Hububat alım fiyatları açıklandı

Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehmet Mehdi Eker, "TMO Anadolu kırmızı sert buğdayı yani ekmeklik buğdayın müdahale alım fiyatını ton başına haziran, temmuz, ağustos ayları için 500 lira, eylül ayı için 510 lira, ekim ayı için 520 lira ve kasım ayı için de 530 lira olarak belirledi" dedi.

Haberin Devamı

Eker, düzenlediği basın toplantısında, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından alınacak hububatın müdahale alım fiyatlarını açıkladı.

Bakan Eker, 2009-2010 yılında TMO tarafından satın alınacak Anadolu kırmızı sert buğday yani ekmeklik buğdayın müdahale alım fiyatı ton başına haziran, temmuz, ağustos ayları için 500 lira, eylül ayı için 510 lira, ekim ayı için 520 lira ve kasım ayı için de 530 lira olarak belirlendiğini söyledi.

Arpa ve diğer grup hububat için müdahale alım fiyatlarının belli bir parite ile belirlendiğini ifade eden Eker, örneğin arpanın 0,75 pariteyle satın alınacağını belirtti.

Prim ödemesi uygulamasına devam edileceğini kaydeden Eker, 2009 yılı için ton başına 50 lira prim belirlendiğini kaydetti.

AB ile uyum çerçevesinde bu yıl ilk defa tüccar ve sanayicelerden 1 Kasım'dan itibaren alım yapılmasını planlayan Eker, bunun asgari 80 ton olmak kaydıyla bu şekilde müdahale alımı yapılması konusunda çalışmaların devam ettiğini belirtti.

Bakan Eker, fiyat, prim ve üretici lehine yüzde 2'lik bir artış sağlayan alım kriterlerindeki iyileştirmeler dikkate alındığında, üretici geliri açısından geçen seneki emanet uygulanmasında belirlenen fiyata göre yüzde 8,5 oranında bir artışın söz konusunu olduğunu, bunun yüzde 6,5'inin fiyat ve prim uygulamasında, yüzde 2'sinin de kriterlerin üretici lehine değiştirilmesinden kaynaklandığını söyledi.

TMO bu yıl kademeli fiyat uygulayacak

Kuraklık nedeniyle 2007 yılında 17,3 milyon ton, 2008 yılında 17,8 milyon ton olan buğday üretiminin bu yıl 20,6 milyon ton düzeyinde beklendiğini belirten Bakan Eker, Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz'de hasadın başladığını, üreticinin mağdur olmaması için TMO'nun 1 Haziran'dan itibaren taahhütname karşılığı ürün almaya başladığını ve bugüne kadar 20 bin ton ürünün alındığını kaydetti.

Halen ekmeklik buğdayın tonunun, Akdeniz bölgesinde 430-460 liradan, Güneydoğu Anadolu'da 400-490 liradan, Ege'de 435-460 liradan işlem gördüğüne işaret eden Eker, hasadın yoğunlaşması ile birlikte fiyatların daha da aşağı düşmemesi, üreticinin mağdur olmaması için müdahale alım fiyatlarını bugün açıkladıklarını bildirdi.

TMO'nun bu yıl kademeli fiyat uygulayacağını belirten Eker, ekmelik buğdayın haziran, temmuz ve ağustos aylarında 500 lira, eylülde 510 lira, ekimde 520 lira, kasımda ise 530 liradan alınacağını ve üreticiden alımlarda, ÇKS belgesindeki üretim miktarı dışında hiç bir alım sınırlaması uygulanmayacağını söyledi.

Müdahale alım fiyatları belirlenirken üretim miktarı, dünya piyasalarındaki gelişmeler, geçen yılki fiyatlar, maliyetler, enflasyon oranı ve üretimin sürdürülebilirliğinin dikkate alındığını vurgulayan Eker, Mayıs 2008-Mayıs 2009 döneminde ÜFE'nin -2,4 düzeyinde gerçekleştiğine işaret ederken, bir soru üzerine, ekmeklik buğdayın maliyetini 457 lira olarak hesapladıklarını açıkladı.

Açıklanan fiyatların müdahale alım fiyatı olduğunu vurgulayan Bakan Eker, "Üreticilerimizin ürününün daha yüksek fiyattan değerlendirememesi durumunda TMO'ya belirlenen fiyattan yönelen bütün ürün alınacaktır. 2007 ve 2008 yıllarındaki kuraklıktan sonra bu yıl beklenen yüksek verim göz önüne alındığında, belirlenen fiyatlarla üreticilerimiz geçtiğimiz yıllara göre daha iyi gelir elde edeceklerdir" dedi.

