İşsizlik maaşı, 65 yaş aylığı, kıdem tazminatı, GSS primi… İşte yeni asgari ücretle değişen ödemeler!

Milyonlarca çalışanın beklediği asgari ücret zam oranı belli oldu... Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun yaptığı 3. toplantının sona ermesiyle birlikte, yeni asgari ücret zammı açıklandı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan açıklamada bulundu. Böylece asgari ücret Temmuz-Aralık 2023 dönemi için ara zamla birlikte 11 bin 402 lira oldu. Başka bir deyişle yüzde 34,04 oranında zam geldi. Yeni asgari ücretle birlikte birçok ücrette de asgari ücrete yapılan zam oranında artışlar gerçekleşecek. İşte kalem kalem değişecek olan ödemelerin listesi... (Hürriyet-Burak Taşçı)Asgari ücretin artacak olmasıyla birlikte bazı ücretlerde değişiklikler yaşandı. Bunların başında işsizlik maaşı, askerlik ve doğum borçlanması, genel sağlık sigortası primleri, 65 yaş üstü aylıkları, engelli aylığı, isteğe bağlı sigorta primleri, staj ücretleri, asgari ücretlilerin rapor ücretleri ve Bireysel Emeklilik kesintilerinde farklılıklar oluştu. Çalışanın ortalama brüt kazancının yüzde 40ı kadar işsizlik maaşı ödeniyor. En fazla işsizlik ödeneği ise aylık brüt asgari ücretin yüzde 80ini geçemiyor. Yeni asgari ücrete yüzde 34,04 zam yapıldı. En düşük işsizlik maaşı 5324 lira, en yüksek de 10 bin 650 lira olarak ödenecek. Emekli olmak isteyen ancak prim gün sayısı yeterli olmayanlar için tanınan doğum ve askerlik borçlanması tutarı da asgari ücret zammı kadar artacak. Mevcut durumda en düşük prim günlük 106,75 lira, en yüksek prim de 693,89 lira. Asgari ücrete yüzde 34,04 oranında zam gelmesinden dolayı en düşük prim günlük 143 lira, en yüksek de 730 oldu. Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri de asgari ücret zammı kadar artış yaşayacak. Geliri brüt asgari ücretin 3'te birinin altında olan kişilerin primlerini devlet karşılıyor. Geliri bunun üzerinde olanlar ise primlerini kendisi ödüyor. GSS hesaplaması brüt asgari ücretin yüzde 3'ü alınarak ortaya çıkıyor. SGK, 2023'ün ilk 6 ayı için Genel Sağlık Sigortası (GSS) primini aylık 300,24 lira olarak belirlemişti. Buna göre asgari ücrete yüzde 34,04 zam geldiği için GSS primi 402 lira oldu. 65 yaş aylığına yapılacak zam tutarı da yeni asgari ücretle değişiklik gösterecek. Mevcut 65 yaş aylığı 2604 lira olarak ödeniyor. Asgari ücrete yüzde 34,04 zam geldiğinden dolayı yeni 65 yaş aylığı 3490 lira oldu. Yüzde 40-69 oranlarında engelliliği bulunanlar için 1738 lira olarak ödeniyordu. Asgari ücrete gelen yüzde 34,04 zamla birlikte yüzde 40-69 oranlarında engelliliği bulunanların maaşı 2330 liraya yükseldi. Yüzde 70 ve üzerinde engellilik oranı olanlar için ise bu rakam 3201 lira oldu. İsteğe bağlı sigortalılıkta ödenecek prim tutarını kişi kendi belirlese de primin üst ve alt sınırı var. En az brüt asgari ücretin yüzde 32si, en çok da brüt asgari ücretin 7,5 katının yüzde 32si kadar prim ödenebiliyor.Asgari ücrete yüzde 34,04 zam gelmesinden dolayı en düşük isteğe bağlı prim 4292 lira oldu. En yüksek prim ise yüzde 34,04 zam ile 32 bin 195 liraya yükseldi. Çalışanların her ay brüt maaşlarından yüzde 3 kesilerek, Bireysel Emeklilik Sistemine (BES) aktarılıyor. 45 yaş altı çalışanların işverenleri tarafından sisteme dahil edilmesine imkan tanıyan otomatik BESte maaşlardan yapılan kesinti tutarı da artacak. Mevcut asgari ücretle birlikte asgari ücretlinin kıdem tazminatı tavanı 13 bin 414 lira oldu. Örnek vermek gerekirse 10 yıldır asgari ücretli olarak aynı işyerinde çalışan kişinin alacağı kıdem tazminatı 134 bin 140 lira oldu. (Not: Kıdem tazminatı olarak hesaplamıştır. İhbar tazminatı ve diğer özlük haklarına ilişkin hesaplar katılmamıştır. Sadece oranın belli olması için kıdem tazminatı baz alınmıştır. Damga vergisi hesaplamaya dahil edilmemiştir.) Asgari ücretliler 2023 yılı için ayakta tedavide günlük 223,5 lira, yatarak tedavide de 167,68 lira günlük rapor parası alıyor. Asgari ücrete gelecek olan zamla bu rakamlar da güncellenecek. Asgari ücrete yüzde 34,04 zam gelmesi nedeniyle ayakta tedavide günlük 300 lira, yatarak tedavide ise 224,76 lira ödeme yapılacak. Okullardan işletmelere staj yapmak için giden lise ve Üniversite öğrencilerine ödenen staj ücreti de yeni Asgari Ücret artış oranı kadar yükselecek. Mevcut durumda 2552 lira staj ücreti ödeniyor. Asgari ücretin yüzde 34,04 Zam gelmesi nedeniyle staj ücreti 3420 lira oldu.