Birleşme ve satın almalarda hacim arttı, adet geriledi
Uluslararası denetim ve danışmanlık firması EY’nin Türkiye Kurumsal Finansman Bölümü tarafından açıklanan birleşme ve satın alma aktivitesi raporunda, geçen yıl tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de birleşme ve satın alma aktivitesinde 2017'ye kıyasla işlem hacminde artış, adedinde ise düşüş gerçekleştiği belirtildi.
EY'nin Türkiye Kurumsal Finansman Bölümü, her yıl yayımladığı Birleşme ve Satın Alma İşlemleri Raporu'nun 17’ncisini İstanbul'da açıkladı. Rapora göre, 2018; küresel, bölgesel ve lokal birçok gelişme yaşanırken, ABD Merkez Bankasının (Fed) 2015 yılı sonunda başladığı faiz artırımı sürecine devam ettiği, bunun da etkisiyle gelişmekte olan ülke para birimlerinde değer kaybının sürdüğü ve ekonomilerin olumsuz etkilendiği bir yıl olarak öne çıktı.
Geçen yıl tüm dünyada birleşme ve satın alma aktivitesinde işlem hacminde artış, işlem adedinde ise düşüş gözlemlendi. Türkiye’de ise özellikle büyük çaptaki özel sektör işlemlerinin etkisiyle işlem hacmi artarken, işlem sayısı 2017'ye göre önemli bir düşüş ile 191 olarak gerçekleşti.
2018 yılında değeri açıklanan 83 işlemle toplam 9,3 milyar dolar tutarında işlem hacmi oluşturuldu. Değeri açıklanan işlemler arasında milyar dolar seviyesini aşan 2 adet işlem yer aldı. 100 milyon dolar seviyesini aşan işlem sayısı ise 12 olarak gerçekleşti. KOBİ’lerdeki işlem yoğunluğu, geçen yıllarda olduğu gibi 2018'de de devam etti.
2019 yılı için ise beklenen kamu kaynaklı işlemlerin ve bazı özel sektör işlemlerinin gerçekleşmesine bağlı olarak, geçen yıla paralel bir seviyede yaklaşık 10 milyar dolar tutarında işlem hacmi öngörüldü.
Yabancı yatırımcılar, toplam işlem hacminde yüzde 69 pay aldı
Rapora göre, yabancı yatırımcılar, 2018'de de işlem hacminde yerli yatırımcıları geride bıraktı. 2017'de toplam işlem hacminin yüzde 62’sini gerçekleştiren yabancı yatırımcılar, geçen yıl toplam işlem hacminin yüzde 69’unu gerçekleştirerek yerli yatırımcıların önündeki yerini korudu.
İşlem adedi olarak, geçen yıllarda olduğu gibi yerli yatırımcılar, yabancı yatırımcıları geride bırakarak 124 işlem gerçekleştirdi. Yabancı yatırımcıların işlem sayısı ise son 9 yılın en düşük seviyesine gerileyerek 67 oldu.
2018’de ABD, Almanya, İngiltere ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) işlem adedi bazında yabancı yatırımcı ülkeler arasında öne çıktı.
Özel sermaye fonları daha az işlem gerçekleştirdi
Rapora göre, 2018 yılında özel sermaye fonlarının gerçekleştirdiği hem işlem adedi hem de işlem hacminde düşüş görüldü. Özel sermaye fonları, 2018 yılında 41 işleme imza atarak değeri açıklanan işlemlerle toplam 287 milyon dolar seviyesinde hacim gerçekleştirmiş oldu.
Toplam işlem adedinin yüzde 21’ini oluşturan özel sermaye fonlarının gerçekleştirdiği en yüksek hacimli değeri açıklanan işlem ise Temasek ve Metric Capital’ın D.ream’e ortak olması olarak belirlendi. İşlem değeri açıklanmamış olmakla beraber Turkven’in Elif Plastik’e, Mediterra’nın Pizza Pizza’ya, Venture Capital Bank ve First Energy Bank’in Oba Makarnacılık’a ortak olması, özel sermaye fonlarının dikkati çeken diğer işlemleri arasında yer aldı.
Finansal hizmetler sektörü işlem hacmi, bilişim sektörü de adet bazında ilk sırada
Geçen yıl finansal hizmetler sektörü hacim bazında birinci olurken, bilişim sektörü adet bazında liderliğini korudu.
2018'de finansal hizmetler sektörü işlem hacmi bazında, bilişim sektörü de adet bazında ilk sırada yer aldı. Finansal hizmetler sektöründe gerçekleşen 10 işlem ile 3,2 milyar dolar tutarında işlem hacmi oluşturuldu.
Sektördeki en yüksek tutarlı işlem, Emirates NBD’nin DenizBank’ın yüzde 99,85’ini 3,2 milyar dolar bedelle satın alması işlemi oldu. İşlem adedinde ise çoğunluğu küçük işlemlerden oluşan 58 işlem ile bilişim sektörü öne çıktı. DFDS'nin U.N. Ro-Ro’nun yüzde 98,8’ini 1,2 milyar dolar karşılığında satın almasıyla ulaştırma sektörü, işlem hacmi bazında ikinci sıradaki yerini korudu.
İşlemlerin yüzde 11’i kamu kaynaklı
Rapora göre, kamu kaynaklı işlemlerin toplam işlem hacminden aldığı pay 2017’ye kıyasla artış göstererek yüzde 11 olarak gerçekleşti. Yerli yatırımcıların, geçmiş yıllarda olduğu gibi kamu kaynaklı işlemlerde yine önemli ağırlığının olduğu görüldü.
