Tüm adayları ilgilendiriyor: İşte 10 soruda ek tercihler

Üniversite adayları için asıl tercih süresi 20 Ağustosta bitiyor. Eylül ayında başlaması beklenen ilk ek tercih döneminin ardından da baraj puanlarının düşürüldüğü bu yıla özgü ilave ek yerleştirme dönemine geçilecek. Ek yerleştirme süreçlerine ilişkin merak edilen 10 soruyu Zülal Atagün, Eğitim Uzmanı Salim Ünsala sordu...Tercih yapmış olanlar yerleştirme sonuçlarını bekleyecek. Tercih yapmamış olanların ise ek yerleştirmede tercih edecekleri bölümle ve olası boş kontenjanlarla ilgili bilgi toplamaları gerekecek. Öğrencilerden ziyade ÖSYMnin bu süreci hızlandırması gerekiyor. Ekim ayının sonunu bulacak bir takvim bekliyor bizi. Ek yerleştirmenin en önemli kriteri şudur: Genel yerleştirmede bir bölümün kontenjanı dolmamışsa ek yerleştirmede aynı kriterdeki öğrenciler tercih yapabilir. Bölümün kontenjanı dolmuş ancak kayıt yaptırmayan adaylar nedeniyle kontenjan açılmışsa, genel yerleştirmede en son yerleşen adayın üstünde puanı olan öğrenciler o bölümü tercih edebilir. Öğrenciler 24 tercih hakkına sahip olacak ve yeni yayınlanacak kılavuza göre 5-6 günlük bir süreçte tercih yapacak. Bu yıl barajı geçenlerin sayısı az olduğu için adayların çoğunun genel yerleştirmede yerleşeceğini ön görüyoruz. Dolayısıyla ilk ek yerleştirmede önemli bir hareket baklemiyoruz. Puanların düşeceği ikinci ek yerleştirmeler daha hareketli olacaktır. Bu yıldan farklı bir şey yapılamayacaksa mezuna kalmak yerine hedefleri belki biraz küçültmek denenebilir. Ancak tutkuyla bir bölüme gitmek isteyen adayın da bunu birkaç kez denemeye hakkı vardır. Hiç hayali kurulmamış bir bölümde okuma fikri de sağlıklı bir meslek seçme sürecine işaret etmez. Son yıllarda sayısalda tıp, diş hekimliği, bilgisayar mühendisliği gibi dalların ön planda olduğuna şahit olduk. Sözelde özel eğitim öğretmenliği, okul öncesi öğretmenliği ve Türkçe öğretmenliği gibi dallar revaçta. Eşit ağırlıklı puan türünde hukuk, sınıf öğretmenliği, yönetim bilişim sistemleri ön sıralarda gibi duruyor. Daha pek çok bölüm elbette adayların ilgisini çekiyor. İlk kez böyle bir uygulamaya şahit oluyoruz. Doğal olarak da kural ve kriterler bakımından adayları strateji belirlemekte zorlayacak bazı belirsizlikler var. Bazı adaylar önlisans tercih edip yerleşirsem acaba 2nci ek yerleştirmede lisans tercihi yapamam mı tedirginliğini yaşıyorlar. Ek yerleştirmeler normalde genel yerleştirmede oluşan taban puanların üzerinden yapılır ancak ikinci ek yerleştirmede bu kural esnetilecek mi bilinmiyor. En iyi strateji olup biteni sessizce beklemek ve görmek. YÖK şu ana kadar 2nci ek yerleştirme sürecine ilişkin ayrıntılı bir kriter açıklaması yapmadı. Eğer ikinci ek yerleştirmeyi, birinci ek yerleştirmede önceden uyguladığı kurallar ile yaparsa, bu durum 170-180 arasında olup sonradan barajı geçen adaylar için büyük hayal kırıklığı yaratabilir. Önceden barajı geçenlerin de bu yeni tercih sürecinden yararlanacağına ilişkin duyumlarımız olduğunu da hatırlatmış olalım. Sıralama barajı olmayan, sayısalda temel bilimler ve zirai bilimler, eşit ağırlıkta iktisat ve bazı sosyal bilimler, sözelde ise sanat tarihi ve belki arkeoloji gibi dalların daha yaygın bir kontenjan dağılımı olacağını düşünüyoruz. Ancak tercih eğilimi yüksek olan ama aday sayısı azlığından kontenjanını doldurmakta zorlanan pek çok programın da yine 2nci ek yerleştirme sürecine kalmasını bekliyoruz.Bunların bir kısmı devlet üniversitelerine, çoğunluğu ise vakıf üniversitelerine ait ücretli ya da kısmi ücretli programlardan oluşacaktır. Tercih listesini oluşturan bir aday kendine şu soruları sormalı: İlgi, istek, yetenek, beceri ve beklentilerime uyan bölümlerden oluşan bir liste oluşturdum mu? Yazdığım üniversitelerin nerelerde olduğundan emin miyim? Yaptığım her bir tercih yukarıdan aşağıya istek sırama uygun mu? Üstteki bir bölüme yerleşirsem alttakinde aklım kalır mı? Doğru kodları girdim mi? Tercihin istediği özel bir koşul var mı? Sisteme girdikten veya değişiklik yaptıktan sonra güncelleme butonuna bastım mı? Verilecek cevaplar iyi bir tercih kontrol işlemi yapıldığını gösterir. Listeyi bütün tereddütlerden arındırmak gerekir. Soru işareti yaratan, adayı rahatsız eden tercihler asla o listede olmamalı. Ekonomik olarak adayı ve ailesini zora sokacak hiçbir tercih de o listeye alınmamalı. Meslek ve kariyer hayali içinde yer almayan hiçbir tercih o sisteme girilmemelidir. Yukarıdaki açıklamamızda yer alan soruların her birine makul ve güvenilir cevaplar verilebilmişse zaten kontrol işlemleri de başarılıdır denebilir. Açıklama henüz yok. Eğer şu an özel yetenek sınavı için baraj düşürülmüş olsaydı, bu tercih döneminde adaylar özel yetenek sınavları için fakülte yüksekokul ve konservatuvarlara başvuruda bulunabilirlerdi.