Haberler... Dede Korkut Hikayeleri Nelerdir? Dede Korkut Hikayelerinin Özellikleri Nelerdir?

Oğuz Türklerine ait olan Dede Korkut Hikayeleri, bir mukaddime ve 12 öyküden oluşur. Öyküler destanlarla benzer özellikler taşır. Bunun en büyük nedeni Dede Korkut hikayelerinin sözlü edebiyat geleneğine ait olmasıdır.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Dede Korkut Hikayeleri Nelerdir?

 Dede Korkut Hikayeleri, hikemi bir üslupla öğüt vermek amacıyla yazılmış 12 öyküden oluşur. Bu öykülerden en bilinenleri ''Duha Koca Oğlu Deli Dumrul'' ve ''Kam Bürenin Oğlu Bamsı Beyrek'tir''. Bunun dışında Dirse Han Oğlu Boğaç Han, Salur Kazan'ın Tutsak Oğlu Uruz'' ve ''Kanlı Koca Oğlu Kan Turalı'' da Dede Korkut Hikayelerinde yer alır.

 Dede Korkut Hikayelerinin Özellikleri Nelerdir?

 1- Hikayelerin neredeyse tamamı ''boyunu beyan eder'' cümlesiyle başlar. Boy kelimesi eski Türkçede destan manasına gelir. Boyunu beyan etmek ise destanını anlatmak demektir.

 2- Hikayelerin bazı kısımlarında anlatımı daha da güçlendirmek için şiirlere yer verilir.

 3- Dede Korkut Hikayelerinde ''boy boylamak'' ve ''soy soylamak'' terimleri geçer. Boy boylamak öykünün kopuz eşliğinde anlatılmasıdır. Üç telli bir çalgı olan kopuz, Türklerin kullandığı en eski çalgılardan biridir. Soy soylamak tabiri ise destanlarda yer alan şiirlerin belli bir ezgiyle okunmasıdır.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

 4- Dede Korkut Hikayeleri Arap harfleriyle ilk kez 1918 yılında yayımlanmıştır. 1938 yılında ise Latin harfleriyle ilk baskısı yapılmıştır.

 5- Kilisli Rıfat, Dede Korkut Hikayelerini yayımlayan ilk kişidir. Destanı sadeleştiren ilk kişi ise cumhuriyet dönemi şairlerinden Orhan Şaik Gökyay olmuştur.

 6- Destanlarda Oğuz Türklerinin gelenekleri, dini yaşayış biçimleri ve günlük hayatına dair birçok ayrıntı öğrenmek mümkündür.

 7- Dede Korkut Hikayelerinde birçok atasözü yer alır. Örneğin: ''Eski pamuktan bez olmaz, eski düşmandan dost olmaz.''

 8- Yardımlaşmak ve elindekini ihtiyacı olanlarla paylaşmak, destanlarda en çok övülen erdemlerdir. Birçok öyküde ise aile kurmanın önemi vurgulanır.

 9- Destanlar hikemi bir üslupla söylenmiş ve kaleme alınmıştır. Her hikayenin içinde birçok nasihat yer alır: Örneğin: ''Aç görürsen doyur / Çıplak görürsen donat / Borçluyu borcundan kurtar.''

 10- Dede Korkut Hikayelerinin sayısı 20'den fazladır ancak günümüze sadece 12 tanesi ulaşmıştır.

 11- Hikayelerde kullanılan kelimelerin anlamları günümüzdeki kullanımlarından farklıdır. Destanlarda sık sık kullanılan sözcükler ve anlamları şunlardır:

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

 Dayak: Dayanacak, güç alınacak şey ya da kişi

 Toy: Misafirlerin kabul edildiği yemekli eğlence

 Yığınak Olmak: Buluşmak, bir meseleyi görüşmek ya da eğlenmek için bir araya gelmek

 Salkım: Serin, rüzgarlı

 Düvlek: Küçük kavun

 Güman: Şüphe

 Beli: Evet (Genellikle bir şeyi onayladığını belirtmek için kullanılır)

 HAYF: Adaletsizlik, zulüm