Türkiye ekonomisinde iyimserlik sürüyor!

Dış borsalardaki düşüşlere rağmen Borsa İstanbulun daha dirençli kalması, döviz kurlarının dengesini ve yatay seyrini koruması ekonomik programın piyasalar açısından bir çıpa işlevi görmeye başladığı izlenimi veriyor. Hürriyet yazarı Zeynel Balcı, ekonomideki iyimser bakışı bugünkü köşesinde kaleme aldı.Borsa İstanbulun dış borsalardan pozitif yönde ayrışması dikkat çekerken BIST 100 Endeksi yeni zirve denemeleriyle çıkışını sürdürüyor. Bu görünümün ardında; Türkiyeye giriş yapmaya devam eden portföy yatırımlarıyla (sıcak para) ekonomik programın iç ve dış finans çevrelerinden kabul görmesinin önemli payı var. Hatırlanırsa, geçen haftaki yazımızda ekonomik programın bir farkındalık ve hikaye oluşumu için henüz erken, bunun için enflasyondaki düşüşün görülmesi önemli diye bahsetmiştik. Aynı görüşü korumakla birlikte dış borsalardaki düşüşlere rağmen Borsa İstanbulun daha dirençli kalması, döviz kurlarının dengesini ve yatay seyrini koruması ekonomik programın piyasalar açısından bir çıpa işlevi görmeye başladığı izlenimi veriyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşekin IMF-Dünya Bankası Bahar toplantıları için gittiği ABDde yabancı ilgisi için mükemmel tabirini kullanması kayda değer. Türkiyenin ülke risk priminin (CDS) 300 seviyelerine çekilmesi, yabancı para girişlerinin sürüyor olması, ülke kredi notundaki görünüm ve not yükseltilmesi gibi gelişmeler bir süredir bu ilginin emareleri olarak kendini gösteriyordu. 3 Mayıs Cuma günü S&Pden beklenen Türkiyenin kredi notuna ilişkin değerlendirmelerde bu görünümün korunması bekleniyor. TCMB verilerinde son 5 haftalık periyotta; hisse senetleri ve tahvil bonodaki yabancı girişi toplamı 1.3 milyar doları geçti. Şimşek ise cuma günkü açıklamalarında; Haziran 2023-Şubat 2024 döneminde 17 milyar dolarlık net portföy girişinden söz etti. Ekonomi yönetiminin verdiği takvime göre, haziran ayından sonra enflasyonda düşüş öngörüldüğü üzere gerçekleşirse bu ilgi daha da artabilir; güven pekişebilir. Ancak enflasyon inatçı ve yapışkan görünümünü korur ise bu defa bazı tereddütler oluşacaktır. Gerek ekonomi yönetimi, gerekse piyasaların tavrı, programın başarısını büyük ölçüde enflasyona endekslenmiş gibi bir algı hakim. İkiz açıklar olarak bilinen bütçe ve cari açık tarafında, cari açıkta ciddi bir gerileme söz konusu. Bütçe rakamlarında aynı şeyleri söylemek bu aşamada zor. Bu açıdan Şimşekin kamuda tasarruf söylemi daha çok anlam kazanıyor. Halen net rezervler ekside seyretse de son haftalarda TCMB brüt rezervlerinde toparlanma eğilimi sürüyor. Dışarıdan bir şok olmadığı takdirde geçtiğimiz aylara göre öngörülebilirlik artmış durumda. Enflasyon halen yüksek seyrini korumakla birlikte ekonomide genel bir dengelenme ve toparlanma eğiliminden söz etmek mümkün. Uygulanan ekonomik programın kararlılıkla sürdürülmesi ve enflasyon başta olmak üzere program hedeflerinin yakalanması piyasalara olumlu yansımalarını artıracaktır. Ancak programın uygulanması zorlu bir süreç. Şimşekin söylediği gibi, ekonomide yavaşlama beklenirken parasal sıkılaşma ile dar gelirli geniş bir kesimin haklı yakınmalarının bir süre daha devamı olası görülüyor. Enflasyon yükselirken de düşerken de can yakan bir veri. Düşürmek için ekonomide sıkılaştırıcı ve daraltıcı politikalar uygulamak durumda kalınıyor. Ekonomideki yavaşlama doğal olarak borç ödeme güçlerinde düşüş, kârlılıklarda zayıflama gibi şirket bazlı sonuçlarını da beraberinde getirebilir. Bu noktada piyasaya yansımaları konusunda bir çıkarım yapacak olursak hisse bazlı seçiciliğin artacağını söylemek mümkün. Özellikle bilanço ve temel verileri daha güçlü, yabancıların tercihi olacak hisselere öncelik vermek yerinde olacaktır. Yabancı ilgisi, dış piyasalardan bir şok olmaz, program kesintiye uğramaz ise devam edecek gibi görünüyor. Önceki yazılarımızda sıkça vurguladığımız üzere; Dış piyasalarla Türkiye arasındaki faiz farkı oldukça açılmış durumda. ABD ve Avrupa merkez bankaları faiz indirimine başlarsa bu makas daha da açılacak, risk iştahı artacaktır. Türkiyede yüksek faiz ve parasal sıkılaşma, cari açıktaki daralma, kurumsalların yanı sıra dövize olan bireysel talebin azalması, yabancı yatırımcı girişleri ve turizm mevsiminin başlayacak olması gibi etkenler ile döviz kuru dengelenmeye başladı. Bu durum carry trade için uygun