Ürün bedellerinin 1 ay içinde üreticilerin banka hesaplarına yatırılacağını belirten Eker, üreticilere, uygulanacak kademeli fiyatları dikkate alarak, ürünlerini hemen ve müdahale alım fiyatlarının altında satmamaları çağrısında bulundu.

Eker, arpa ve diğer hububatın fiyatının, ekmeklik buğdaya göre belli bir parite dahilinde belirleneceğini kaydetti.

Ürünlerini TMO'ya emanete bırakan çiftçilere isterlerse yüzde 30 avans verileceğini, bu ürünlerin piyasaya satılması halinde ise depo ücreti alınmayacağını bildiren Eker, makbuz karşılığı TMO'ya bırakılan ürünlere istinaden bankalardan kredi kullanan çiftçilere faiz desteği sağlanacağını söyledi.

Üreticilere, makbuz senedi karşılığı kredi kullanmalarını sağlamak üzere, ürünlerini kendi depolarında depolama imkanı da verilecek.

Bu yıl alımlarda AB kriterlerinin uygulanacağına işaret eden Eker, bu kriterler sayesinde üreticinin eline geçen fiyatlarda yüzde 2 iyileşme olduğunu
vurguladı.

AB kriterleri çerçevesinde tüccar ve sanayiciden de 1 Kasım'dan itibaren alım yapmak üzere hazırlıkların sürdüğünü açıklayan Bakan Eker, müstahsil makbuzunu (üreticiden aldığını) belgelemek şartıyla, tüccar ve sanayiciden asgari 80 ton olmak üzere ürün alınacağını, buna ilişkin kriterlerin daha sonra TMO tarafından duyurulacağını belirtti.

Satış fiyatları

Toplantıda TMO'nun satış fiyatlarını da açıklayan Eker, ekmeklik buğdayın tonunun, 1 Kasım'dan itibaren 575 liradan, 1 Aralık'tan itibaren 585 liradan satılacağını belirterek, "Sanayicilerin, hasat döneminde ihtiyaçları olan buğdayı üreticiden almaları menfaatlerine olur. Sanayicilerin de bir partner olarak görülmesini istiyoruz. Eylül, Ekim'de buğday fiyatları daha yüksek olacak" dedi.

Bakan Eker, sorular üzerine, bu yıl TMO'ya 4 milyon ton civarında buğday, 1 milyon ton civarında arpa geleceğinin tahmin edildiğini, finansman ile ilgili bir sorunun bulunmadığını, Hazine'nin TMO lehine yapacağı 2,5 milyar liralık borçlanma imkanına ek olarak TMO'nun da aldığı ürünlere dayalı olarak borçlanabileceğini anlattı.

Eker, 4 milyon tonluk buğday ve 1 milyon tonluk alım için 2,5 milyar liralık bir finansman gerektiğini, bunu Hazine imkanlarından karşılayabilecekleri gibi TMO'nun da borçlanma yoluna gidebileceğini söyledi.

Hasat dönemi olmasına karşın buğday ithalatının devam etmesi ile ilgili bir soru üzerine Bakan Mehdi Eker, bunun dahilde işleme rejimi (DİR) kapsamında, işleyip ihracat yapmak şartıyla ithal edildiğini belirtirken, geçen yıl bu kapsamda 3,7 milyon ton, bu yıl da 1,3 milyon ton ithalat yapıldığını söyledi.

Piyasanın olumsuz etkilenmemesi için DİR kapsamında ihracat öncesi buğday ithalatının durdurulduğunu kaydeden Eker, işlenmiş ürünün ihracatı sonrası buğday ithalatın durdurulması için de çalışma yapıldığını belirtti.

Üretici lehine alım kriterleri

Bakan Eker'in verdiği bilgiye göre, Avrupa Birliği mevzuatına uyum amacıyla uygulamaya konulan yeni alım sistemi, önceki dönemlere göre üretici lehine eline geçen fiyatlarda yüzde 2 iyileşme sağlayacak.

Bu çerçevede, "rutubet" konusunda önceki yıllarda yüzde 14 rutubette ton başına 2,5 lira uygulanan kesinti, yeni uygulamada söz konusu olmayacak. Rutubet oranının yüzde 10 olması karşılığı da ton başına 17,5 lira ilave fiyat ödenecek.

