ATO: "Türkiye global marka fakiri"

Ankara Ticaret Odası'nın (ATO) yaptığı araştırmaya göre, dünyanın en değerli 250 markası arasında tek bir Türk şirketi dahi bulunmuyor.

Haberin Devamı

Türkiye'de, borsada işlem gören tüm şirketlerin toplam piyasa değeri, ünlü bir market zinciri olan Amerikan şirketi Wall-Mart'ın piyasa değeri kadar bile etmiyor.

ATO'nun yaptığı "Global Marka Fakiri Türkiye" çalışmasına göre, aralarında Coca-Cola, Nike, Google, Shell ve Microsoft gibi devlerin de bulunduğu dünyanın en büyük 250 küresel markasının toplam piyasa değeri 7 trilyon 279 milyar dolar ediyor.

Bu şirketlerin marka değeri ise 2 trilyon doların üzerinde. Türkiye'de şirketlerin marka değerine ilişkin bir çalışmanın bulunmaması, piyasa değerleri üzerinden bir karşılaştırmayı zorunlu kılıyor.

İMKB'de işlem gören tüm Türk şirketlerinin toplam piyasa değeri sadece 233,6 milyar dolar ediyor. Buna karşılık marketler zinciri Wall-Mart, 239,6 milyar dolar piyasa değeri ile borsadaki tüm Türk şirketlerinden daha büyük.

İlk 10'da yer alan Turkcell, Akbank, Garanti Bankası, İş Bankası, Enka İnşaat, Halk Bankası, Sabancı Holding, Yapı ve Kredi Bankası, Koç Holding ve Tüpraş'ın toplam piyasa değeri, 118,4 milyar doları buluyor.

717,6 milyar dolarlık piyasa değeriyle, Türkiye'nin 157,5 milyar dolar olan 2007 bütçesini 4,5'a katlayan Amerikan General Electric şirketi, Türkiye'nin en büyük ilk 10 şirketini ise 6'ya katlıyor.

Ünlü içecek markası Coca-Cola'nın 110,4 milyar dolar olan piyasa değeri de ilk 10 Türk şirketinin piyasa değerine yaklaşıyor.

Piyasa değeri en yüksek Turkcell

Türkiye'nin piyasa değeri en yüksek şirketi 21,3 milyar dolar ile Turkcell. Dünyanın en değerli 250 markası listesinin en alt sırasında yer alan Nike'ın piyasa değeri ise 21,1 milyar dolar.

Dünyanin ilk 10'u

Dünyanın lider danışmanlık kuruluşu Brand Finanse'ın 2007 yılı raporuna göre, dünyanın piyasa değeri en yüksek ilk 10 şirketi şöyle:

* General Electric (717,6 milyar dolar),
* Exxon Mobil (396,3 milyar dolar),
* Toyota (283,6 milyar dolar),
* Citibank (274,6 milyar dolar),
* Bank of America (266,5 milyar dolar),
* Microsoft (248 milyar dolar),
* HSBC (240,5 milyar dolar),
* BP (240,3 milyar dolar),
* Wall-Mart (239,6 milyar dolar),
* Shell (221 milyar dolar).

Dünyanın marka değeri en yüksek ilk 20 şirketi ise sırasıyla şöyle:

* Coca-Cola (ABD),
* Microsoft (ABD),
* Citibank (ABD),
* Wall-Mart (ABD),
* IBM(ABD),
* HSBC (İngiltere),
* General Electric (ABD),
* Bank of America (ABD),
* Hewlett-Packard (ABD),
* Marlboro (ABD),
* Vodafone (İngiltere),
* Gillette (ABD),
* Intel (ABD),
* L'Oreal (Fransa),
* Google (ABD),
* Toyota (Japonya),
* Nokia (Finlandiya),
* McDonald's (ABD),
* Pepsi (ABD),
* Dell (ABD).

Marka değeri liginde Amerika ve Avrupa tartışmasız bir hakimiyete sahip. 250 küresel markadan 117'si Amerikan şirketi iken 98'inin de Avrupa şirketi olduğu görülüyor.

Büyük marka küçükleri yutuyor

Küresel markalar, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerdeki ulusal şirketleri satın alıyor. Başta finans ve gıda şirketleri olmak üzere Türkiye'nin en gözde şirketleri de küresel markaların hedefinde yer alıyor.

Türk Telekom, Oyakbank, Türkiye'nin en büyük deniz taşımacılığı filosuolan UN Ro-Ro, bir Koç Holding şirketi olan Türk Demirdöküm, 40 yılı aşkın süredir faaliyet gösteren AFM sinemaları, Eczacıbaşı İlaç, Ray Sigorta, Falım ve First sakızlarının üreticisi İntergum, Acıbadem Hastanesi, Genel Emeklilik ve Garanti Sigorta, Global Hayat Sigorta, Türkiye'nin ilk diş hastanesi olan Dentİstanbul, internet reklamcılığı alanında faaliyet gösteren Zapmedya ve alışveriş sitesi "gittigidiyor.com", tamamı ya da bir kısım hissesi yabancılara satılan şirketler arasında yer alıyor.

Marka olma yolunda ilerleyenler

Türkiye'nin yurtdışına açılan ilk Türk markası olan Zeki Triko'nun yanı sıra Mavi Jeans, Beko ve Vestel de dünya çapında marka olma yolunda mesafe kateden şirketler arasında bulunuyor.

Mavi Jeans'in, 50'den fazla ülkede 4 binin üzerinde satış noktası bulunuyor. Üretiminin yüzde 90'ını ihraç eden Vestel, 106 ülkeye ürün satıyor.

Eczacıbaşı Yapı Grubu'nun ürünleri 70'i aşkın ülkede 2 bin civarında satış noktasında teşhir ediliyor. TOFAŞ tarafından üretilen araçlar 75 ülkeye ihraç ediliyor.

Goldaş 5 kıtada 48 ülkeye ihracat yaparken, TEMSA'nın 40 ülkede 43 bayisi bulunuyor. Türkiye dışında 6 ülkede faaliyet gösteren Turkcell ise bölgesel bir şirket durumunda. Damat ve Çanakkale Seramik de yurtdışına açılan şirketlerimiz arasında.

Aygün: "Teknoloji üretmeden global olunmaz"

ATO Başkanı Sinan Aygün de konuya ilişkin değerlendirmesinde, Türk şirketlerinin son yıllarda yaptığı atılımlara rağmen, global markalar listesine giremediğine dikkat çekti.

Buna karşın global şirketlerin başarılı Türk markalarını tek tek ele geçirdiğini kaydeden Aygün, "Teknoloji üretemediğimiz sürece globalliğe giremeyiz" dedi.

Türkiye'nin marka değerinin de ekonominin kötü yönetilmesi nedeniyle istenilen seviyelere çıkamadığının altını çizen Aygün, sanayi, Ar-Ge, buluş stratejisinin olmamasının acı sonuçlarının bugün ortaya çıktığını ifade etti.