Ev İşçileri Sendikası'ndan "kupon" sistemine eleştiri
İMECE Ev İşçileri Sendikası Yönetim Kurulu Üyesi Minire İnal, ev işçilerinin sigortalanması için torba yasada öngörülen kupon sisteminin kayıtdışılığı teşvik edeceğini ve büyük hak kayıplarına neden olacağını savunarak, "Kupona kölelik çıktı" dedi.
Türkiye'de İş Kanunu başta olmak üzere yasaların görmediği, kayıtsız ve güvencesiz ev içi emek ve onun işçileri, TBMM Genel Kurulu'nda görüşülmeye başlanan torba yasa tasarısında yer alan sosyal güvenlik haklarına ilişkin düzenlemelerin taleplerini karşılamadığını söyledi.
Antalya'da, 2009 yılında çalıştığı evin camlarını silerken 3'üncü kattan düşerek ağır yaralanan 50 yaşındaki Minire İnal, "işçi" olduğunu kanıtlamak için hukuk mücadelesini sürdürürken, mecliste yasalaşmayı bekleyen tasarının yaşadıkları kölelik düzenine yasal çerçeve sağladığını savundu.
Ev işçileri ne istiyor?
Aynı zamanda İmece Ev İşçileri Sendikası'nın Yönetim Kurulu Üyesi ve Antalya Temsilcisi İnal, torba kanun tasarısında yer alan kupon sistemini ve kendi taleplerini anlattı.
Tasarıda ev işçileri için 10 günden az ve fazla çalışma süresi ayrımı yapıldığını kaydeden Minire İnal, bunun suistimale açık olduğunu savundu.
Ev hizmetlerinde bir kişiyi 10 günden az çalıştıranların işveren sayılmayacağını belirten İnal, 10 günden az çalışanların ücretlerinin ödenmesinde kupon sistemine geçilmesinin tasarıda öngörüldüğünü söyledi.
Bu durumda işverenin işçiye parayla değil kuponla ödeme yapacağını belirten İnal şöyle konuştu:
"Kupona kölelik çıktı. Kuponlar PTT şubeleri ya da bankalardan bozdurularak paraya çevrilecek. Bu durumda, ev işçilerinin aldığı ücretten yüzde 2 oranında iş kazası ve meslek hastalığı primi kesintisi yapılacak. Bu durumda prim maliyeti ücrete yansıyacak. Hal böyle olunca hastalık ve yaşlılık primleri ödenmeyecek, ev işçisi bu sigorta ve sağlık hizmetlerinden ve emeklilik hakkından yararlanamayacak."
"10 günden az çalışan ev işçisi de işçidir"
Bu ayrımdan vazgeçilmesi gerektiğini savunan İnal, 10 gün süresinin her haliyle tartışmalı olduğunu belirterek, "Tüm işçiler gibi 10 günden az çalışan ev işçisi de işçidir" dedi.
Sigorta haklarının çalıştıkları gün sayısına bakılmaksızın güvence altına alınmasını talep eden İnal, tasarının işverenlerin ev işçilerinin karşı karşıya kaldığı iş kazaları ve meslek hastalıklarına ilişkin hiçbir düzenleme öngörmediğini söyledi.
"İşverenden plastik eldiven istesek vermek zorunda değil" diyen İnal, 10 günden az işçi çalıştıranlar işveren sayılmadıkları için, iş kazası ve meslek hastalıkları açısından sorumlu tutulmayacağını kaydetti.
Kölelik düzeni yasallaşacak
Tasarı bu haliyle yasalaşırsa modern çağın köleleri olarak tanımladığı ev işçileri için kölelik düzeninin yasal bir düzenlemeye kavuşacağını savunan İnal, halihazırda ev işçilerinin büyük kısmının aynı işyerinde 10 günden az çalıştığını söyledi.
İnal, ev işçilerinin İş Kanunu ve İş Sağlığı ve Güvenliği kapsamına alınması gerektiğini savundu, ev işçilerinin çalışanların kullandığı bütün hakları kullanması gerektiğini dile getirdi.