İşte yeni yılda mirasçıların ödeyeceği vergiler

Hürriyet yazarı Ahmet Karabıyık, Veraset ve İntikal Vergisindeki yeni değerleri kaleme aldı. Karabıyık'ın yazısı şu şekilde...Yeni yılda birçok vergide olduğu gibi, Veraset ve İntikal Vergisinde de (VİV) değerler değişti. Hem ne kadar vergi istisnası uygulanacağı, hem hangi değer üzerinden hangi oranda vergi uygulanacağı güncellendi. İşte mirasçılar ve bağış-hediye alan mükellefler için 2022 yılı vergileri... Yeni yılda uygulanacak asgari ücret, Motorlu Taşıtlar Vergisi gibi birçok kalemde güncelleme yapılırken Veraset ve İntikal Vergisine (VİV) konu değerlerde de güncellemeler yapıldı. Hem ne kadar vergi istisnası uygulanacağı hem hangi değer üzerinden hangi oranda vergi uygulanacağı konusunda VİVde iki ana mükellef türü var. Birisi mirasçılar, diğeri bağış-hediye alanlar Her iki mükellefiyet türü açısından 2022de ne kadar değer için vergi istenmeyeceği (istisna uygulanacağı) ve hangi tutarlar üzerinden hangi oranda vergi uygulanacağını sırasıyla açıklayalım 2022de mirasçılara isabet eden hisselerin 455.635 lirası istisna. (2021 için 334.534 liraydı.) Füruğ (altsoy) bulunmaması halinde eşe isabet eden miras hissesinde istisna tutarı ise 911.830 lira (2021 için 669.479 liraydı.) Yeni yılda uygulanacak vergisel hadler 21 Aralık 2021 tarihinde Resmi Gazetede yayımlandı. (VİV Kanunu Genel Tebliği, Seri No: 53) Ölüm halinde, mirasçıların dört ay içinde veraset ve intikal vergisi beyannamesi vermeleri gerekiyor. Ölüm Türkiyede meydana gelmemişse ve/veya mirasçıların Türkiyede bulunmaması durumlarında, beyanname verme süreleri farklılık gösterebileceğinden kişilerin kendi durumlarını ayrıca değerlendirilmesi gerekiyor. Veraset yoluyla intikal eden varlıkların değeri, istisna haddinin altında kalsa dahi yine beyanname verilmesi gerekiyor. Muristen mirasçılara veraset yoluyla hiçbir mal intikal etmemişse, bu durumun da bir dilekçe ile (beyanname verilmeksizin) vergi dairesine bildirilmesi gerekir. Aşağıdaki tabloda mirasçıların intikal eden varlıklar için hangi oranda (Yüzde 1de, yüzde 10a kadar) vergi ödeyeceği görülebilir. Ödemeler, üç yılda ve altı taksitte (her yıl Mayıs ve Kasım aylarında) yapılabiliyor. 2022 için güncel istisna tutarı olan 10.491 lirayı aşan değerdeki bağışlar için vergi hesaplanması gerekiyor. (2021de istisna tutarı 7.703 liraydı.) Bağış ve hediyenin kimden geldiğine göre VİV oranları değişiyor. Anne, baba, eş ve çocuklardan bu hediyeleri alanlar için, verginin oranı yarı yarıya düşüyor. (Yüzde 5den başlayıp intikal eden varlığın değerine göre yüzde 15e kadar artıyor.) Hediyenin taşınır (menkul)-taşınmaz (gayrimenkul) olması da fark etmiyor. Mücevherat, otomobil, konut vb. tüm karşılıksız olarak edinilen varlıklar için aynı zamanda vergi yükümlülüğü de söz konusu. Bahsettiğimiz karşılıksız intikaller için beyanname verme süresi bir ay. Sonrasında ödeme, üç yılda ve altı taksitte (her yıl Mayıs ve Kasım aylarında) yapılabiliyor. Veraset İntikal Vergisinde; mirasçıların ilk beyanında yer alan hesaplama ile Maliyenin bu beyanı değerleme ölçütleri açısından kontrol edip yeni bir hesaplama yapması sonrasında fark çıkabiliyor. Özellikle borsada işlem görmeyen hisse senetlerinin beyana esas değerleri arasında fark bulunabiliyor Maliye, bu iki hesaplama arasındaki fark için gecikme faizi hesaplayabiliyor. Vergi Müfettişi Yiğit Yıldız, Lebib Yalkın Mevzuat Dergisinin son sayısında (2022 Ocak, Sayı: 217) konuyu incelemiş. Ve Danıştayın yeni tarihli bir kararına da yer vererek vergi idaresi tarafından yapılan ikinci tarhiyat nedeniyle gecikme faizi işletilmesinin hukuka aykırı bulunduğunu belirtmiş. Danıştay 7. Dairesi bu kararı (01/02/2021 tarih, 2021/631 Karar No) oybirliği ile verilmiş.