Borsa günlük bazda yüzde 7.46 değer kaybetti
Dünya piyasalarında bir süredir telaffuz edilen ekonomik kriz kendini iyiden iyiye göstermeye başladı. Borsalarda gün boyu sert düşüşler oldu. İMKB, ikinci seansta 23.34 puan artarak 39 bin 409 puandan kapandı.
Endeks, bu kapanış değerini en son 2007 Mart ayının ilk haftalarında görmüştü.
İkinci seansta, hisse senetleri ortalama yüzde 0,06 değer kazandı. Endeks ikinci seansa, 69,92 puan azalarak 39.316,15 puandan başladı.
Seansın ilk yarısını 38.546,31 puandan geçen endeks, seans içinde en düşük olarak 38.527,01 puana gerilerken, en yüksek olarak 39.482,50 puana çıktı.
Birinci seanstaki 3.199,84 puanlık azalış dikkate alındığında, endeks günlük bazda 3.176,50 puan geriledi.
Hisse senetlerinin günlük ortalama değer kaybı yüzde 7,46 oldu. İkinci seans kapanışında, mali endeks 82,50 puan azalarak 54.546,35 puana, sanayi endeksi 136,80 puan azalarak 32.585,50 puana geriledi, hizmetler endeksi ise 426,34 puan artarak 29.524,11 puana yükseldi.
Böylece ilk seansa göre mali grup hisseler ortalama yüzde 0,15 oranında, sanayi grubu hisseler ortalama yüzde 0,42 oranında değer yitirdi, hizmetler grubu hisseler ise ortalama yüzde 1,47 oranında değer kaybetti.
İkinci seansta işlem gören toplam 329 hisse senedinden 131'i değer kazandı, 155'i değer yitirdi, 43 hisse senedinin fiyatında değişiklik olmadı.
İkinci seansta, 981 milyon 655 bin 74 YTL'lik işlem hacmi kaydedildi. Günlük işlem hacmi, 1 milyar 764 milyon 996 bin 433 YTL olarak hesaplandı.
İkinci seansta, Garanti Bankası, İş Bankası (C), Halkbank, Yapı ve Kredi Bankası ile Akbank en çok işlem gören hisseler oldu.
Kapalıçarşı'da döviz...
İstanbul serbest piyasada kapanış saatlerinde doların satış fiyatı 1.2560 YTL, euro'nun satış fiyatı 1.9770 YTL oldu.
Piyasanın kapanışı itibarıyla Kapalıçarşı'da 1.2540 YTL'den alınan dolar 1.2560 YTL'den satılıyor. 1.9750 YTL'den alınan euro'nun satış fiyatı ise 1.9770 YTL oldu.
Serbest piyasada önceki kapanışta 1.2300 YTL olan dolar güne 1.2720 YTL'den, 1.9200 YTL olan euro ise 2.0070 YTL'den başlamıştı.
İMKB'de birinci seansın seyri...
Endeks, cuma günü ikinci seans kapanışına göre 3.199,84 puan azalarak günün ilk yarısını 39.386,07 puandan tamamladı.
Birinci seansta, hisse senetlerinin ortalama değer kaybı yüzde 7,51 oldu.
Cuma günü 42.585,91 puandan kapanan İMKB Ulusal 100 Endeksi, ilk seansa 2.997,67 puan azalarak 39.588,24 puandan başladı.
İlk yarıyı 39.826,55 puandan geçen endeks, en düşük 39.189,33 puana gerilerken, en yüksek 40.353,80 puanı gördü.
Seans sonunda mali endeks 4.546,72 puan azalarak 54.628,85 puana, sanayi endeksi 2.262,29 puan azalarak 32.722,30 puana, hizmetler endeksi 2.259,62 puan azalarak 29.097,77 puana geriledi.
Böylece önceki kapanışa göre mali grup hisseler ortalama yüzde 7,68 oranında, sanayi grubu hisseler ortalama yüzde 6,47 oranında, hizmetler grubu hisseler ortalama yüzde 7,21 oranında değer kaybetti.
Birinci seansta işlem gören toplam 318 hisse senedinden 3'ü değer kazandı, 313'ü değer kaybetti, 2 hissenin fiyatında ise değişiklik olmadı.
Birinci seansta 783 milyon 341 bin 359 YTL'lik işlem hacmi oluştu. En çok işlem gören hisse senetleri İş Bankası (C), Garanti Bankası, Yapı ve Kredi Bankası, Turkcell ile Akbank oldu.