Buğdayın 100 litresinin ağırlığının (hektolitre) 73 olması durumunda yapılan kesinti de yarı yarıya azaltıldı.

Süne-kımıl tahribatı konusunda da önceki yıllarda yüzde 3,5 tahribat için 37,5 lira kesinti yapılırken, yeni uygulamada 20 lira kesinti uygulanacak. Kusurlu tane, çimlenmiş ve filizlenmiş tane, dönmeli tane gibi diğer kriterlerde de iyileştirmeler yapıldığını ifade eden Eker, "Fiyat, prim ve alım kriterlerindeki iyileştirmeler dikkate alındığında üretici geliri açısından toplam yüzde 8,5 civarında bir artış söz konusu. Bunun yüzde 2'si alım kriterlerinden, yüzde 6,5'u ise fiyat ve pirimden geliyor" dedi.

Eker'in verdiği bilgiye göre, makbuz senedine dayalı kredi sistemi çerçevesinde bankalardan kredi kullananların, ürünlerini TMO'ya satmamaları halinde, kredi faizinin yüzde 25'lik kısmı TMO tarafından karşılanacak.

Kendi depolarında veya kiraladıkları depolarda ürün stoklayanlar da belirlenecek esaslar dahilinde "yerinde emanet alım sistemi" kapsamında makbuz senedi karşılığı kredi kullanabilecek.

HUBUBAT ALIM FİYATLARINA TEPKİLER...

Türkiye Ziraatçiler Derneği (TZD) Genel Başkanı İbrahim Yetkin, buğday fiyatının maliyet civarında olduğunu ve fiyatın çiftçilerin beklentisinin altında kaldığını savundu.

Yetkin, "Buğdayın fiyatının yaklaşık iki yıldır kilogram başına 50 kuruş civarında gezindiği, buna karşılık çiftçinin kullandığı gübre ve mazot gibi girdilerin fiyatlarında bu iki yıl boyunca yaklaşık yüzde 100 artış olduğu düşünülürse, fiyatın neden beklentileri karşılamadığı daha iyi anlaşılabilir. Bu yıl her şeye karşın TMO'nun sınırsız alım yapma kararı ve bir alım fiyatı açıklamış olması kuşkusuz olumludur. Ödemelerin peşin yapılması ve buğdaya verilen primde bir miktar artışa gidilmesi durumunda bir ölçüde bile olsa çiftçinin mağduriyeti giderilebilir.Beklentimiz bu yöndedir" dedi.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, açıklanan hububat müdahale alım politikasının, çiftçilerin beklentilerini karşılamadığını bildirdi.

Bayraktar, ya müdahale fiyatının ya da prim miktarlarının artırılarak, üreticilere, TZOB tarafından belirlenen maliyetin üstünde ürününü satma imkanı sağlanması gerektiğini belirtti.

Adana'nın Ceyhan ilçesi Ziraat Odası Başkanı Yavuz Tezcan, hububatın müdahale alım fiyatlarının çiftçilerde hayal kırıklığı yarattığını söyledi.

Tezcan, "Biz geçen yıla göre yüzde 8 artış bekliyorduk. Bu fiyatla çiftçinin eline stopaj, kırık dane düşümü, nakliye ücretini de çıktığımız zaman tonda ancak 425 lira geçer" dedi.

Seyhan Ziraat Odası Başkanı Süleyman Girmen, rakamların beklentilerinin altında olduğunu belirtti.

Girmen, bu yıl başta gübre olmak üzere artan girdi maliyetlerinin çiftçileri adeta perişan ettiğini belirterek, "Bakan herhalde maliyetlerde çok büyük düşüşler olduğunu düşünüyor, ancak öyle bir şey söz konusu değil" diye konuştu.

Antakya Ziraat Odası Başkanı Celal Civelek de, her yıl olduğu gibi buğday üreticisinin yine hüsrana uğradığını söyledi.

Civelek, "Bizim beklentimiz ton başına en az 600 lira olmasıydı. Üreticiler başta mazot ve gübre olmak üzere tüm girdileri pahalıya kullandı. Sonra indirim yapıldı. Geçen yıl mazotun litresini 3 bin 300'e kullandı, daha sonra mazot 2 bin 400 liraya düştü. Gübre de bin 300'den 700 liraya düştü. Bunun çiftçiye hiçbir katkısı olmadı" dedi.