KEY'de ödenecek para belli oldu

Konut Edindirme Yardımı (KEY) hesabının tasfiyesi kapsamında hak sahiplerine ödenecek toplam tutar belli oldu.

Haberin Devamı

29 Şubat itibarıyla, Emlak Konut GMYO'nun net aktiflerinin değeri, 2 milyar 928 milyon YTL olarak belirlendi. Bunun yüzde 61'i olan 1 milyar 786 milyon YTL, hak sahiplerine nema ve anapara olarak ödenecek.

Buna göre hak sahiplerine, iki aylık süre uzatımına gidilmemesi halinde, mayıs sonundan itibaren Emlak Konut GMYO'nun belirleyeceği plan çerçevesinde anapara ve nema ödemesi yapılacak.

Edinilen bilgilere göre hak sahiplerinin alacağı konut edindirme yardımı, sistemde kaldığı süreye göre belirlenecek.

Ancak 1999 yılı sonu itibarıyla anapara ve neması toplamı söz gelimi 300 YTL olan bir hak sahibi, Emlak Konut GMYO'nun net aktiflerinin değerindeki artış ve KEY haksahiplerinin şirket sermayesindeki yüzde 60.96'lık (yaklaşık yüzde 61) pay dikkate alınarak, 4.51 değerleme katsayısı ile çarpılarak elde edilen rakam olan, bin 353 YTL KEY parası alabilecek.

Bu rakam, kişinin sistemde kaldığı süreye, kişi adına yatırılan anaparaya göre değişecek.

Kesin liste ay sonuna kadar bildirilecek

KEY hesabının tasfiyesine ilişkin mevzuata göre, hak sahiplerine ilişkin kesin liste, tasfiye halindeki Emlak Bankası KEY Birimi tarafından bu ay sonuna kadar Emlak Konut GMYO'ya bildirilecek.

Bu sürenin, bir defaya mahsus olmak üzere 'iki aya kadar' uzatılması mümkün. Ancak çalışmaların süre uzatımına gidilmeyecek şekilde tamamlanması öngörülüyor.

Bu durumda, 30-31 Mayıs'ta listelerin bildirilmesi halinde Emlak Konut GMYO, nakit ödemeler için ödeme planı ve süresi belirleyecek. Nakit ödemeler için ayrıca, Ziraat Bankası ile de protokol yapılacak.

Tasfiyeye ilişkin kanuna göre, hak sahiplerinin KEY ana para tutarları, 1 Ocak 1987 ile 29 Aralık 1999 tarihleri arasındaki dönem için (tasfiye işlemleri süren) Emlak Bankası'nın altı aylık vadeli mevduat faizi ile nemalandırılmıştı.

Nemalandırmada, 29 Aralık 1999'dan sonraki dönem için ise ilgili kuruluşların hak sahiplerinin listelerini tasfiye halindeki Emlak Bankası'nın KEY Birimi'ne bildirme süresi sonu olan 29 Şubat'taki Emlak GMYO'nun net aktif değeri dikkate alınacak.

Buna göre, 29 Şubat 2008 itibarıyla Emlak Konut GMYO'nun net aktif değerinin (KEY hesaplarının temsil eden) yüzde 60.96'sının, tasfiye halindeki Emlak Bankası tarafından KEY hesaplarına mahsuben ayni sermaye olarak Emlak Konut GMYO'ya devredilen taşınmaz karşılığı olan 395 milyon 751 bin 717 YTL'ye oranı esas alınarak nema hesaplanacak.

Emlak GMYO Genel Müdürü Feyzullah Yetgin'in verdiği bilgiye göre, 29 Şubat 2008 yılı itibarıyla şirketin net aktiflerinin değeri, 2 milyar 928 milyon YTL olarak belirlendi. Bunun yüzde 61'i, 1 milyar 786 milyon YTL'si KEY sahiplerinin payını temsil ediyor. Yani KEY ödemelerinde kullanılabilecek tutar.

KEY hak sahiplerinin payının, 29 Aralık 1999'dan 29 Şubat 2008 döneminde 4.51 kat değerlendiği belirlenirken, hak sahiplerinin alacakları KEY tutarının hesaplanmasında 4.51'lik değerleme katsayısı kullanılacak.

Her bir hak sahibinin Emlak Konut GMYO'nun sermayesinin yüzde 61'i içindeki payı, hak sahibinin 29 Aralık 1999 itibarıyla nemalandırılmış toplam değerinin, tüm hak sahiplerinin konut edindirme yardımlarının 29 Aralık 1999 itibarıyla nemalandırılmış toplam değeri içindeki payı esas alınarak belirlenecek.