ULUSLARARASI PİYASALAR...
ABD'de yatırım bankası Bear Stearns'ın acilen kurtarılmasının ardından küresel mali krizin derinleşeceği kaygıları, Avrupa'daki bankaların hisselerinin düşmesine yol açtı.
İsviçre'nin en büyük bankası UBS'nin hisseleri yüzde 12.9, Credit Suisse'in hisseleri yüzde 9, Alman Deutsche Bank'ın hisseleri yüzde 5.6 değer kaybetti.
UBS, ABD'deki yüksek riskli morgage piyasasıyla bağlantılı olarak aktiflerinde 18 milyar dolardan fazla zarar yazması nedeniyle, krizin en çok etkilediği bankalar arasında olduğu düşünüldüğü için hisseleri en fazla düşen banka oldu.
Fransa'da, BNP Paribas'in hisseleri yüzde 6.8, Societe Generale'nin hisseleri yüzde 8.7 ve İngiltere'de ise Barclay's bankasının hisseleri yüzde 8'den fazla değer kaybetti.
Ekonomistler, bu büyük bankaların Bear Stearns'ı zor duruma sokan likidite sıkıntısından daha az etkilenebileceğini ifade ettiler. Ancak, Avrupa'daki bankalar, ABD'deki emlak piyasasıyla bağlantılı batık kredilerle ilgili küresel mali krizin devam edeceği ve kötüleşeceğini tahmin ediyor.
Bankaların hisselerindeki düşüşe, İsviçre'de yayınlanan SonntagsZeitung gazetesinin, UBS'nin gelecek 2 ya da 3 yıl içinde beklediği güçlükler nedeniyle 8 bin kişiyi işten çıkarmayı planladığı haberinin de etkisi olduğu kaydedildi.
Bu arada, UBS sözcüsü Christoph Meier, bankanın, nakit ihtiyacını artırmak için ABD'dekiler dahil önemli iştiraklerini satmayı düşünmediğini açıkladı.
IMF: "Küresel mali kriz kötüleşiyor"
Dünya genelinde borsalar düştü
Asya borsaları, küresel piyasalarda yaşanan kriz nedeniyle günü sert düşüşlerle kapattı.
Tokyo Borsası günü yüzde 3.7 düşüşle kapatırken, Hong Kong'ta Hang Seng Endeksi de yüzde 5.2 değer kaybetti.
Asya-Pasifik Bölgesinde Avustralya, Çin, Güney Kore, Endonezya ve Filipinlerde borsalar günü düşüşle tamamladı.
Hindistan'da Sensex Endeksi öğleden sonra seansında yüzde 5.1 oranında geriledi.
Altının ons fiyatı 1.030 doları
Altın fiyatları ABD'de mali sektörle ilgili kaygıların artması ve doların düşüş eğilimini sürdürmesi nedeniyle yeni bir rekor kırdı.
Londra altın fiyatları öğle saatlerinde 1,030.80 doları gördükten sonra 1,023.95 dolardan işlem görmeye başladı.
Ekonomistler, mevcut makro ekonomik ortamın, özellikle ABD'de mali sektörle ilgili kaygıların yatırımcıları altına yönelttiğini, dolardaki aşağı yönlü eğilimin ve genel belirsizliğin altın piyasasını desteklediğini söyledi.
UZMAN GÖRÜŞLERİ...
"Yurtdışı piyasalardaki olumsuz dalgalanma Türkiye'ye yansıdı"
Garanti Bankası Döviz Masası Sorumlusu Hakan Kuyumcuoğlu, dövizdeki duruma ilişkin olarak, yurtdışı piyasalarda ABD'de faaliyet gösteren yatırım bankası Bear Stearns hisselerinin 30 dolardan el değiştirmesi beklenirken, 2 dolardan el değiştirmesinin bütün dünya borsalarını olumsuz etkilediğini kaydetti.
Kuyumcuoğlu, cuma akşamı Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının AK Parti'nin kapatılmasına yönelik başvurusu geldiğinde piyasanın çok tepki vermediğini belirterek, "Bu bir süreç, tabii ki olumsuz bir etkisi olacaktır ama bu kadar da büyük etkisi olmayacaktı. Şu an içinde olunan durum, tamamen yurtdışı piyasalardaki olumsuz dalgalanmanın Türkiye'ye yansıması olarak gözüküyor" dedi.
