Çılgın proje! Bir trilyon insan uzayda yaşayabilir mi?

Dünyanın en zengin insanlarından biri olan Jeff Bezosun uzay projesi gündemdeki sıcaklığını koruyor. Peki bir trilyon insanın uzayda yaşaması mümkün mü?Pek çoğumuz dünyanın en zengin insanlarından biri olan Jeff Bezosu e-ticaret, bulut bilişim, dijital yayın ve yapay zekâya odaklanan teknoloji devi Amazon'un kurucusu olarak tanıyoruz. Mashable Türkiye'de yer alan habere göre, Evet, Bezos milyarlarını Amazon'la kazanmış olabilir ama son zamanlarda daha ziyade uzay araştırmaları alanında faaliyet gösteren Blue Origine odaklanmış durumda. Washington merkezli şirket NASAnın Artemis programında kritik bir role sahip. Konu Dünya'dan uzakta insan yaşamını destekleyen bir dizi fütüristik habitat olunca ilk akla gelen isim Elon Musk. Fakat Bezosun Muskın kızıl gezegen Marsta kalıcı bir koloni fikrini bile geride bırakan çok büyük bir hayali var: Uzayda süzülen şehirler kurmak. Bezos insanların Mars gibi gezegenlerde değil, Güneş sisteminde süzülen dev uzay kolonilerinde yaşadığı bir gelecek tasavvur ediyor. Gezegen yüzeyleri herkesin sığması için çok küçük diye ekliyor. Ona göre insanlık bu şekilde gezegeninin değerli kaynaklarını tüketmeden gelişebilir. Dünya'nın sunduğundan daha fazla kaynağa ve ortama erişmemiz gerektiğini savunuyor. Aslında Bezos bundan yıllar önce küçük bir izleyici kitlesine Dünya'ya Fayda Sağlamak için Uzaya Gitmek başlıklı sunum gerçekleştirmiş ve bu vizyonunu anlatırken bazı görseller kullanmıştı. Kabul etmek gerekir ki bunlar şu aşamada fantastik illüstrasyonlardan başka bir şey değil. Ancak pek çok kişiye göre (Musk'ın SpaceX'i gibi) şirketin uzay yarışındaki hırsına işaret ediyor. Daha önce Mars'ta kendi kendine yetebilen ekosistem kurabilir miyiz? diye sormuş ve bazı önemli projeleri mercek altına almıştık. Şimdi ise mimardan astrobiyologa, dört farklı uzmanın Bezosun bu hayali hakkındaki yorumlarına yer veriyoruz. Geçtiğimiz günlerde Business Insiderda yayınlanan görüşlere göre henüz katedilmesi gereken çok yol var. O'Neill'in vizyonu ilham verici ve kesinlikle devasa diyen Anthony Longman, yaklaşık 8 bin kişilik uzay habitatları tasarlayan bir mimar. Elbette bu tasarım aynı anda yedi astronotun bulunduğu Uluslararası Uzay İstasyonu'ndan ciddi anlamda daha büyük. Ancak uzayda 8 bin kişilik bir yaşam alanı, birkaç milyon insanı barındırabilecek (aşağı yukarı ABDnin en büyük şehirlerinden San Antonio kadar büyük bir alanı kapsayan) O'Neill kolonileri ile kıyaslandığında hiçbir şey. Dışarıdan bakıldığında uzay kolonileri 32 km uzunluğunda, 6,5 km genişliğinde ve içinde yapay yerçekimi oluşması için dönüyor. ONeill içeride doğal ekosistemler, su kaynakları ve hatta hava sistemleri kurabileceğimizi; böylece çiftlikler, ulaşım sistemleri ve hareketli şehirler inşa edebileceğimizi düşünüyordu. Longman, O'Neill kolonileri için İnşa edilemez demiyorum ama bu ölçekte bir şey yapabilmemiz için muhtemelen yüzlerce yıl geçmesi gerekecek diyor. Zaten Bezos da insanların hemen bu yüzyılın sonuna kadar O'Neill tarzı uzay kolonilerinde yaşayacağını öne sürmüyor. Fakat bu uzun vadeli vizyon, Blue Origin'in ve genel olarak ticari uzay yarışının bugünkü hedeflerini net bir biçimde şekillendiriyor. Hem Blue Origin hem de uzay endüstrisindeki en büyük rakibi SpaceX, bir gün insanları Dünya dışına götürmeyi amaçlayan teknolojiler üzerinde çalışıyor. Bezos, Bunun meyvelerini görecek kadar uzun yaşamayacağım ama bu uzaya doğru uzanan yol gereken altyapıyı kurmaktan geçiyor diyor. Gezegendeki endüstriyel varlığımız iklim değişikliğine, kaynak kıtlığına ve biyoçeşitlilik krizine neden oluyor. Ve daha önce de belirtiğimiz gibi Bezos'a göre hem kendimizi hem de gezegenimizi korumanın yolu Dünya'yı terk etmek. Ancak İngilterede kraliyet ailesine danışmanlık yapan astronom Martin Rees, Dünya'yı bırakıp gitmenin en iyi seçenek olmadığını düşünüyor. Uzayı kendi gezegenimizde neden olduğumuz sorunlardan kaçış olarak görmenin tehlikeli bir yanılsama olduğunu dile getiren Rees, Kendi gezegenimizi korumalıyız. Sahip olduğumuz tek yer burası. Dünyayı korumak Bezos'un hayalindeki uzay kolonilerini inşa etmekten çok daha kolay diyor ve ekliyor: O'Neill tipi bu uzay kolonilerindeki yaşamın, olağanüstü çeşitliliğe sahip Dünya'daki kadar cazip olacağını pek sanmıyorum.Belki de insanlık uzay kolonileri safhasına asla ulaşamayacak. Ama bu fikir üzerinde çalışan bilim insanlarının çalışmaları bize burada, yani Dünya'da fayda sağlayabilir. Örneğin, Gonçalves'in Mars tarımı üzerine yaptığı araştırma, gezegenimizdeki bereketsiz topraklarda yetişen mahsulün verimini artırmaya yardımcı olabilir. Daha önce Ayda ne yiyeceğiz? başlıklı haberimizde değinmiştik, uzay araştırmalarının Dünyadaki beslenme biçimimizi de etkilemesi muhtemel. NASA'nın 'Derin Uzay Yemek Yarışması' finalistlerinden biri olan Solar Foods'un Başkan Yardımcısı Artuu Luukanenin de söylediği gibi; uzay bizi, başka faaliyetlerden elde edilen ve atık olarak kabul edilen kaynakları kullandığımız, sonrasında bunu katma değerli bir ürüne dönüştürdüğümüz bir teste tabi tutuyor. Bu bir döngüsel ekonomi felsefesi. Nihayetinde Dünya da tıpkı içinde bulunduğumuz bir uzay gemisi gibi ve ne yazık ki sınırlı kaynaklarımız var.