Yağ fiyatları neden fırladı?

KAYNAKMilliyet

Ayçiçek yağında fiyat artışı sürüyor. Ocak 2019’da litresi 7.95 lira olan ayçiçek yağı Şubat 2021’de 13.75 lira - 22.50 lira arasında satılıyor. Salgında stok yapıldığı şüphesini paylaşan uzmanlar, ithalattaki vergi düşüşlerinin ise fiyatlara yansıtılmadığı uyarısında bulunuyor.

Haberin Devamı

Gıda ürünlerinde yaşanan fiyat artışları dikkat çekmeye devam ediyor. Meyve, sebze gibi ürünlerde fiyat artışı yaşanırken en çok ayçiçek yağındaki fiyat artışı gündeme geldi. 2019 Ocak ayında market fiyatlarını karşılaştırdığımız haberde ayçiçek yağının litre fiyatı 7.95 lira iken 2021 Şubat’ta ayçiçek yağının litre fiyatı 13.75 liradan başlayıp markasına göre 22.50 liraya çıkıyor.

Milliyet'ten Aylin Rana Aydın'ın haberine göre tüm dünyayı etkisi altına saran COVID-19 salgınıyla birlikte belli başlı ürünlerde dünyada stoklar yapıldığını belirten konunun uzmanları, “Ülke ve tüketici bazında ihtiyacından fazla ürün alanlar var. Bu da talebi artırdığı için fiyatları da artırıyor” diyor.

Öte yandan gümrük vergileri düşürülmesine rağmen Türkiye’ye ürün satan firmaların da ürünlere zam yaptığı belirtilirken, tarladan sofraya kadar olan sürecin iyi yönetilmesi gerektiği vurgulanıyor.

Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, bu yıl dünya genelinde ayçiçek üretiminde bir düşüş olduğunu söyledi. Fiyatların son 6 yılın en yüksek seviyesine çıktığını dile getiren Yıldırım, “Türkiye ayçiçeğinde kendine yeterli bir konumda değil. İhtiyacının yüzde 64’ünü üretiyor. Yüzde 20 de kayıp yaşandı, bu da fiyatları etkiledi. İthalat daha pahalı hale geldi, ürün bulmak da çok kolay değil, fiyatlar o nedenle çok yükseldi” dedi.

Haberin Devamı

Talep artıyor...

Geçen yıl pandeminin başlamasıyla birlikte belli ürünlerde ciddi stoklar yapılmaya başladığını anımsatan Yıldırım, “Kimse ne olacağını, pandemi sürecinin ne kadar devam edeceğini bilmiyor. Ülke ve tüketici bazında ihtiyacından daha fazla ürün alanlar var. Bu da doğal olarak talebi artırdığı için fiyatları da artırıyor. Türkiye’nin kendisinin üretebileceği bir planlamayı yapması gerekiyor. Birtakım gümrük vergileri düşürülüyor ya da sıfırlanıyor. Biz ne kadar vergi düşürürsek Türkiye’ye ürün satan firmalar da o kadar zam yapıyor” ifadelerini kullandı.

Zincirde kopan halka...

Tarladan sofraya sürecin iyi yönetilmesi gerektiğini vurgulayan Yıldırım, şöyle devam etti:

“Ayçiçeği üreticisi para kazandığı zaman üretimi artırıyor. Muhtemelen önümüzdeki yıl üretim artacak. Çünkü, üretici para kazanırım diye düşünerek o alana daha fazla yükleniyor. Tarım desteklerinin de önceden açıklanması çok önemli. Üretici ona göre karar vererek hangi ürünü ekeceğini tercih eder.”

Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Başkanı Hüseyin Demirtaş ise, “Ayçiçek yağındaki fiyat artışında üreticiden başlayarak market raflarına kadar zincirdeki kopan halkaların sebeplerini araştırmak gerekiyor” dedi. Maliyetin yükselmesiyle fiyatın arttığını dile getiren Demirtaş, “Üretici pahalıya ürettiği için tüketici de pahalıya aldığı için dertli. En büyük kayıp üretici ve tüketicide oluyor” diye konuştu.

Haberin Devamı

‘Sulama yatırımlarına ağırlık verilmeli’

Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı ise, hasat döneminin ağustosta başlayacağını belirterek, “İhtiyacımızın yarısını üretiyoruz. Üretimi artırmak için sulama yatırımlarına ağırlık verilmesi gerekiyor. Ayrıca üretici ekeceği ürünün fiyat ve desteğini ekmeden önce bilirse ona göre de üretimini şekillendirmiş olur” ifadelerini kullandı.

‘Üretici desteklenmeli’

Trakya Birlik Başkanı Ahmet Akgün, önceki günlerde yaptığı açıklamada artışların salgınla birlikte başladığını belirterek, şöyle anlatmıştı:

“Ayçiçeği yağı fiyatındaki artış kuraklık ve pandemiden kaynaklanan bir durum. 2019’da ayçiçeğinin tonunu 2 bin 500 liraya sattık. 2019’da 5 kilogramlık ayçiçeği yağı 40 lira civarındaydı. Sonra 42 lira civarına gelmiş oldu ama 2020’de ve bu yıl 65- 70 lira fiyatları görüyoruz. Yurt dışına bağımlıyız. 3.5 milyon ton ayçiçeğine ihtiyacımız var. Ancak önümüzdeki sezona yaklaştıkça ayçiçeği yağı fiyatlarının aşağı ineceğine inanıyorum. Çiftçimizi destekleyip üretimi artırırsak fiyatların daha iyi olacağını düşünüyorum.”