bir zemin açıyor. Bunun ne ölçüde kullanılacağını programın başarısı belirleyecek. Dışarıda yüksek faiz döneminin sonuna yaklaşılırken pandemi sonrası piyasalara boca edilen likiditenin önemli bir kısmı halen varlığını sürdürüyor. Türkiyenin de dahil olduğu gelişen ülkelere buradan bir akım olması muhtemeldir. Türkiye bu dönem ekonomik problemleri olsa da Asya, Avrupa, Kafkasya ve Ortadoğuya kapı ve köprü olan önemli bir ülke. Rusya-Ukrayna savaşı başladığında bu durum açıkça kendini göstermişti. Savaş başladıktan kısa bir süre içinde Cumhurbaşkanı Erdoğanın 35 devlet başkanı veya başbakan ile görüştüm açıklaması hala hafızalarda. Türkiyenin jeopolitik konumu nedeniyle konjoktüre bağlı olarak dozu azalıp artmakla birlikte her zaman ilgi odağı bir ülke olan bir ülke olagelmiştir. Koşullar elverişli hale geldiğinde bunun yatırım ortamına dönüşmesi olağan bir gelişme olacak. Temkinli görünümün devam ettiği dış piyasalarda önümüzdeki hafta önemli ve yoğun bir gündem var. Almanya ve Euro Bölgesi enflasyon verileriyle birlikte 1 Mayıs ABD Merkez Bankası (Fed) faiz kararı, 3 Mayıs ABD tarım dışı istihdamı piyasalarda sonuçlarına göre ciddi fiyatlamalara neden olabilecek konu başlıkları. Fedden faiz değişimi beklenmiyor. Faiz indirimi konusunda beklentiler aralık ayına ertelenmiş görülüyor. Dış piyasaların temkinli görünümünün altında ağırlıklı olarak bu gerekçe var. Fed toplantısı sonrası yapılacak açıklamalarla bu konuda piyasalar biraz netleşebilir. Fed bölge başkanları oldukça şahin söylemlerle faiz indiriminin başlaması için yıl sonunu işaret ederken bazıları hiç faiz indirimi olmayabileceği, hatta faiz artırımı dahi mümkün noktasına olayı taşımış durumda. Bu noktada son sözü 1 Mayısta Fed Başkanı Powell söyleyecek. Piyasa ona göre pozisyonlanacak. Avrupa Merkez Bankası faiz indirim beklentileri konusunda değişim gözlenmiyor. Mayıs, haziran gibi faiz indiriminin başlayacağı konusundaki beklentiler korunuyor. Diğer yandan ekonomik veriler de yakından takip ediliyor. ABDde 1. çeyrek geçici büyüme (GSYİH) % +1.6 (Beklenti:%+2.4 Önceki%+3.4) olarak açıklanırken zayıf büyüme ABD borsalarında olumsuz fiyatlandı ve satış geldi. Ancak beklentilerden olumlu gelen şirket bilançolarının da katkısıyla satışlar derinlik kazanmadı ve hafif toparlanma yaşandı. ABD 10 yıllık bono faizde ise yükseliş eğilimi sürüyor. ABD 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4.70i test ederken, dolarda hafif değer kaybı, Euroda ise değer kazanımı gözlendi. Dolar endeksi 105.60, Euro/dolar paritesi 1.07nin üzerinde işlem görüyor. İran-İsrail olayının sakinleşmesi sonrası dolardaki zayıf görünüm ve ABD tahvil faiz oranlarına duyarlılığı artan altının ons fiyatı kâr satışlarının ardından toparlanma çabaları sürüyor. Onsu 2.350 dolara yaklaştı. Fakat zirvesini tekrar yakalayamadı. Benzer görünüm iç piyasalarda gram/altın için de geçerli. Dolar/TL yatay seyredince 2.400 seviyesinin üzerinde tutunma çabasında. Petrol fiyatlarında ise yükseliş sürüyor. Kısa dönem dolardaki zayıflama ve ABD ham petrol stoklarındaki düşüşün etkileri fiyatlar üzerinde etkili. Brent petrol ise 88 dolar seviyelerinde işlem görüyor. Borsada yeni çıkış trendi devam ediyor. Kâr satışlarına bağlı geri çekilmeler alım fırsatı olarak kullanıldı. İlk destekler 9.750-9.650 olarak görülürken sonraki destekler 9.500-9.400 seviyelerinde. İlk dirençler ise 9.950-10.000 seviyelerinde bulunuyor. Bu seviyelerde kâr satışları görülebilir. 10.000 seviyesinin üzerinde ise çıkışın devamıyla verilecek sonraki dirençler 10.200 ve 10.500-10.700 seviyelerinde görülüyor. Endekste direnç seviyelerinde kâr satışları görülse de çıkış hareketi gücünü koruyabilir. 3 Mayıs Cuma günü Türkiye nisan enflasyon verileri açıklanacak. Beklentiler; Aylık yüzde 3.10-3.20, yıllık yüzde 68 civarında. Enflasyonda ekonomi yönetiminin öngörüleri; Mayıs ayında zirve, haziran sonrası baz etkisinin de katkısıyla düşüşün yani dezenflasyon sürecinin başlaması yönünde. Geçen ay beklentilerin hafif altında gerçekleşmişti. Enflasyon düşüşü ekonomik programın başarısı ile özdeş hale geldiği bu günlerde haklı olarak daha fazla önem atfediliyor. Geçen hafta TCMBnin faizi yüzde 50de sabit bırakmasının da altında yatan gerekçe biraz da bu olsa gerek. Parasal sıkılaşma politikasının sonuçlarıyla enflasyonun seyrini görmek istemeleri normal bir durum.