Milyonlarca kişiyi ilgilendiriyor: Bu şartları sağlayanlar para alıyor!

Sosyal güvenlik sistemine ilişkin sorulara Hürriyet Gazetesi yazarı Noyan Doğan cevap verdi.Soru: Ev hizmetlerinde 10 günden az çalışanlar uzun vadeli yaşlılık primlerini kendileri ödeyebilirler denmekte. Bu ödeme nasıl yapılıyor ve 4/A kapsamında mı sayılıyor? Cevap: 10 günden az çalışanların sigortası içinde emeklilik primi ve genel sağlık sigortası primi de yoktur. Sadece iş kazası ve meslek hastalığına karşı sigorta yapılır. Kendileri isterlerse 30 gün üzerinden emeklilik ve genel sağlık sigortası için prim ödeyebilirler. Prim ödemeleriniz için SGKya başvurmanız gerekiyor. Soru: 6.5 yıl serbest avukatlık yaptım, ardından engelli kadrosundan memuriyete girdim. Serbest avukatlık yaparken Bağ-Kurumu ödememiştim. Memuriyette şu anda 3.5 yılım doldu. Engel oranım yüzde 45. Bağ-Kurluyken engelli raporum yoktu. Bağ-Kurumu ödesem emekli olabilir miyim? Cevap: Engelli durumundan emekli olabilmeniz için 20 yıl çalışıp, 4400 gün prim ödemeniz gerekiyor. Geriye dönük borçlanma hakkı İş Kanununda belirlenmiştir ve bu hakların dışında geriye dönük prim borçlanması yapılmaz. Kadınlar için doğum borçlanması bu haklardan biri. Bunun dışında geri dönük borçlanma yapamazsanız. Soru: Gebe çalışanım. İşyeri pandemi nedeniyle ücretsiz izne çıkardı. 32.haftama kadar 2 ay var ve bu süre zarfında nakdi destek ücretine başvuracaklarını bildirdiler. 32. hafta öncesinde de işe tekrar başlatacaklarını söylediler. Bu durumda doğum rapor parası, süt parası gibi haklarımı alabilir miyim? Cevap: Emzirme ödeneği alabilmek için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün sigortalı olmanız gerekiyor. Doğum parası için de doğumdan önceki bir yıl içinde en az 90 gün primi ödenmiş olması ve rapor süresince işyerinde çalışmıyor olmanız gerekiyor. Bu şartları yerine getirmişseniz süt parası da, doğum parası da alabilirsiniz. Soru: İşe giriş tarihim 24.1.2013. Toplam prim günüm 2056. Doğum tarihim 25.5.1982. 25 yıl çalışıp, 7.200 prim gün ödeyip, 58 yaşında emekli olacağım. 7200ü tamamlayıp kurumdan istifa etsem emeklilik tazminatımı alabilir miyim? Cevap: 15 yıl çalışan ve 3 bin 600 prim gün sayısını yerine getirenler kıdem tazminatını alabiliyor. Ancak bu haktan ilk işe giriş tarihi 8 Eylül 1999 tarihinden önce olanlar yararlanabiliyor. Bu durumda kendi isteğinizde ayrılırsanız kıdem tazminatını alamazsınız. Sizin durumunuzda 4 bin 500 prim günü, 25 yıl sigortalılık süresini doldurmanız gerekiyor. Soru: 15.6.1970 doğumluyum. 1986 sigorta girişim var. 905 gün ödenmiş pirimim, 550 gün askerlik var. Toplu para yatırırsam emekli olabiliyor muyum ve ne kadar para yatırmam lazım? Cevap: Sizin durumunuzda 25 yıl çalışıp, 5300 prim gün ödeyip, 49 yaşında emekli olunuyor. Ancak prim gün sayınız ve çalışma yılınız çok eksik. Askerliği de borçlansanız 1450 gün olur. Toplu para ödeyip de emekli olunamıyor. Soru: Doğum için aldığım ücretsiz izin bu ay sonu bitiyor. Şirketim bana ücretsiz izne devam edeceğimizi söyledi. Anlaşma sağlayamadık, böyle bir hakları var mı? Cevap: İşyerinizin pandemi nedeniyle çalışanları ücretsiz izne gönderme hakkı var. Yeni çıkan kanunlar işverene bu hakkı tanıyor. Soru: 1988 sigorta girisliyim.1969 dogumluyum.1030 gün prim ödemem var. Bu primleri SGKdan geri alabilir miyim? Cevap: Primlerinizi SGKdan iade alabilirsiniz ancak prim iadesi hakkından yararlanabilmek için emeklilik yaşını doldurmanız gerekiyor; bu da kadınlar için 58, erkekler için 60. Yani 60 yaşında iade alabilirsiniz.