KEY tutarı tahsil edilmiş, ancak Emlak Bankası'na aktarılmamış olan hak sahiplerine ise, karşılığı Hazine tarafından Emlak Konut GMYO'ya aktarıldıktan sonra, nemasıyla birlikte nakit olarak ödeme yapılacak.

Mevzuat uyarınca, listelerin Emlak Bankası KEY Birimi'ne son bildirme tarihi olan 29 Şubat 2008'den sonra KEY hesabı nemalandırılmıyor.

Resmi Gazete'de yayımlanması da ayrı sorun

Mevzuata göre, Emlak Bankası KEY Birimi tarafından Emlak Konut GMYO'ya iletilen listenin Resmi Gazete'de de ilan edilmesi gerekiyor. Ancak, 7.5 milyondan fazla çıkması beklenen hak sahibi listesinin Resmi Gazete'de yayımlanması da ayrı bir sorun oluşturuyor.

Hak sahibi listelerinin yayımlanacağı Resmi Gazete'nin 'binlerce' sayfayı bulabileceği belirtilirken, bu hacimdeki Resmi Gazete'nin çok fazla sayıda basılmasının da mümkün olamayabileceği belirtiliyor.

Diğer taraftan yetkililer, bu listelerin elektronik ortamda Ziraat Bankası'na iletileceğini, ayrıca Emlak Konut GMYO'nun veya TOKİ'nin internet sitelerine de konabileceğini belirtirken, hak sahiplerinin ille Resmi Gazete olmasının gerekmediğini vurguladı.

Buna göre kapsamdaki kişiler, ödeme sürecinin ilan edilmesinden sonra, Ziraat Bankası'na doğrudan gidebilecekler, yani Resmi Gazeteye bakmalarına gerek bulunmuyor. TC kimlik numaralarını veya sosyal güvenlik numaralarını vererek, hak sahipliği ve ödemelere ilişkin bilgilerine ulaşabilecek.

KEY hesabı kesintilerine 1995 yılında son verilmesinden itibaren, 1999 yılına kadar Emlak Bankası hesaplarında tutulan ve hesapta biriktiği kabul edilen 395 trilyon liralık tutar karşılığı, Emlak Konut GMYO'ya ayni sermaye olarak gayrimenkul verilmişti.

Bu tutar, şirket sermayesinin yaklaşık yüzde 61'ine denk geldiği için, ödeme tarihindeki net aktif değerin yüzde 61, ana para ve nema ödemesinde kullanılacak.

1 Ocak 1987'de yürürlüğe giren 3320 sayılı kanun uyarınca, 31 Aralık 1995'e kadar işverenler, istihdam ettikleri kişiler için KEY hesabına para yatırmıştı. KEY hesabına yapılan işveren kesintileri, 1 Ocak 1996'dan itibaren sıfırlanmıştı.

Kişi başına kesinti, 3 bin 500 lira ile başlayıp, en son 80 bin liraya yükseltilirken, sistemde tam olarak katılan kişilerin anaparasının 6 milyon 156 bin TL olduğu ifade edilmişti.

"Sayının artması rakamı etkilemez"

Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı (Emlak Konut GMYO) Genel Müdürü Feyzullah Yetgin, 'şimdilik' listelerin hazırlanması konusunda, kanundaki iki aylık süre uzatımının kullanılmayacak gibi göründüğünü, uzatma beklentisi olmadığını belirtti.

KEY hesapları konusunda 'önceden 3-5 milyon civarında ifade edilen hak sahibi sayısının, bugünlerde 7.5 milyonun üzerine çıktığının' hatırlatılması üzerine konuyu değerlendiren Yetgin, şöyle konuştu:

"İlgili kurumlarda, sosyal güvenlik kurumlarında yıllarca belgeler biriktirilmiş ve işlenememiş. Açılması, kayıtlara sokulması kolay değil. Yıllarca bu belgeler işlenemediği için, hak sahibi konusunda sağlıklı rakamlara ulaşılamadı. Şimdi bunlar değerlendirildi. Buna bağlı olarak da gerçek rakam ortaya çıkacak."

Emlak Konut GMYO'dan KEY hak sahiplerine ödenecek tutarın, net aktiflerindeki değerlemeye bağlı 1 milyar 786 milyon YTL olarak belirlendiğini hatırlatan Yetgin, hak sahibi sayısının 5 milyondan 7.5-8 milyona çıkmasının, hak sahiplerinin alacağı tutarı etkilemeyeceğini vurgularken, şu bilgiyi verdi:

"Hak sahibi sayısının artması, hak sahiplerinin alacağı rakamı etkilemez. Toplam ödenecek rakam belli. Hak sahiplerinin deşifresi yapıldıkça, bu sayının değişmesi, şunu gösteriyor:

Demek ki Emlak Konut GMYO'ya 1999 yılı sonunda aktarılan 395.7 milyon YTL'lik ayni sermaye içinde bunların payı yok. İlave gelen hak sahiplerinin KEY tutarları için Hazine, ilave bir rakam koyacak. O aradaki farkı bize verecek.

