Ünsüz Değişimi Nedir, Neden Olur? Ünsüz Değişmesi Örnekleri Nelerdir?

Ek alan kelimelerin kökünde ya da gövdesinde yer alan alan harfin değişmesine ünsüz değişimi denir. Bu ses olayının ünsüz yumuşaması ile karıştırılmaması gerekir.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Örneğin son harfi ''p'' olan bir kelime ek aldığında ''p'' harfi ''b''ye dönüşür. Kitap - Kita(b)ı. Ünsüz değişmesi ise kelimenin son harfinde değil kökünde gerçekleşir. Örnek: ''Öğmek'' - ''Övünç'' 

Ünsüz Değişimi Nedir? 

Kelimelerin yapısına ve aldığı eklere bağlı olarak sözcüklerin kökünde yaşanan değişimler, ünsüz değişimi olarak adlandırılır. 

Ünsüz Değişimi Neden Olur? 

Ünsüz değişimi Türkçenin yapısından kaynaklıdır. Özellikle Farsça ve Arapçadan dilimize geçen kelimelerde ünsüz değişmesi olur. 

Ünsüz Değişmesi Örnekleri Nelerdir? 

N - M Harfleriyle Örnekler 

1- Küçükken oyuna başlamadan önce ''saklambaç oynayan kaleye mum diksin'' tekerlemesini söylerdik. 

Saklambaç kelimesinin kökeni ''saklanmaktır.'' Ancak ''baç'' eki alan diğer kelimeler gibi bu sözcük de ek aldığında ''n'' harfi ''m'' harfine dönüşmüştür. 

2- Kovalambaç oynarken ayağı takıldı ve düştü. 

Kovalanmak - Kovalambaç 

B - P Harfleriyle Örnekler 

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

''B'' harfi ile biten birçok kelime Arapça kökenlidir. Bu kelimeler dilimize geçerken, daha kolay telaffuz edilmeleri için sondaki b harfi p olarak değiştirilmiştir. 

Örnek Cümleler: 

1- Bazı insanlar kendilerine ismiyle hitap edilmesinden hoşlanmazlar. 

Hitab - Hitap 

2- Kitap kokusu bu dünyada en sevdiğim kokular arasında yer alıyor. 

Kitab - Kitap 

3- Ben daha ilk sorusuna cevap düşünürken o beni soru yağmuruna tutmaya başlamıştı. 

Cevab - Cevap 

4- Tüm bu yaşananları sebep - sonuç ilişkisi içerisinde değerlendirmek istiyorum ama başarılı olamıyorum. 

Sebeb- Sebep 

5- Bir şeye sahip olmak istiyorsan önce talip olman gerek. 

Sahib - Sahip 

Talib - Talip 

C- Ç Harfiyle Örnekler 

Genellikle tek heceli kelimelerin sonundaki c harfi ç şeklinde yazılır ve bu şekilde telaffuz edilir. 

Örnek Cümleler: 

1- 16. yüzyılda kaleme alınan birçok eserde dervişler hiçlik kavramı üzerine yoğunlaşmıştır. 

Hic - Hiç 

2- Haç işareti, Hristiyanlar için kutsaldır. 

Hac - Haç 

3- İyileşmek istiyorsan doktorun verdiği ilaçları aksatmadan kullanmalısın. 

 İlac - İlaç 

4- Ben sana muhtacım. 

 Muhtac - Muhtaç 

Not: Aynı kural özel isimler için de geçerlidir. 

Örnekler: 

1- Aytac - Aytaç 

2- Sertac - Sertaç 

G - K Harfleriyle Örnekler 

1- Osmanlı döneminde kuyumcular altının ayarını tespit etmek için mihenk taşı kullanırlarmış. 

Miheng - Mihenk 

2- Şiirde kullanılan söz sanatları eserin çok daha ahenkli bir şekilde okunmasını kolaylaştırmıştır. 

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Aheng - Ahenk