EYT Meclis'e geliyor! Emeklilik hesaplaması nasıl yapılacak?

Emeklilikte yaşa takılanlar için yapılacak EYT düzenlemesi yarın Meclis Başkanlığı'na geliyor. EYT şartları da yapılacak basın toplantısı ile kamuoyu ile paylaşılacak. Bakanlığın hazırladığı teknik çalışma neticesinde EYT taslağı kanun teklifi haline getirildi. Peki EYT staj konusu taslakta var mı? SSK'da 3600 prim günü ile Bağ-Kur'da 5400 prim günü ile emeklilik mümkün mü? EYT maaşı nasıl hesaplanacak? İşte EYT'de son durum ile beraber kesinleşen şartlar...Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı EYT'de teknik çalışmayı tamamladı ve konuyu AK Parti milletvekillerine aktardı. AK Parti milletvekilleri EYT düzenlemesi için teknik metinleri kanun teklifi haline getirdi ve imzalar atıldı. EYT düzenlemesi için kanun teklifi yarın Meclis Başkanlığı'na sunulacak ve sonrasında Meclis Plan Bütçe Komisyonu'nda görüşülecek. EYT şartları ile ilgili açıklama saat 11:00'de yapılacak basın toplantısı ile gelecek. -8 Eylül 1999 öncesi şartları sağlayanlar emekli olacak-EYT yaş sınırı yok-EYT yasası 4,7 milyon vatandaşı kapsıyor-İlk anda 2 milyon 250 bin kişi emekli olacak-Prim günü ve sigortalılık süresini tamamlayan istediği zaman emekli olabilecek -SSK, BAĞ-KUR, emekli sandığı ayrımı olmayacak-Emekli olup çalışanlar için prim teşviki verilecek-Emekli olup yeni sözleşme ile beraber EYT'liler çalışabilecek-EYT'li bir vatandaşın hemen emekli olma gibi zorunluluğu yok-İlk maaş Mart ayında alınacak -Kanun teklifi metinleri hazırlandı-Meclis Plan Bütçe Komisyonu'nda görüşülecek-TBMM Genel Kurulu'nda oylanacak-Başkan Erdoğan'ın onayına sunulacak-Resmi Gazete'de yayımlanacak 5 milyona yakın EYT'ye tabi vatandaş şartları tamam olduğu anda emekli olacak. Aşağıdaki şartları tamam olup sadece yaşa bekleyen EYT'li sayısı 2,25 milyonu geçti. Böylece prim günü ve sigortalık süresi tamam olmayan 2,5 milyon kişinin olduğu hesaplanıyor. -8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişinin olması-Prim gününün tamam olması-Sigortalılık süresinin dolmuş olması NOT: 8 Eylül 1999 öncesi 18 yaş altı emeklilik sigortası girişi olan vatandaşlar da EYT yasasına tabi olacak. Burada sadece kadınlarda 20 erkeklerde 25 yıl olan sigortalılık süresi 18 yaşından itibaren hesaplanacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı EYT çalışmasını bitirerek gerekli altyapıyı oluşturdu ve taslağı milletvekillerine iletti. EYT yasa tasarısı Meclis'e geldi ve AK Parti grubunda milletvekillerinin imza aşaması tamamlandı. Taslak Meclis Başkanlığı'na sunulmasının ardından Meclis Plan Bütçe Komisyonu'nunda görüşülecek. EYT taslağının Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nda onaylanmasının ardından EYT yasası taslağı Meclis Genel Kurulu'nda oylanarak yasalaşacak ve Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasına sunulacak. EYT yasası Şubat ayı içerisinde Başkan Erdoğan'ın imzasıyla Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girecek. Tüm bu aşamaların yaklaşık 2 hafta içerisinde tamamlanması bekleniyor. Şubat ayında Meclis'te oylanacak EYT yasasının yürürlüğe girmesi ile emeklilik için hak sahibi vatandaşlar ilk maaşlarını Mart ayı içerisinde alacak. Son günlerde bazı medya kuruluşlarında 'EYT'liler düşük zam alacak' şeklinde haberler gerçeği yansıtmıyor. EYT'lilerin maaşları da her SGK'lı gibi hesaplanacak. Düzenlemeyi bir kenara koyacak olursak her ay yaklaşık 40 bin kişi emekli oluyor. Bu kişilerin maaşları nasıl hesaplanıyorsa EYT'lilerin de emekli maaşları öyle hesaplanacak. SGK'nın maaş hesaplama robotu ile hesaplama yapanlar bu ekranın refah payını görmemesi nedeniyle kafaları karıştı. Bu durum bazı medya organları tarafından çarpıtıldı. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, EYT ile emekli olacakların maaş zamlarına mevcut emeklilerin aksine yüzde 30 değil de yüzde 18 civarı bir zam yapıldığı iddiası da gerçeği yansıtmamaktadır. Böyle bir şey olması mümkün mü? Yok tabii ki. Emeklilerimizin elde ettiği tüm kazanımlar onlar için de geçerli. Hesaplamalarda hiçbir farklılık yoktur. Bu söylentilere kimse inanmasın. Devlet emekliler arasında ayrım yapmaz. Biz sosyal devletiz. diye konuştu. EYT yasası çıktıktan sonra primi ve sigortalılık süresi tamam olanların maaş hesapları, diğer tüm emekli aylığı bağlananlar gibi, 3 dönem üzerinden yapılacak. 