Onları da biz vatandaşlara aktaracağız. 5 milyondu, şimdi 7 milyona çıktı ya, aradaki 2 milyonun 2000 tarihi itibarıyla şirkete aynı sermaye olarak konulmayan payı, yine 4.51 katsayısı ile değerlendirilerek karşılığı, Hazine tarafından aktarılacak. Herkes kendi anaparasına göre nemasını alacak. Onları da şirket aracılığıyla Ziraat Bankası ödeyecek. Bunlar parasını nakit olarak alacak."

Şirketin 2007 yılı karı 900 milyon YTL

KEY hesaplarını da değerlendiren şirketin 2004 yılından şimdiye kadar, 4 milyon metrekarelik inşaat alanını kapsayan 30 bin konut ihalesi yaptığını, bu ihalelerin toplam satış hasılatının 6.7 milyar YTL civarında olduğunu belirten Genel Müdür Yetgin, buradan Emlak Konut GMYO'nun payının ise 2 milyar YTL olduğunu bildirdi.

Yetgin, şirketin geçen yıl 900 milyon YTL kar elde ettiğini de açıkladı.

KEY hak sahiplerine nakit veya şirket hisse senedi olarak ödeme yapılmasının mümkün olduğunun hatırlatarak, "hak sahiplerine şirketten hisse almalarını önerip önermeyeceği" yönündeki soru üzerine Genel Müdür Yetgin, şunları söyledi:

"Bu benim konumumda objektif bir yorum olmayabilir. Şirketin bütün projeleri kamuoyuna açık, vatandaşlar, sermaye piyasalarından bilançosunu okuma, projeksiyonlarına bakma şansına sahipler. Bu yoruma vatandaş kendi karar verecek. Şirket mevcut potansiyelini değerlendirmeye devam edecek.

Elindeki arazi varlıkları, bire 3-3.5 değerlendirilerek ihale ediliyor. Çok örnek projeler ortaya çıktı. Vatandaşın en doğru kararı vereceğine inanıyorum. Zaten şirket halka açıldığı zaman, hisse senedi alma imkanı da var.

Diğer taraftan, GMYO hisse senedi almak uzun soluklu bir yatırımdır. 'Ben bunu alayım, üç gün, üç ay sonra satayım' diye düşünemezsiniz. Bu tür spekülatif yaklaşımlar, sonra sorun oluyor. Ayrıca konunun makro boyutları ile de değerlendirilmesi gerekir."

"KEY hesaplarının değerlendirilmesinde vatandaşın zarar ettirildiği" yolundaki eleştiriler üzerine Feyzullah Yetgin, tasfiyeye ilişkin kanun ile vatandaşlara şirketin öz kaynaklarındaki artışa bağlı şirketten pay alma imkanı getirildiğini hatırlattı, "Onlarca, yüzlerce yatırım aracından bahsederek değişik sonuçlara ulaşabilirsiniz. Ama sonuçta Emlak Konut'a 395.7 milyon YTL'lik bir kaynak konmuş ve şirketin varlıklarına, ortaklık payına göre bir korunma mekanizması getirilmiş. Şirketin net aktif değeri üzerinden dağıtımı formülü yapılmış. Bu tür değerlendirmelere katılmıyorum" dedi.

Konut piyasasında durgunluk

"Konut piyasasında durgunluk olduğu" yönündeki tespitleri de değerlendiren Yetkin, bu konuda da şunları kaydetti:

"Konutta yıllarca yaşanan durgunluktan sonra, 2004 sonu 2006 yılı 6'ncı ayına kadarki patlama aşamasında, talep büyük ölçüde lüks konut projelerine aktı. Zaten konut yatırımcıları da oraya odaklanmıştı. Bu köpük alınmış ya da talebin o bölümü büyük ölçüde doyurulmuş oldu.

Zaten kriz çıkmasa, durgunluk olmasa da bu yoğunluk azalacaktı. Birazcık alt segmentlere yoğunlaşması ile hızlandı bu durgunluk. Elinde konut projesi olan, marka, kurumsallaşmış, kredibiletisi olan şirketlerin satışları, azalma olsa da devam ediyor. Ama genelde bugün bir durgunluk söz konusu."