SON DAKİKA
Altında dipten dönüş beklentisi
Altın, ons başına 1.900 doların altında tutunarak, Fed'in para politikasını bir süre daha kısıtlayıcı tutacağı beklentilerinin etkisiyle güçlenen dolar nedeniyle beş ayın en düşük seviyelerine yakın seyrediyor. Fed'in geçen hafta açıklanan Temmuz ayı toplantı tutanakları, enflasyona yönelik yukarı yönlü riskler nedeniyle daha fazla faiz artırımının yapılabileceğine işaret ediyordu. Bu arada yatırımcılar, ekonomi ve faiz oranı görünümüne rehberlik etmek için bu hafta Jackson Hole'da merkez bankacılarının yıllık toplantısına hazırlandı. Hürriyet yazarı Zeynel Balcı, altın piyasasında son durumu yazdı.
‘Güvenli liman’ altın bu sene dış piyasalarda ons dolar fiyatı üzerinden yüzde 3.39, yurtiçinde gram/TL üzerinden yüzde 50 kazanç sağladı. Yani yatırımcısını enflasyona karşı ezdirmedi. Bundan sonraki seyri ise hem yurtiçinde hem de yurtdışında alınacak faiz kararları belirleyecek. Özellikle ons/doların seyri dikkatli takip edilmeli. Kısa dönemde zayıf görünümün devamı, orta ve uzun dönemde yükseliş beklentileri korunuyor.
Altın, herkesin malumu en eski ve geleneksel yatırım araçlarından biri. Değer tanımı yapılırken bile “altın gibi” tabirini çok duyarız. Ama altın her zaman kazandırmıyor. Diğer yatırım araçları gibi. Doğru zamanda doğru adreste bulunmak yatırım kararlarının ilk önceliğidir. Altını da yanlış zamanda alırsan kazanamazsın. Nominal olarak kendini korusa da enflasyonist ortamda, alternatif yatırım araçlarının getirilerini de dikkate alarak hesaplama yapmak gerekir. Altının bu yılki performansına bakacak olursak; dış piyasalardaki ons/dolar fiyatının getirisi yüzde 3.39, yurtiçindeki gram/TL ise yüzde 50 kazanç sağlamış.
TÜİK verilerine göre ocak-temmuz dönemi enflasyonu (TÜFE) yüzde 31.14 olarak gerçekleşmiş. Bu açıdan gram/TL altın enflasyonun üzerinde bir getiri sağlamış görülüyor. Reel olarak bir kazanç söz konusu. Ancak altının gram/TL fiyatı; dolar/TL kuru ve ons/dolar fiyatının bileşeninden oluşur. Dolar/TL kurunun yine ocak-temmuz döneminde yüzde 44.92 getiri sağladığını dikkate alırsak oluşan primde aslan payının buraya ait olduğu anlaşılır. Buna rağmen bu yıl için en yüksek getiri yine de altının gram/TL fiyatında. TCMB verilerine göre ocak-temmuz dönemi “konut fiyat endeksi” artışı yaklaşık yüzde 34 oldu. Konut fiyatlarında geçen yıla göre bir yavaşlama var. Yüksek enflasyon söz konusu olunca enflasyona karşı korunacak ve enflasyonu yenecek yatırım aracı arayışı bu yıl yine devam edecek.
Hafta sonu TCMB tarafından “kur korumalı mevduat (KKM)” ile ilgili düzenleme önemliydi. Birkaç yıldır yatırımcılar için güvenli liman olarak görülen KKM’den çıkışın ilk adımı olarak görüldü. KKM’den çıkış uzun vadede doğru bir adım ancak kısa vadede piyasa göstergelerinde biraz dalgalanma ve sancılı bir süreç olağan bir durum. 3.3 trilyon TL ve 125 milyar dolara yaklaşan bir birikim söz konusu. Bankalar TL’ye dönüş için müşterilerini ikna etmek durumunda kalacaklar. TCMB enflasyona yüzde 58 tahmin koymuşken mevcut faiz oranlarıyla bu biraz zor. Bu durumda mevduat faiz oranlarının artması muhtemel bir gelişme. Yoksa menkul kıymet almak durumda kalacaklar. Tahvil bono faizleri de malum.
