Ulama Nedir, Özellikleri Nelerdir? Ulama Örnekleri Nelerdir?
Ulama, Türkçe konusunda yer alan bir dil bilgisi terimidir ve merak konusudur. Ulama şekli günlük konuşma dilinde oldukça fazla kullanılmaktadır. Bunun için çaba gerekmemektedir, olağan konuşmada kendiliğinden gelişmektedir. Ulama gündelik konuşmada gelişen bir ses uyumu olsa da düz yazı ve şiirde daha belirgin olarak kullanılmaktadır.
Ünsüzle biten bir sözcüğün ünlü ile başladığı durumlarda oluşan ses uyumuna ulama denmektedir. Son ocak, annem onun örneklerinde olduğu gibi ulama konuşma dilinde olağan gelişmektedir. Bir kelimenin diğerine bağlantısının ulama olarak tabir edilebilmesi için ilkinin ünsüzle bitip diğerinin ünlü harfle başlaması gerekmektedir.
Ulama Nedir, Özellikleri Nelerdir?
Ulama gündelik konuşmalarda kendiliğinden gelişen Türkçe konulu dil bilgisine bağlıdır. Ünsüz harfle biten kelimeyi ünlü harfle başlayan kelimeye bağlanarak söylenme şekline ulama denmektedir. Ulama özellikleri arasında, bir ifadenin ulama olarak tabir edilebilmesi için, nokta, virgül ya da noktalı virgül kullanılmaması gerekir. Duraklama gerektiren bu işlemlere ulama gerek duymamaktadır. Gündelik yaşamda ulama konuşmaları kolaylaştırmaktadır.
Kendiliğinden gelişerek halk arasında sıklıkla kullanılmaktadır. Şiir gibi uyak gerektiren edebi eserlerde ulama kullanılmaktadır. Ses olayı tanımı yapılsa dahi, ses olayı kabul edilmeyen ulama, noktalama işaretleri kullanılan yerlerde bulunmaz. Ulama denilebilmesi için, ünsüzle biten bir sözcüğün son harfi kendisinden sonraki sözcüğün ilk ünlüsüne bağlanması gerekmektedir. Bu da ulamanın en belirgin özelliği olarak bilinmektedir.
Ulama terimi gündelik yaşam içinde kendi gelişen bir durumdur. Fakat şiir ve düz yazı gibi edebi eserlerde oldukça fazla kullanılmaktadır. Arapça kökenli ulama, vasl olarak ifade edilmektedir. Vasl ise kavuşma, ekleme şeklinde tanımlanabilmektedir. Ulamaya en belirgin örnek Sezen Aksu’ dur. Ulama noktalama işaretlerini kesinlikle kabul etmemektedir. Konuşma sırasında gelişen ulama yazı dilinde ayrı tutulmaktadır. Sezenaksu örneği ve damlaya damlaya göl olur. Gölolur şeklinde görülmektedir.
Ulama Örnekleri Nelerdir?
Günlük konuşma dilinde sıklıkla kullanılan ulama terimi kimilerine göre değil, kimilerine göre ise ses olayı olarak tanımlanmaktadır. Şiirde görüldüğü söylense de ulama düz yazı cümlelerinde de görülebilmektedir. Ulama örnekleri;
Korkma sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak!
Burada ulama olarak tanımlanabilecek bölüm “…yüzen al…” olacaktır.
Annem onun kırıcı kaba davranışlarına kırılmış ve üzülmüştür. Burada da “…Annem onun..”
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak! Burada birden fazla ulama bulunmaktadır. Bu ulamalar; Yurdumun üstünde, tüten en son ocak şeklinde görülebilecektir.
Atamız Mustafa Kemal Atatürk' ü daha dün andım!..
Türkçe dersi içinde bulunan bir dil bilgisi terimi ulama, konuşma sırasında kendiliğinden gelişmektedir. Şiirde oldukça fazla kullanılan ulama, düz yazı içinde de yoğun olarak kullanılabilmektedir. Ünsüz harfle biten bir sözcüğün kendisinden sonra gelen kelimenin ünlü ile başladığı durumda ses uyumu oluşturmaktadır.
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
-
17 Aralık okullar tatil mi? Kar tatili olan iller
AÖL sınav giriş belgesi sorgulama: Açık lise sınav yerleri 2024 açıklandı mı?
MEB AGS SORU/KONU DAĞILIMI: AGS konu dağılımı belli oldu mu? 2025 AGS'de neler değişti?
15 TATİL NE ZAMAN? Yarıyıl (sömestr) tatili ne zaman başlıyor ve bitiyor? 2024-2025 EĞİTİM DÖNEMİ MEB TAKVİMİ!
AÖF sınavı 2024 saat kaçta başlayacak, kaç dakika sürecek, kaçta bitecek?