SON DAKİKA
Emekliler dikkat! Bayram ikramiyeleri ne olacak? İşte masadaki en güçlü zam oranı...
Yeni dönem zamlı maaşlarını alan emeklilerin gözü kulağı ikramiye zammında. Son olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, ikramiyelerin artabileceğinin sinyalini vermişti. İki uzman isim milliyet.com.tr’ye ikramiye zammı için en güçlü beklentilerini açıkladı. İşte detaylar...
2024 yılı Ocak ayı döneminde emeklilerin yüzde 49.25 oranında zammı hak etmesinin ardından gözler emekli ikramiyelerine çevrildi. Yeni dönem zamlı maaşların belli olmasıyla emekliler cephesinde ikramiyelerin düşük kaldığı ve yükseltilmesi gerektiği beklentisi oluştu. Bununla ilgili hükümet tarafından bir çalışma yapıldığı belirtildi.
Öte yandan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan bu hafta katıldığı bir TV programında emekli ikramiyelerine artışla ilgili, “Emeklilerimiz müsterih olsun Cumhurbaşkanımız da bizler de emeklilerimizin yanında olduk. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Hazine ve Maliye Bakanımızla bir araya gelip görüşeceğiz, gerekli değerlendirmeleri yaparak Cumhurbaşkanımızın takdirine sunup talimatları doğrultusunda gerekli çalışmaları, adımları atarız. Biz hükümet olarak bu adımı atmaya hazırız. Çalışmalara kısa sürede başlayabiliriz” dedi.
Peki ikramiye zammında en güçlü formül ne? Emekli ikramiyelerinde yasal süreç ne zaman başlar, emekliler bayram ikramiyesi ödemelerini ne zaman alacaklar? Sosyal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz, konuyla ilgili merak edilenleri milliyet.com.tr’ye anlattı. Yılmaz konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
“Bayram ikramiyesinin tarihçesine baktığımız zaman Mayıs 2018 tarihinden itibaren 7143 sayılı torba yasa ile hayatımıza 1.000 TL olarak girdi. Sonrasında 1.100 TL, devamında 2023 yılına geldiğimizde 2.000 TL olarak düzenleme geldi. Yeni dönemde bayram ikramiyeleri ile ilgili iki formül beklentisi mevcut.
Birincisi 2.000 TL’nin %50 oranında artış ile 3000 TL’ye çıkarılmasıdır. Burada enflasyonun 2023’ün ikinci yarıyılı için %37,57’lik açıklanan TÜFE'ye %11,68’lik refah payı verilmesi ile tüm emeklilerin maaş zam farkları % 49,25 eşitlenmiş oldu.
İkincisi 2.000 TL’nin %150 artışla 5.000 TL’ye çıkarılması söz konusu. Cumhuriyetimizin 100. yılına istinaden emeklilerimiz içerisinde ayrım yapılmadan herkese bir kereliğine mahsus 5.000 TL ikramiye verilmişti.
Ayrıca bayram ikramiyesi ilk verildiği zaman ‘13. emekli maaşı devlet tarafından veriliyor’ şeklinde lanse edilmişti. Bu taraftan baktığımız zaman ikramiyelerin iki dini bayramımız olan Ramazan ve Kurban Bayramı’nda verildiğinden kaynaklı vatandaşlarımızın dini vecibelerini yerine getirmek amaçlı kurbanlık alabilmelerini sağlayacak olan bir destek olarak da görebiliriz.
Bu sebeplerden ötürü bayramlarda 5’er bin liradan 10 bin TL olması şu an ihtimaller dahilinde daha yüksek gözükmektedir.
Diğer bir detay ise bayram ikramiyeleri taban aylık dediğimiz (alt sınır aylığına) sabitlenebilir. Biraz daha detay verecek olursak 2024 yılı Ocak ayında en düşük emekli maaşları 7.500 TL’ den 10.000 TL ye çıkarılmıştı. İlerleyen dönemde ilgili yasaya bir cümle eklenerek bu rakamın artırılması ile bayram ikramiyelerinin de buraya sabitlenerek kendiliğinden yükselmesi sağlanabilir. Böylelikle kamuoyunun bu konu ile meşguliyeti ortadan kaldırılmış olacaktır. Yani iki bayramda verilen ikramiye toplamı en düşük emekli maaşı kadar olabilir.
Bayram ikramiyeleri sadece emeklilere değil dul, yetim aylığı alanlara dosya bazında hissesi oranında, malullük, vazife malullüğü, ölüm aylığı, sürekli iş göremez geliri, şehit yakınları, gaziler, muharip gaziler güvenlik korucuları, şampiyon sporcular, terörden zarar gören sivil vatandaşlar ile bunların yakınları olan hak sahiplerine de ödeneceğini söyleyebiliriz.