Gerçekleşen en büyük kamu kaynaklı işlem, Doğuş Yiyecek İçecek’in Afyon Şeker Fabrikası ihalesini 177 milyon dolar bedelle kazanması oldu.
2019 yılına ilişkin beklentilerde 2018 yılı gerçekleşmelerine benzerlik hakim
EY Birleşme ve Satın Alma İşlemleri 2018 Raporu, 2019 öngörülerini de ortaya koydu. Kurlarda yaşanan dalgalanmalar ve yüksek seviyede seyreden enflasyon verilerinin 2019 yılında Türkiye’deki yatırım ortamını önemli ölçüde etkileme ihtimali olduğu belirtilirken, yakın coğrafyadaki güvenlik sorunları ve ekonomik gelişmelerin de Türkiye üzerinde önemli etkisi bulunan unsurlar olduğu kaydedildi.
Önceki yıllarda olduğu gibi 2019 yılı için ağırlıklı olarak küçük ve orta ölçekli işlemlerin yoğun olması bekleniyor. Ulaştırma, enerji ve imalat sektörlerinde ise büyük ölçekli işlemlerin gerçekleşme olasılığı bulunuyor. Enerji sektöründe hem özelleştirmelerin hem de özel sektör işlemlerinin önemli rol oynamaya devam edeceği öngörülüyor.
Yılın işlemi, Trendyol’un bir kısım hissesinin Alibaba tarafından satın alınması
EY'nin Türk iş dünyasının önde gelen isimleri ve üst düzey yöneticileri ile gerçekleştirdiği "Türk iş dünyasının birleşme ve satın alma faaliyetlerine bakışı" konulu geleneksel anketinin sonuçları da raporda açıklandı.
Ankete göre, Trendyol’un bir kısım hissesinin Alibaba tarafından satın alınması, yüzde 37 oyla yılın işlemi olarak seçildi. Ankete katılanların yüzde 73’ü geçen yıl gerçekleşen işlem hacminin düşük seviyede gerçekleştiğini belirtirken, 2019'da 15 milyar dolar altında bir işlem hacmi bekleyenlerin oranı yüzde 73 olarak gerçekleşti. Enerji, yüzde 19 oyla katılımcılar tarafından 2019 yılında en fazla hareket beklenen sektör olurken, enerjiyi, imalat, bilişim ve gayrimenkul sektörleri izliyor.
Katılımcıların çoğunluğu (yüzde 88) kurlarda yaşanan dalgalanmaların ve yüksek seviyede seyreden enflasyonun etkilerinin yüksek olacağını düşündüğünü belirtirken, ankete katılan iş adamları ve yöneticilerin yüzde 41’i bu yıl yatırım ortamının durağan seyredeceğini öngörüyor.
"2019’da da benzer bir birleşme ve satın alma ortamının oluşmasını bekliyoruz"
EY Türkiye Kurumsal Finansman Bölümü Başkanı Müşfik Cantekinler, toplantıda yaptığı konuşmada, işlem hacmindeki artışın ortalama işlem hacimlerinin yükselmesiyle ilgili olduğunu belirterek, bu durumun temelde, 2018’de yarım milyar dolar üzerinde 5 büyük işlemin gerçekleşmesiyle ilgili olduğuna işaret etti.
2019 yılında, hem ekonomik seyrin hem de bölgesel gelişmelerin yatırım ortamı üzerinde belirleyici olacağını düşündüklerini ifade eden Cantekinler, şunları kaydetti:
"Kurların yüksek seyretmesinin, özellikle döviz cinsinden borçlu şirketler için bir risk oluşturduğu açık. Fed’in 2019 yılında faiz artışlarını yavaşlatabileceği sinyali vermesi de ekonomiler üzerinde etkili olacaktır. Ayrıca, yakın coğrafyada yaşanan güvenlik sorunları da yatırımcılar nezdinde değerlendirilen hususlar olarak ön plana çıkıyor. Bu gibi nedenlerle Türkiye’de 2019 yılında 2018’e benzer bir birleşme ve satın alma ortamının oluşmasını beklemekteyiz."
Yakın coğrafyadaki sorunların da Türkiye’yi etkilediğini dile getiren Cantekinler, "ABD’nin yeni başkanı Trump’ın zaman zaman diplomaside ve siyasette alışılagelmemiş çıkışlar yapması, farklı fikirler öne sürmesi her ülke gibi Türkiye’yi de olumsuz etkiledi." dedi.
"Yabancı yatırımcıların gerçekleştirdikleri işlem hacmi 6,4 milyar dolar"
EY Türkiye Kurumsal Finansman Bölümü Direktörü Cem Günfer de yabancı yatırımcıların gerçekleştirdikleri işlem hacminin ve özellikle işlem adedinin beklentilerin altında kaldığını söyledi.
Günfer, yabancı yatırımcıların gerçekleştirdikleri işlem hacminin 2018 yılında 6,4 milyar seviyesinde gerçekleştiğini belirterek, "Bu rakam, 2016 ve 2017 yıllarına göre artışa işaret etse de Türkiye’nin potansiyelinin ciddi seviyede altında olduğunu düşünüyoruz. Bu artışta, işlem adetlerinin düşmesine karşın büyük hacimli bazı özel sektör işlemlerinin 2018 yılında gerçekleşmesi ve ortalama işlem hacimlerinin artmasının önemli rol oynadığını söyleyebiliriz." diye konuştu.