Moskova Antlaşması Nedir, Ne Zaman İmzalandı? Moskova Antlaşması Maddeleri Ve Özellikleri Nelerdir?
Moskova Antlaşması diğer adıyla Kardeşlik Antlaşması Sovyet Rusya ile Türkiye Cumhuriyeti arasında imzalanan ve Türkiye’nin kuzeydoğu sınırlarının çizildiği antlaşmadır. Peki, bu anlaşma ne zaman imzalandı ve özellikleri neler?
Moskova Antlaşması Nedir?
Moskova Antlaşması Mustafa Kemal Atatürk liderliğindeki Türkiye Büyük Millet Meclisi ile Vladimir Lenin liderliğindeki Rusya arasında imzalanan bir anlaşmadır. Moskova Antlaşmasının imzalandığı dönemde iki ülkede henüz egemenliklerini ilan etmemişti. Türk Hükümeti uluslararası alanda tanınıyordu. Ancak hükümetin başında Sultan 4. Mehmed vardı ve Moskova Antlaşması taraftarı değildi.
Batının egemenliği altına girmek istemeyen Mustafa Kemal önderliğindeki Türk Milliyetçileri ise Moskova Antlaşması taraftarıydı.1917 yılında Rus Devrimi'nin ilan edilmesiyle Rusya I. Dünya Savaşı'ndan çekildi ve Osmanlı İmparatorluğu ile olan düşmanlığına son verdi. Yeni Sovyet rejimi batıya boyun eğen Osmanlı hükümetine karşı savaşan Türk Milliyetçileri ile batıya karşı müttefik oldu.
Türk milliyetçileri ile Sovyet Rusya arasındaki diplomatik ilişkiler 1920 yılında başlayarak zamanla gelişti. Mustafa Kemal yönetimindeki Türk milliyetçileri ile Sovyet Rusya arasında imzalanan Moskova Antlaşmasının temeli böylece atılmış oldu.
Moskova Antlaşması Ne Zaman İmzalandı?
Moskova Antlaşması Kurtuluş Savaşı esnasında 16 Mart 1921 yılında Mustafa Kemal Atatürk liderliğindeki Türkiye Büyük Millet Meclisi ile Sovyet Rusya arasında imzalanmıştır.
1917 yılında Rusya’da yaşanan devrim sonra ülkede kökten değişiklikler yapılmıştı. Aynı dönemde İtilaf Devletleri ise Türkiye’yi aralarında bölüşmeye başlamış ve Türkiye rotasını Batılı Devletlerin egemenliği altına girmeye doğru çevirmişti. Ancak Mustafa Kemal Atatürk liderliğinde batı egemenliği altına girmeyen istemeyen Türk Halkı ülkeyi bölmek isteyenlere karşı isyan etti.
Bu süreçte Rusya ile ilişkilerin iyi tutulması ve Rusya’dan destek almak çok önemliydi. Çünkü Rusya batılı devletlerin korktuğu ve onlara karşı güçlü durmayı sağlayabilecek tek devletti.
Moskova Antlaşması Maddeleri ve Özellikleri Nelerdir?
Moskova Antlaşması Türkiye ve Rusya arasındaki dostluk ilişkilerini güçlendirmenin yanı sıra Türkiye’nin kuzeydoğu sınırlarının belirlendiği bir antlaşmadır. Antlaşmada belirlenen sınırlar günümüzde halen geçerliliğini korumaktadır.
16 Mart 1921 tarihinde TBMM ile Bolşevik Rusya arasında imzalanan Moskova Antlaşması’nın maddeleri şunlardır:
Rusya ve Türkiye arasında daha önce yapılmış olan tüm anlaşmalar geçersizdir.
Türkiye’ye karşı uygulanan yaptırımlar Rusya tarafından kabul edilmeyecek.
Rusya savaş sırasında esir aldığı Türk vatandaşlarını Türkiye’ye iade edecek.
Ardahan ve Kars Türkiye’ye bırakılacak.
Nahcivan ise Azerbaycan egemenliğinde özerk kalacak.
Ne Türkiye ne de Rusya karşı taraf aleyhine yapılan propagandalara izin vermeyecek.
Gürcistan Batum’u yönetmeye devam edecek ancak Batum Limanı için Türkiye’ye vergi uygulanmayacak.
Moskova Antlaşmasının Sonuçları
Anlaşmanın bir sonucu olarak Sovyetler, milliyetçilere Türklerin 1921-22'de Yunanistan'a karşı bir savaşta başarıyla kullandıkları silah ve mühimmatları sağladı.
Moskova Antlaşması ile Türkiye’nin günümüzde halen geçerli olan Doğu sınırı belirlenmiş oldu. Aynı zamanda Rusya batının egemenliği altına girmek istemeyen yeni Türk Devleti’ni Avrupa’da ilk kabul eden ülke oldu.
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
17 Aralık okullar tatil mi? Kar tatili olan iller
AÖL sınav giriş belgesi sorgulama: Açık lise sınav yerleri 2024 açıklandı mı?
MEB AGS SORU/KONU DAĞILIMI: AGS konu dağılımı belli oldu mu? 2025 AGS'de neler değişti?
15 TATİL NE ZAMAN? Yarıyıl (sömestr) tatili ne zaman başlıyor ve bitiyor? 2024-2025 EĞİTİM DÖNEMİ MEB TAKVİMİ!
AÖF sınavı 2024 saat kaçta başlayacak, kaç dakika sürecek, kaçta bitecek?