İkramiye, refah payı, seyyanen ödeme, gibi ek ödemelerin mutlaka yasa ile düzenlenmesi gerekli. Geçmiş dönemde de ikramiyelerin bayramdan bir hafta öncesinde ödendiğini biliyoruz. 10 Nisan 2024 bayramın ilk gününe denk geldiği için minimum yasal düzenleme için şubat veya mart ayında Meclis’e sevk edilmesi gerekli. Çünkü sürece baktığımız zaman Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu, Meclis Genel Kurulu, sonrasında Sayın Cumhurbaşkanı ve Resmi Gazete üzerinden yasalaşması gerekli. Bu arada mart ayında yerel seçimlerin de olduğunu hatırlatmak isterim.
Önceki ikramiyelerin bayramdan bir hafta öncesinde yapıldığını biliyoruz. Geçen seneki uygulama şu yöndeydi.
SSK (4A) emeklilerinin ödeme günü;
17,18,19,20 olanlar bayramdan 7 gün önce,
21,22,23 olanlar bayramdan 6 gün önce,
24,25,26 olanlar bayramdan 5 gün önce,
Bağkur (4B) emeklilerinin ödeme günü;
25,26 olanlar bayramdan 4 gün önce,
27,28 olanlar bayramdan 3 gün önce,
Emekli sandığı (4C) emeklilerinin ödeme günü bayramdan 2 gün önce ödenmişti. Yine bu takvimle eş değer olacağını düşünmekteyim.
Evet, temmuzdan önce bir düzenleme bekliyorum. Nedenine gelince emeklilerimiz yasalarımızdan kaynaklı ocak ve temmuz ayları olmak üzere yılda iki defa maaş farkı almaktadırlar. Hafta başında TÜİK tarafından ocak ayı enflasyon verisi %6,7 olarak açıklandı. Bu hesaplama için sadece ocak ayı enflasyonu tabi ki yeterli olmayacaktır. Yeni atanan Merkez Bankası Başkanı Dr. Fatih Karahan bu hafta kamuoyuna 2024 yılı hedef enflasyon tahmininin %36 olarak sabit kaldığını açıkladı. Bu veriler ışığında ocak- haziran enflasyon rakamının da %24 olacağını tahmin ediyorum.”
Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram konuyla ilgili şu açıklamaları yaptı: “İkramiye zammına ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan geçtiğimiz günlerde bir çalışma yapıyoruz dedi. İkramiye için zaten 2 bin TL düşük kalmış bir rakamdı. Devletimiz bunu yeni bir fonksiyon olarak getirdi ve emeklilere ikramiye vermeye başladı, daha önceden emeklilere ikramiye verilmiyordu.
Dönemin şartlarına göre önceden ikramiye verilen zamanda 2 bin TL’ye bir küçükbaş hayvan alınıyorken şu anda bu paraya bir küçükbaş hayvan alınması mümkün değil. Devletimiz şu anda ikramiyeleri artırmamasına rağmen tek seferlik 5 bin TL ikramiye ödemesi yapmıştı. Bu yapılan ikramiye ile birlikte geçen sene toplam 9 bin TL ikramiye ödemesi yapılmıştı.
Bu sene için de devletimizin toplam 9-10 bin TL ikramiye vermiş olsa, geçen sene ile aynı tutarda bir ikramiye ödemesi yapmış olur. Burada 5’er binden toplamda 10 bin TL ikramiye ödemesi yapılabileceğini düşünüyorum. Bence en güçlü ikramiye beklentisi Ramazan’da 5 bin, Kurban’da 5 bin TL ikramiye verilmesi suretiyle toplamda 10 bin TL ikramiye verilmesidir.
Kanuni düzenleme yapılması gerekiyor. Ramazan başlangıcı 11 Mart’ta, ilk ikramiye Ramazan Bayramı ile verilecek. O yüzden şubat sonu, mart başı gibi yasal düzenleme yapılabileceğini düşünüyorum.
Şu anda emeklilerin en büyük beklentisi en düşük emekli maaşının kök maaşa sabitlenmesidir. Burada 10 bin TL’nin altındaki tüm maaşlar 10 bin TL’ye sabitlenirse bundan sonra yapılacak oransal zamdan herkes en fazla faydayı elde edecektir. Burada amaç enflasyon karşısında emeklilerimizi korumaktır.
Yeni dönemde en düşük emekli maaşı kök maaşa sabitlenirse büyük bir reform olacaktır.”