Taşeron Yasası, "tam kölelik" mi getiriyor?
Milyonlarca işçinin, patron karşısında hakkını araması zorlaşacak. Dava açma süresi 1 yıla inecek. İzin, kıdem, ücret, fazla mesai alacaklarının her biri için ayrı ayrı dava açılacak. İşçilerin mahkeme masraflarını düşürmek için ortaklaşa açtıkları "pilot davalar" son bulacak. Uzmanlar, taşeron işçilerin haklarını düzeltmek için hazırlandığı iddia edilen yasa taslağının, tam bir "kölelik" düzenlemesi olduğunu söyledi.
Hürriyet gazetesinden Aysel Alp'in haberine göre, ekonomi yönetimi tarafından hazırlanan ve milyonlarca çalışanı ilgilendiren taşeron taslağının en tartışmalı maddelerinden biri de "işçinin patron karşısında hak arama" hükümlerine ilişkin değişiklikler oluşturuyor. Öyle ki işçiler, mevcut yasada maaş, fazla mesai, kıdem ve izin paralarını tek bir dava dilekçesiyle talep edebilirken; taslak tüm bu alacakların ayrı ayrı talep edilmesi zorunluluğu getiriyor.
Patronların, devleti kandırmak için bankaya yatırdıkları ücretleri işçiden geri aldığı, fazla mesailerin yatırılmadığı, izin paralarının ödenmediği bir çalışma hayatında işçinin ne kadar alacağı olduğunu bilmesinin mümkün olmadığı vurgulanırken, taslak bununla da kalmıyor.
Yargıtay'a her bir alacak için ayrı dava
Ücret, izin, kıdem, fazla mesai taleplerinin mahkemelerce reddedilmesi halinde, Yargıtay başvurusunun da her bir alacak için ayrı ayrı yapılması hükmü getiriliyor. Bir başka ifadeyle işçi, temyiz durumunda bu alacaklarının her biri için Yargıtay'a tek bir dava açmak yerine, ayrı ayrı dava açmak dolayısıyla da her biri için ayrı harç yatırmak zorunda kalacak.
Bir yılı geçiren dava açamayacak
Yine İş Kanunu'nda yapılan değişiklikle, iş sözleşmesi sona eren işçinin, ücret alacakları için dava açma süresi 1 yıla inecek.
İşte taslağın getirdikleri
Taslak yasalaşırsa, şunlar olacak:
-İşçi, patrondan ne kadar alacağı olduğunu dava dilekçesinde somut ve açık şekilde tek tek belirtmek zorunda kalacak. Yani haksız olarak işten çıkartıldım, kıdem, ihbar tazminatım, yıllık izinlerim ve yapmış olduğum fazla çalışmalarım ödenmedi, demesi yetmeyecek. Ayrıca şu kadar TL kıdem, ihbar, izin, fazla çalışmam ödenmedi, demek zorunda kalacak.
İşçi korunmasız kalacak
Avukat Murat Özveri, bunun Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararlarına aykırı bir düzenleme olduğunu belirterek, “İşçi ile patronun eşit konumda oldukları, korunacak zayıf konumda bir işçi olmadığı, işçinin tüm alacaklarını bilebilecek konumda olduğunu varsayıyor. Kayıt dışılığı, ispat sorunlarını göz ardı ediyor. Hak arama özgürlüğü ve iş yargılamasına özgü zayıfın korunması ilkeleri ihlal ediliyor.
Pilot dava son bulacak
Murat Özveri, işçilerin "pilot dava" adı verilen ve işçilerin tek bir işçi adına dava açarak, haklarını tespit ettirdiklerine dikkat çekerek, “Örneğin gece 7,5 saatten fazla çalıştırılan işçiler, haklarının ne olduğunu tespit için bir kişi adına dava açtırırlar., Bu davanın sonucuna göre de diğerleri dava açarlar. Ülkemizde yüksek yargıya giden bu tür davların bir yılda sonuçlandırılması mümkün değil. Pilot dava yoluyla hukuki netliğe ulaşıldıktan sonra dava açılmasının önü kapatılmakta, tartışmalı konularda binlerce işçinin yargılama giderlerini göze alıp dava açması ya da hak düşürücü süre nedeniyle hakkından yoksun kalması ikilemi yaratılmaktadır” dedi.