Yaş çay alım fiyatı açıklandı

Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehmet Mehdi Eker, 2009 yılı yaş çay alım fiyatını 79 kuruş, destekleme primi de 11,5 kuruş olmak üzere 90,5 kuruş olarak açıkladı.

Haberin Devamı

Geçen yıl yaş çay taban fiyatı alım 73.7 kuruş, 11.3 kuruş da destekleme primi olmak üzere 85 kuruş verilmişti.

Bakan Eker, ÇAYKUR Genel Müdürlüğü'nde düzenlenen toplantıda, bugünün Dünya Çiftçiler Günü olduğunu hatırlatarak çiftçileri kutladı, bereketli bir mahsul sezonu dileğinde bulundu.

Daha sonra 2009 yılı yaş çay fiyatını açıklayan Eker, "2009 yılında ÇAYKUR'un alacağı çay için fiyat 79 kuruş, 11,5 kuruş da destekleme primi uygulanacak. Toplamda çiftçimizin cebine 90,5 kuruş girecek. Artış yüzde 8'e yakın. Enflasyonu, ÜFE'yi hesaba kattığınızda ki, ÜFE geçen 12 aya göre -0,35. ÜFE'ye göre reel artış, yüzde 8,25 oranında ve bu 57 cente tekabül etmektedir. Bunun hayırlı olmasını diliyorum. Gönlümüz bunun üreticilerimiz açısından daha çok olması ama aldığımız çayın işletme maliyeti, dünya piyasasındaki durumunu da dikkate almak durumundayız" dedi.

Eker, Türkiye'nin, Ekvator kuşağı dışında dünyada çay üretilen nadir ülkelerden biri durumunda bulunduğunu, dünya üretiminde de önemli bir paya sahip olduğunu söyledi.

Türkiye'nin, 203 bin üreticisi, yaklaşık 760 bin dekar alanda 1 ile 1,2 milyon ton yaş çay üretim varlığı olan bir ülke olduğunu vurgulayan Eker, "Türkiye, müzakere sürecimiz devam eden AB içinde, çay üreten tek ülke. Çay tarım alanlarının genişliği bakımından Türkiye, dünyada 7. sırada. Türkiye, kuru çay üretimi bakımından da, 5. büyük ülke. Dünyada yıllık kişi başı tüketim açısından da 4. sırada bulunuyoruz" dedi.

Türkiye'de çayın, gübre dışında herhangi bir kimyasal girdi gerektirmeyen bir ürün olduğunu belirten Eker, "Bu bakımdan dünyadaki çay üreten diğer ülkelere göre avantajımız var. Yani Karadeniz çayı, dünyadaki en sağlıklı, organiğe en yakın çay olma özelliğini koruyor. Bu da bizim ayrı bir özelliğimizdir" diye konuştu.

Türkiye'nin çay üretiminin yüzde 60'ının Rize'den karşılandığını belirten Eker, "Bu monokültür demek aynı zamanda. Bir ürünün büyük çoğunluğunu bir şehir üretiyorsa, bu bir bakıma avantaj, bir bakıma dezavantajdır. Bunun çeşitlendirilmesi gerekiyor ama çay varlığımızın önemli bir kısımının bu bölgede olması, kendi başına bir avantaj" dedi.

Eker, geleceğe dönük olarak ürün çeşitlendirilmesinin çok önemli olduğunu vurgulayarak, gerek organik çay üretiminin, gerekse yeşil çay üretiminin hem sektör hem de üretici açısından son derece önemli olduğunu söyledi.

ÇAYKUR'un bu yönde son yıllarda başarılı çalışmalar yaptığını ifade eden Eker, bu çalışmaların, hem çayın kalitesini artırma hem üreticiye destek olma hem de yeni pazarlara ulaşma açısından büyük önem taşıdığını kaydetti.

"2002 yılından bu yana önemli mesafeler kat ettik"

Eker, hükümeti devraldıkları 2002 yılından itibaren gerek çay alımında, gerekse kalitenin artırılmasında önemli mesafeler katettiklerini belirtti.

Eker, "2002 yılında ÇAYKUR tarafından 553 bin ton yaş çay alımı vardı. Özel sektör ile birlikte 790 bin ton alım gerçekleşiyordu. Bu, zaman içerisinde üretici lehine gelişti. 2008 yılında ÇAYKUR 650 bin ton yaş çay aldı. Özel sektör ile birlikte toplamda 1 milyon 100 bin tona çıktı. Yani her sene arttı. 2004 yılından beri bu rakamın altına düşmedi. Ayrıca prim uygulaması getirdik. 2002 yılında çayla ilgili fiyat dışında herhangi bir prim söz konusu değildi. 2003 yılında yeni bir destekleme sistemi başlattık. 2003 yılında, bugünün parasıyla yaklaşık 40 milyon lira, 2008 yılında da 112,5 milyon lira prim ödemesi gerçekleştirdik. Bizim gönlümüz, üreticinin, aldığı fiyatla tüm ihtiyaçlarını giderebilmesi yönünde ama ÇAYKUR ticari bir kuruluş. Alımı sürekli artıyor. Haliyle maliyeti ve üretimi bundan bir şekilde etkileniyor" dedi.

Bakan Eker daha sonra, 2009 yılı yaş çay alım fiyatını 79 kuruş, 11,5 kuruş da destekleme primi olmak üzere 90,5 kuruş olarak açıkladı.

Fiyat açıklamasının ardından ÇAYKUR Genel Müdürlüğü'nden ayrılan Eker, gazetecilerin, çayın, sınır ticaretinde, 50 bin dolarlık serbest geçiş kapsamında olup olmayacağı yönündeki soruları üzerine, "Benim düşünceme göre çayın olmaması gerekiyor. Bakanlar Kurulu'na da bu yönde görüş bildireceğim. Konuyla ilgili çalışmalar sürüyor" yanıtı verdi.

Çay üreticilerinden protesto

Yaş çay fiyatının açıklanmasının ardından, ÇAYKUR Genel Müdürlüğü önünde toplanan Çay Üreticileri Dayanışma Derneği üyesi bir grup, kendilerinin hazırladığı bir hasta sedyesi üzerine bir kök çay bitkisini koyarak, çıkışta Bakan Eker'e vermek istedi. Ancak, polislerin müdahalesiyle bu kişiler uzaklaştırıldı.

Dernek Başkanı Mustafa Mavi, açıklanan yaş çay alım fiyatını çok düşük bulduklarını, verilen fiyat ile çayın Rize'de bitme noktasına geleceğini savundu.

Tarım ve Köyişleri Bakanı Eker, yaş çay fiyatının açıklandığı toplantıdan sonra programında bulunan valilik ve belediye ziyaretlerini, Ankara'daki bir programa katılmak durumunda kaldığı için gerçekleştiremeden Rize'den ayrıldı.