet gösterecek.
Kurul, komisyon ve konseyler
Ayrıca çeşitli kanunlarla görev verilen kurul ve konseylerde ekonomi alanında faaliyet gösterecek.
Malvarlığının Dondurulmasını Değerlendirme Komisyonu, Hazine ve Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanının başkanlığında toplanacak. Komisyonda, Cumhurbaşkanlığından görevlendirilecek bir üye, Milli İstihbarat Teşkilatından görevlendirilecek bir üye, İçişleri Bakanlığı Bakan Yardımcısı, Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürü, Dışişleri Bakanlığı Araştırma ve Güvenlik İşleri Genel Müdürü ve Hazine ve Maliye Bakanlığı Kamu Finansmanı Genel Müdürü görev yapacak.
Ekonomik İşler Olağanüstü Hal Koordinasyon Kurulu, Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanacak. Kurul, Cumhurbaşkanınca belirlenen bakanlardan oluşacak.
İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulu, İthalat Genel Müdürünün veya görevlendireceği genel müdür yardımcısının başkanlığında toplanacak. Kurulda, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin ve Türkiye Ziraat Odaları Birliğinin birer temsilcisi, Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenecek ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri ile İthalat Genel Müdürlüğünün ilgili daire başkanı olacak. Kurul, gerekirse üniversitelerden ve diğer kurum ve kuruluşlardan bilgi alabilecek.
Bireysel Emeklilik Danışma Kurulu, Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısının başkanlığında bir araya gelecek. Hazine ve Maliye Bakanı tarafından belirlenecek kamu kurum ve kuruluşlarından görevlendirilecek en az genel müdür düzeyinde birer temsilciden oluşacak kurul, en az üç ayda bir Hazine ve Maliye Bakanlığınca önerilen tarih ve gündemle toplanacak.
Toptancı Hal Konseyi, Ticaret Bakanlığı bakan yardımcısının başkanlığında toplanacak. Toptancı Hal Konseyi, Ticaret, İçişleri, Hazine ve Maliye ile Tarım ve Orman bakanlıklarının en az genel müdür seviyesindeki temsilcileri ile Türkiye İstatistik Kurumu, Türk Akreditasyon Kurumu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu, Türkiye Ziraat Odaları Birliği, Türkiye Belediyeler Birliği, komisyoncu ve/veya tüccar derneklerinin mensup olduğu en fazla üyeye sahip federasyon ve tüketici derneklerinin mensup olduğu en fazla üyeye sahip federasyon ile en fazla üyeye sahip üretici örgütünün yetkili temsilcilerinden oluşacak.
Kurullar, ilgili kanunlarla kendilerine verilen görevlerin yanı sıra, Cumhurbaşkanınca verilen görevleri de yerine getirecek.