Tüketiciyi kandıran yandı! Bakanlık harekete geçti

Tüketiciyi yanıltan ilan ve reklamlar ile özellikle yüksek fiyatla fırsatçılık yapılan ürünlere karşı denetimlerini artıran Ticaret Bakanlığı, idari para cezaları uyguluyor. Fiziki ve online satış yapan firmalara karşı ayıplı mal ya da yönlendirme davranışlarına karşı tüketiciler ise farklı kanallar üzerinden kolaylıkla şikayetlerini iletebiliyor.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Ticaret Bakanlığı sıkı denetimlerle tüketicinin yanıltılması ve fırsatçılık yapılan ürünlere karşı yaptırımlarını artırdı. Bu kapsamda Ticaret Bakanlığı 2024 yılında tüketici mağduriyetinin önlenmesi amacıyla tüketiciyi kapsayan çeşitli konularda 283 bin 131 firmaya denetimler yaparken; toplam 4 milyar 377 milyon lira idari para cezası uygulandı. Bakanlık Reklam Kurulu ile geçtiğimz gün ise mevzuata aykırılık tespit ettiği reklamlar için 30.2 milyon lira idari para cezası uygulanmasını kararlaştırdığını duyurdu. Geçen hafta ise önemli e-ticaret platformlarına büyük ‘yorum’ cezaları kesilmişti. Cezaların kapsamı içinde ‘farklı görsel kullanımı’, ‘içerikte olmayan ürünler’, ‘yönlendirici yorum’, ‘sahte ve engellenen yorumlar’ yer almıştı. Tüketiciler hem fiziki olarak yaptıkları alışveriş sonrasında ‘ayıplı mal’ olarak pek çok hakka sahipken; aynı zamanda ise dijital platformlarda yaptıkları alışverişler öncesi ve sonrasında pek çok sistemden hakkını koruyacak adımlar atabilir. İşte tüketicinin yol haritası... 

Rekor turizmde

Ticaret Bakanlığı’ndan edinilen bilgiye göre, tüketicilerin satın alma kararı verirken en fazla etkilendikleri sektörler olan turizm, giyim ve yemek hizmetleri, aynı zamanda tüketici yorumlarının doğruluğuna ilişkin eksiklik ve mevzuata aykırılık durumlarının en çok tespit edildiği alanlar.

Yorumların doğruluğu nasıl teyit edilir?

1- Yorum yapanın profiline bakın; gerçek bir kullanıcı olduğunu tespit edin. 

2- Çok övüyor ya da çok kötülüyor mu; ikisi de yanıltıcı olarak ele alınıyor. 

3- Kalıp ifadeye dikkat; ‘harika bir ürün’, ‘çok kötü, beğenmedim’ bu iletilere inanmayın, farklı yorumları inceleyin. 

4- Stok kelimesi radarı; ‘stok yaptım’, ‘stoklar güncellendi’ gibi tüm mesajlara kuşkuyla bakın. 

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

5- Rakiplere dikkat çekiliyor mu; başka bir markanın aynı ürününe atıfla yazılan yorum da kuşkulu. 

Cezalar caydırıcı mı?

Reklam Kurulu, 2025 için 79 bin 161 lira ile 31 milyon 808 bin 530 lira arasında idari para cezası uygulayabiliyor. Yeniden değerleme oranında artırılan yeni ceza- lar olumlu olarak görülüyor. An- cak özellikle online platformların aracı yükümlülüklerinin artırılması konusunda talepler de var.

Stokları güncellediler!

Reklam Kurulu, online ortamda yorum ve derecelendirme uygulamalarının manipüle edilmesinin de önüne geçilmesini hedefliyor. Bu kapsamda pek çok kalıp cümle ve kelime ile tüketicinin yönlendirildiği tespit edildi. Özellikle yorumda ‘stok yaptım’ ibaresi varsa dikkat! Yine kullanıcılar tarafından bir firmanın satıştaki ürünün önce bitmiş gibi gösterilmesi ardından ise ‘stokları güncellediler’ diyerek yönlendirmeler yapması; tüketiciyi başlıca yanıltan yorumlar olarak öne çıkıyor.

Google sistemleri üzerinden tesis yorumları da incelemelerde dikkat çekti. Google’daki aramada marka, isim, işletme bilgileri çıkan görsel satırlarında aynı zamanda tesis yorumları da bulunuyor. Buradan rekabeti tehlikeye atacak şekilde olumsuz yorumların da yapıldığı tespit edildi.

‘Şikâyet edin’

Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Ergün Kılıç, tüketicinin şikayet mekanizmalarını anlattı:

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

1- e-Devlet üzerinden Reklam Kurulu’na bildirim yapın.
2- e-Devlet’te Tüketici Bilgi Sistemi (TÜBİS) üzerinden 149 bin lira altındaki uyuşmazlıklar için ilçe, il tüketici hakem heyetlerine; üzerindekiler içinse arabuluculuk başvurusu yapın.

Başvurular ücretsiz, masrafları devlet karşılıyor, firma hatalı ise karşılığı alınıyor.

‘Dikkatli okuyun'

Milliyet'ten Duygu Erdoğan'ın haberine göre; Gerek online, gerek fiziki firmalarda yapılan aldatıcı ve fırsatçılık uygulamalarının pek çok sistemden daha hızlı hareket ettiğine dikkat çeken Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu: “Online sitelerde açıklamayı iyi okuyun, ürünün üzerinde yazanları okuyun, ilan ve reklamların ifade ettiği ürünü araştırın, karşılaştırın.”

‘Taşınıyoruz’ ve ‘son ürünler’ yönlendirmesi

Tüketici dijital ortamda olduğu gibi kendi sokağında, mahallesinde de tam güvende değil. Pek çok sokak arası mağazanın ‘taşınıyoruz’, ‘tasfiye ediyoruz’, ‘son ürünler’ gibi aylarca hatta yıllarca süren ilan uygulamaları da tüketiciyi aldatan modeller. Bu uygulamalar da zamanı ve yeri belirtilerek şikayet edilmeli. Bu sistemler tüketiciyi kandırdığı gibi aynı zamanda işini doğru yapan firmalar açısından da rekabeti tehdit ediyor.