Dava sürecinin, dış piyasaların düzelmesi halinde Türkiye piyasasının düzelmesini geciktireceğini aktaran Kuyumcuoğlu, "İç piyasada zaten bir olumsuz hava vardı yılbaşından beri, bir durgunluk bir gerileme vardı, onu artırabilir diye düşünüyoruz" diye konuştu.
Kuyumcuoğlu, dövizin sabah açılışta 1.2770'lere kadar yükseldiğini, daha sonra satışlarla şu anda 1.2650 - 1.2700 seviyesinde dengelendiğini, daha çok euro, YTL satışı verdiklerini kaydederek, "Yurtdışı daha kötüleşirse, biz de kötüleşeceğiz gibi gözüküyor. Global ekonominin parçası olduğumuza göre biz de onlarla beraber hareket ediyoruz. Bu bozulmayı yüzde 100 olarak düşünürseniz, yüzde 70'i yurtdışı, yüzde 30'u Yargıtay-AKP" görüşünü dile getirdi.
Turkish Yatırım Finansal Strateji Müdürü Gökhan Uskuay da, Bear Stearns hisselerinin 2 dolara JP Morgan'a satılmasının Bear Stearns'ın battığı anlamına geldiğini ifade ederek, "Bu diğer tüm dünya piyasalarında da büyük bir endişeye sebebiyet veriyor. Diğer yatırım bankalarının da zorda olduğuna dair önemli endişeler var" dedi.
Buna AK Parti'nin kapatılma davasının da eklenmesinin İMKB'de yüzde 7'ye varan bir düşüşe neden olduğunu belirten Uskuay, "AK Parti'nin kapatılması davasının endeks üzerindeki değerinin yüzde 3.5 dolaylarında olduğunu söyleyebiliriz. Açılış itibarıyla, yüzde 7'nin yüzde 3.5'inin AK Parti'nin kapatılma davasıyla alakalı olduğunu söyleyebiliriz" diye konuştu.
Uskuay, özelleştirmelerin çok önemli olduğuna işaret ederek, "Bundan sonraki özelleştirmelerin akıbeti, Türkiye'nin dış ticaret açığı bakımından ve bunun finansmanı bakımından piyasaları zorlayacak" görüşünü dile getirdi.
İşadamları kaygılı
İşadamları, borsanın haftaya düşüşle başlaması ve dövizde yaşanan yükseliş nedeniyle kaygılı.
Doğu Akdeniz Sanayici ve İşadamları Dernekleri Federasyonu (DASİFED) Başkanı Süleyman Onatça, piyasalardaki hareketliliğin sadece yurtiçindeki gelişmelerden kaynaklanmadığını, küresel bir sıkıntı yaşandığı söyledi.
Türkiye'nin dünyada yaşanan krizlerden diğer ülkelere göre daha fazla etkilendiğini anlatan Onatça, "Piyasa doğal hareketliliğini yaşıyor, doğal bir tepki. Bunda iktidar partisine açılan davada etkili ancak tek neden değil. Ekonominin düzelmesi için ekonomi kurmayları ve siyasilerin gerekli hassasiyeti göstermesi lazım" dedi.
Onatça, yaşanan dalgalanmaların önümüzdeki günlerde bazı ürünlere zam olarak yansıyabileceğini de kaydetti.
Çukurova Genç İşadamları Derneği (ÇUGİAD) Başkanı Ayhan Şenbayrak da, Türkiye'de gündemin "ekonomi" olması gerektiğini söyledi.
Dünyada yaşanan gelişmeler nedeniyle bu yılın iyi bir yıl olmayacağını öne süren Şenbayrak, "Türkiye ekonomi dışında çok şeyle uğraşıyor. Dünya olumlu bir süreçten geçmiyor. Ekonomiye odaklanıp atılması gereken adımlar bir an önce atılmalı" diye konuştu.
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Adana Şube Başkanı Bilal Nadir Gök ise yatırımcının her zaman güvenli ülkeleri tercih edeceğini, ancak AK Parti hakkında açılan kapatma davasının Türkiye'nin güvenliğini zedelediğini ileri sürdü.
Gök, ülkede yaşanan bir krizin kimsenin faydasına olmayacağını ifade ederek, "Ülkenin ekonomik göstergeleri yerinde, işadamları ve siyasiler itidal içinde davranmalı" dedi.