ABD'de kriz çıktı, mermerci Çin'e sarıldı

Türkiye'de son yıllarda ihracatını en hızlı artıran sektörler arasında yer alan doğaltaşta, ABD'de yaşanan mortgage krizi, ihracatçı firmaları Çin ve Hindistan gibi pazarlara yöneltti.

Haberin Devamı

Çin'e yapılan işlenmemiş doğaltaş ihracatı, rekor düzeyde artış gösterdi.

Türkiye doğaltaş ihracatının yüzde 70'lik bölümünün yapıldığı Ege Maden İhracatçıları Birliği verilerinden derlenen bilgilere göre sektör, ihracatını artırmasına rağmen katma değerini giderek düşürüyor.

İhracatını geçen yıl 1 milyar 250 milyon dolar seviyesine ulaştıran sektör, bu yıl ABD'de mortgage kriziyle başlayan duraklamadan olumsuz etkilendi.

Sektör yılın ilk iki ayında toplam ihracatını yüzde 26 artırmasına rağmen en büyük pazar olan ABD'ye yapılan ihracat yüzde 21 düştü.

İşlenmiş ürünlerde ihracat artışı yüzde 2'de kalırken hammadde sınıfında yer alan blok mermerde yüzde 44, yarı işlenmiş sınıfta yeralan plaka mermerde ise yüzde 116'lık artış yaşandı.

Sektörün en yüksek katma değerle, işlenmiş ürün ihraç ettiği ABD pazarında yaşanan duraklama sonrası firmaların büyük bölümünün kapasitelerini küçülttüğü ifade ediliyor.

İç pazarda arz fazlalığı ve inşaat sektöründeki durgunluk nedeniyle firmaların ocaktan çıkardıkları taşları blok olarak ihracı tercih etmeye başladıkları bildiriliyor.

Geçen yıllarda makineleşme yatırımıyla dikkati çeken sektörde 2008 yılında ekskavatör ve diğer iş makinası satışlarının yüzde 90 oranında düştüğü ifade ediliyor. Ege Bölgesi'nde birçok ocağın da üretimini tek vardiyaya düşürdüğü belirtiliyor.

2009 baharı için iyimser bekleyiş

Ege Maden İhracatçıları Birliği Başkanı Arslan Erdinç, son dönemde yaşanan gelişmeler sonrası Türk doğaltaşıyla aynı kalitede olmamasına rağmen Meksika, Peru gibi nakliye avantajı bulunan ülkelerle Mısır, Umman ve İran gibi girdi maliyetleri çok düşük olan ülkelerin ABD pazarında etkili olmaya başladığını dile getirdi.

Erdinç, Türkiye'nin daha fazla ihracat kaybı yaşamaması ve çıkışın sürdürülebilmesi için sektörün kullandığı motorine ÖTV muafiyeti getirilmesini talep ettiklerini ifade etti.

Hükümetteki bazı bakanların bu konuya sıcak baktığına işaret eden Erdinç, "ABD ekonomisinin seçimler sonrası düzelmesiyle birlikte doğaltaş talebinin de eski oranlara ulaşacağı tahmin ediliyor. 2009 Mart ayında sektörün çok daha iyi bir seviyede olacağını tahmin ediyoruz. Ancak bu süreçte güçlenen rakipler karşısında bu girdilerle durmamız mümkün değil. Gereken destek verildiği taktirde sektör, ihracatını kısa vadede 15 milyar dolara çıkarabilir" dedi.

Çin ve Hindistan

Son dönemde ABD pazarından beklediğini bulamayan ihracatçı firmaların, Çin ve Hindistan gibi hammadde talep eden ülkelere yöneldiği gözleniyor.

2008 yılı ilk iki aylık rakamlara göre ham ve yarı işlenmiş ürün ihracatında Çin Halk Cumhuriyeti'nin alımı dikkati çekiyor. Ocak-şubat döneminde alımını yüzde yüzde 213 oranında artışla 4.5 milyon dolara çıkaran Çin'in bugüne kadar iç pazarında değerlendirdiği Türk mermerinin, yakın dönemde ihracatını da yapması bekleniyor.

Çin'in düşük girdi maliyetleriyle işlediği Türk mermeriyle özellikle Japonya gibi yakın pazarlarda etkin olabileceği ifade ediliyor.

İşlenmemiş ürün grubunda ikinci pazar olan İtalya'nın ardından ise Hindistan geliyor. Sektörde Ege'den yapılan toplam ihracat içinde işlenmiş doğaltaş yüzde 82'lik ağırlığını korurken blok mermerde yüzde 6, yarı işlenmiş ürünlerde ise yüzde 7.5'luk oranlarda ihracat yapılıyor.

Fuar göstergesi

Sektörün Avrupa'daki en büyük buluşma noktalarından biri haline gelen Marble Uluslararası Doğaltaş ve Teknolojileri Fuarı'na da bu yıl özellikle Çin ve Hindistan'dan gelen firma ve ziyaretçilerin etkili olacağı belirtildi.

İZFAŞ'tan alınan bilgiye göre, fuara toplu katılım düzeyinde 100'ü aşkın Çin ve 80 Hindistan firmasının ziyaretçi olarak katılacağı, ayrıca 13 Çinli, 14 Hindistanlı firmanın da stant açacağı ifade edildi.

Geçen yıllarda ABD'den yoğun katılımın görüldüğü fuarda bu yıl bu ülkeden beklenen düzeyde katılımın gerçekleşmeyeceği ifade ediliyor.