KKM’den çıkacak tasarrufların bir kısmı döviz kayabilir tahminleri yapılırken bir kısmının borsa veya altın gibi diğer yatırım araçlarına kayma olasılığını da hesaba katmak gerekiyor. Bu açıdan altına yine ilgi tekrar artabilir. Yeri gelmişken şu düzeltmeyi de yapalım. Yaz dönemi düğün mevsimi, altına talep artacak, fiyatı da yükselecek savının geçerliliği pek yok. Altın fiyatını belirleyen parametreler belli. Altın da ona göre hareket ediyor. Bu yıl için konuşacak olursak, altının gram/TL fiyatı bir aydır düşüyor. 19 Temmuz 2023’te 1.731 seviyesini görmüştü. 21 Ağustos 2023’te 1.649 seviyesinde. Dış piyasalarda talep artar altın fiyatı yükselirse veya içeride dolar/TL kuru yükselirse altın fiyatı da yükseliyor. Alım satım kararı verilirken dış piyasalardaki ons/dolar fiyatına bakmak daha doğru. Asıl referans noktası orası.
BIST100 Endeksi................. 36.38%
Gösterge Tahvil Faizi... 81.24%
Altın (Gram/TL)................... 50.05%
Altın (Ons/Dolar).......... 3.39%
Dolar/TL.................................... 44.92%
Euro/TL..................... 47.30%
Not: İşleyiş gereği gösterge bono faiz oranındaki yükseliş değer kaybı, düşüş de kazanım olarak kaydedilir.
Getiriler 18.08.2023 tarihine göre hesaplandı.
BİR de dış piyasalardaki altın fiyatına bir bakalım, neler oluyor. Altının ons fiyatında düşüş eğilimi sürüyor. ABD ve Avrupa Merkez Bankalarının (Fed, ECB) parasal sıkılaşma ve faiz artım politikalarına bir süre daha devam edeceği beklentileri, enflasyon ile ilgili endişelerin korunuyor olması tahvil faizlerini yukarı çekti. ABD ve Almanya tahvil bono faiz oranları 2008 küresel kriz sonraki 15 yıllık dönemde en yüksek seviyelerini test etti. Bununla birlikte ABD dolarının değer kazanması altının ons fiyatına ayrıca satış baskısı olarak yansıdı ve 1.900 doların altına geriledi. Mayıs ayının ilk günlerinde 2.064 dolar seviyesi görülmüştü. ABD dolarının Euro başta olmak üzere altı para birimine karşı değişimini gösteren “dolar endeksi” dün itibariyle 103.30 seviyelerinde işlem görüyordu. Temmuz ayının ortalarında 99 seviyelerini görmüştü.
Dış piyasalarda ABD ve Avrupa Merkez Bankalarının mevcut para politikası en azından bir süre daha devam edecek gibi görünüyor. Bu şartlarda altının ons fiyatının biraz daha satış baskısı altında kalması beklenebilir. Bu çerçevede; 25 Ağustos Cuma günü başlayacak olan ABD Jackson Hole sempozyumunda ABD Fed Başkanı Powell ve Avrupa Merkez Bankası Başkanı Lagarde’ın konuşmaları yakından takip edilecek. Para politikalarına ilişkin verecekleri mesajlar altın fiyatları için de önem arz edebilir. Daha uzun perspektifte bakacak olursak; Fed ve ECB eylül toplantılarında faiz artırım olasılığı mevcutsa da sonrasında faiz artırımlarına ara verilmesi bekleniyor. 2024 yılının ilk çeyreği veya ikinci yarısında ise faiz indirimleri bekleniyor. Bu durumda altın fiyatları yönünü yukarı çevirebilir.
Özetle, kısa dönem zayıf görünümün devamı, orta ve uzun dönem yükseliş beklentileri korunuyor. Tabii bu arada altın fiyatlarını etkileyen diğer parametrelerde bir gelişme olmaz ise. Bu günlerde ABD doları ve tahvil faiz oranlarına ilişkin gelişmeler fiyatlansa da altın fiyatını etkileyen başlıca parametreler arasında; Faiz, enflasyon, ABD dolarının değeri, jeopolitik gelişmeler, merkez bankaları para politikaları ve fiziki alım satımlar (merkez bankaları) sayılabilir. Çin’deki ekonomik gelişmeler ile Rusya-Ukrayna, Çin-Tayvan gerginlikleri gibi jeopolitik risklerin “güvenli liman” ihtiyacını artırıp artırmayacağı konusu takipte olacak. Yüksek enflasyon sürecinde getiri arayışı devam ettiği bu günlerde kararsız kalan yatırımcılara altın tarafından neler oluyor sorusuna kısa bir özet vermeye çalıştık. Altın hep gündemde olacak, merak edilecek. Yüz yılların alışkanlığı ne de olsa.