Manda Ve Himaye Nedir? Manda Ve Himaye Nerelerde Reddedilmiştir?

I. Dünya savaşından sonra fazla gelişmemiş olarak kabul edilen bazı devletlerin kendilerini yönetebilecek yeterlilikte olmadıkları söylenerek, bu devletler bağımsızlıklarına kavuşuncaya kadar ki süre içerisinde yönetimlerinin büyük devletler aracılığı ile gerçekleştirileceği savunulmuştur. Tarihte bu durum manda kavramı olarak ifade edilmektedir.

Haberin Devamı

Milletler cemiyeti adına büyük devletler gelişmemiş ve güçsüz durumda olan bu ülkeleri kendi egemenlikleri altına alarak onlardan faydalanmayı amaç edinmektedirler. Bu durum zamanla sömürgecilikten farklı olmayan bir hal alarak, güçlü devletlerin daha da güçlenmesine zayıf durumdaki devletlerin ise daha da zayıflamasına yol açmıştır.

Manda Ve Himaye Nedir?

Manda ve himaye kavramı, sözlük anlamı itibariyle yetki ve görev gibi anlamlara gelmektedir. Manda ve himaye terimleri I. Dünya savaşından sonra ortaya çıkarılmış bir olgu olarak değerlendirilmektedir. M anda ve Himaye, zayıf durumda olan devletlerin güçlü olana kadar yönetimlerini başka büyük devletlere devretmesi mantığına dayanmaktadır. Bu iki kavram, güçlü olan devletlerin var olan güçlerini koruyarak daha çok güçlenmesine ve uzun ömürlü olmalarına neden olmuştur.

I. Dünya savaşından sonra itilaf devletleri Wilson'un yayınladığı prensiplere göre herhangi bir toprak alamayacaklardı. Bu durum karşısında toprak alamadıkları için milletler cemiyetinin yetkisi altında bu bölgeleri koruma altına almak istediler ve himaye etmeye başladılar. Bunun sonucunda birden fazla manda yönetimleri ortaya çıktı.

İngiltere; Filistin, Irak, Ürdün ve Arap bölgelerini, Fransa; Suriye ve Lübnan gibi devletleri himaye etmeye başladılar. Bu durum zamanla sömürgecilik halini almıştır.1918 yılında Fransa ve İngiltere bir bildiri yayınlayarak Türklerin zulüm ettikleri bölgelerde yapacakları bir seçimle milli hükümetler kurulacağını duyurdular. Arap milletleri İngiltere ve Fransa'ya güvenerek onları desteklediler. Bunun bir sonucu olarak da İngiltere ve Fransa Orta doğuyu kendi aralarında manda yöntemi ile paylaşmışlardır.

Mustafa Kemal Atatürk manda ve himayeyi bağımsızlığın önünde bulunan en büyük engel olarak görmüş ve kesinlikle kabul etmemiştir.

Manda Ve Himaye Nerelerde Reddedilmiştir?

Manda ve himaye kavramları Kurtuluş savaşında kesinlikle taviz verilmemesi gereken konulardan biri olmaktadır. Manda ve Himaye fikri ilk kez 23 Temmuz - 7 Ağustos 1919'da toplanan Erzurum Kongresinde reddedilmiştir. Bu Kongrede en çok tartışılan konu Amerikan mandası konusu olmuştur. Türk basınında da manda ve himaye konularına uzun süre yer verildiği görülmektedir. Mustafa Kemal, '' Manda ve himaye asla kabul edilemez.'' diyerek bu duruma karşı olduğunu belirtmiştir. Sivas kongresi de manda ve himayenin kesin olarak reddedildiği yer olarak tarihe geçmiştir.