1999 yılı öncesi,1999 yılı - 2008 arası ve2008'den sonraki dönem olmak üzere3 ayrı hesaplama söz konusu olacak. Bu 3 dönemdeki hesaplar yapılıp birleştirilerek emeklinin maaşı ortaya çıkacak. Kısacası emekli maaşı hesaplaması yapılırken sigortalılık dönemindeki tüm kazançlar dikkate alınacak. -Kişilerin çalıştıkları yıllar,-aylık kazançları, çalışma süreleri,-yaş beklerken ödenen fazla primler ve-işe ara verip vermemiş olmaları-emekli maaşı hesaplanırken ödenecek tutarı ortaya çıkaracak. Matematiksel olarak maaş hesaplanırken ilk olarak 1999 öncesindeki gün ve kazançlar dikkate alınacak ve aylık bağlama oranı ile çarpılacak. Burada çıkan rakam bugüne güncellenecek. Daha sonra 1999 ile 2008 arasındaki dönem için de yine aylık bağlama oranı ve yeni güncelleme katsayıları kullanılacak. Burada büyüme oranı devreye giriyor. 2008 sonrası için ise yine farklı bir aylık bağlama oranı ve büyüme hızının yüzde 30'u alınacak. Bir önceki yılın enflasyon oranı da maaş hesaplamasında ve güncellemesinde kullanılacak. Böylece bu 3 hesap toplanarak emekli maaşı oluşturulacak. EYT'ye tabi olanlar da temelde bütün emekliliğe hak kazanmışlar gibi prim gün sayısının çok olmasına bağlı olarak değil SGK'ya bildirilen prime esas kazanca göre maaş alacak. Yani brüt maaşı yüksek olanlar daha fazla emekli maaşı alacak. Bütün çalışma hayatı asgari ücret üzerinden bildirilenler ise daha düşük maaş alacak. Burada üç ayrı hesaplama yapıldığı için tüm kazançlar önem kazanıyor. Yani son yıllar değil ilk çalışma hayatınızdan bu güne kadar tüm kazançlarınıza bakılıyor. Ayrıca 3 döneme ilişkin farklı Aylık Bağlama Oranları ve güncelleme katsayılarıyla nedeniyle; bu oranların yüksek olduğu dönemlerde primi daha fazla olan hak sahipleri daha yüksek emekli maaşı alacak. EYT'lilerin en çok merak ettiği konuların başında 2023 emekli zammı ve en düşük emekli maaşı düzenlemesiydi. Ocak 2023 emekli ve memur zammı yüzde 30 olarak yasalaştı. En düşük emekli maaşı ise Ocak-Temmuz dönemi için 5.500 TL olarak belirlendi. Böylece EYT yasası ile emekli olacakların alacağı en düşük maaş 5.500 TL oldu. EYT yasa tasarısı 8 Eylül 1999 öncesindeki şartları içeriyor. Buna göre SSK'da kadınlarda 20 erkeklerde 25 yıllık bekleme süresi korunacak. Prim şartı olarak ise SSK'da 8 Eylül 1999 öncesindeki şartlarda olduğu gibi 5.000 gün yeterli olacak. Emekli Sandığı ve Bağ-Kur kapsamında ise çalışanlar için ise kadınlarda 7.200 gün erkeklerde ise 9.000 şartının tamamlanması gerekecek. Türkiye'de SGK mevzuatına göre staj ve çıraklık sigortası olanların bu sigortaları başlangıç olarak kabul edilmiyor. Bu sürelerin borçlanmaları da yapılamıyor. Staj konusu aslında EYT'nin bir konusu değil. Daha geniş bir kesimi kapsayan bir konu olarak dikkat çekiyor. Stajın emeklilik sigortası girişine dahil edilmesi demek sadece EYT'lileri değil bundan önceki ve sonraki tüm vatandaşları kapsayan emeklilik sistemi düzenlemesi demek. Yasalarımızda ne 1999 öncesi ne de sonrası stajın sigorta girişi kapsamında sayıldığı bir dönem bulunmuyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin staj sigortası ile ilgili şu ifadeleri kullandı: Staj yapanlar, iş yerinde çalışma ilişkisi kurmuyorlar, iş akdi gerçekleşmiyor. Dolayısıyla işveren onlar için prim ödemiyor. Yani onlar için geçerli olan bir durum değil. Onlar bir eğitim için gidiyorlar oraya. O eğitim sürecinde başlarına bir şey gelmesin diye devlet onlara sağlık sigortası yatırıyor, koruyucu sigorta düzenlemesi yapıyor. Onunla iş akdini birbirine karıştırmamak lazım. Orada öyle bir karışıklık var. Borçlanma vesaire bunlar söz konusu değil. İşvereniniz kim olacak, kimin adına borçlarınızı yatıracaksınız? Yani iş akdinin gerektirdiği şartların ve standartların hiçbirisi onlarda söz konusu değil. Kaynak: SABAH / Mehmet DİRİCE