Coğrafyanın Detayları: Türkiye'deki Kıyı Tipleri Ve Özellikleri
Bilim dalları, ilgilendikleri alana göre çeşitli bilgiler sunan ve bizleri aydınlatan alanlardır. Bunlar sayılarla, kelimelerle, formüllerle, insanlarla, gezegenle, geçmişle ve daha birçok alanla olan gelişmeleri, şimdiyi ve geçmişi inceler. Bu dallardan biri de coğrafyadır. Coğrafya kara hareketlerini, doğa olaylarını, oluşumları ve sonuçları inceler. Coğrafyanın temel konusu, yer ve insanlar arasındaki ilişkilerden oluşur.
Coğrafyanın Detayları: Türkiye’deki Kıyı Tipleri ve Özellikleri
Coğrafyanın ilgilendiği alanlardan biri de kıyı tipleridir. Dünyada yer alan tüm kıyı tiplerini inceleyerek, kıyı tiplerinin bölgeye etkilerini de ortaya çıkarır. Bu etkiler, yerleşimde, ticarette, iklim ve bitki örtüsünde hatta bölgede yaşayan insanların tipik özelliklerinde bile etkili olur.
Türkiye’deki kıyı tipleri, ülkemizin üç tarafının denizlerle çevrili olmasından dolayı oldukça çeşitlidir. Kıyı tiplerinin oluşumunda en etkili olan durum matematiksel konumdur. Türkiye’de görülen kıyı tipleri şu şekildedir:
Boyuna kıyı tipi
Enine kıyı tipi
Ria kıyı tipi
Dalmaçyalı kıyı tipi
Türkiye’de görülen bu kıyı tiplerinin kendilerine ait belirli özellikleri vardır.
Boyuna Kıyı Tipi
Ülkemizde de görülen boyuna kıyı tipi, dağların kıyıya paralel olarak uzandığı alanlarda görülür. Ülkemizde Aldeniz ve Karadeniz de boyuna kıyı tipi görülür. Bu bölgelerde iç kesimlere ulaşım daha zordur. Girinti ve çıkıntılar azdır.
Doğal liman sayısı fazla değildir. Oldukça fazla falez oluşumu vardır. Aynı zamanda kıyı kesimleri ile iç kesimler arasında başta bitki örtüsü olmak üzere birçok fark vardır.
Enine Kıyı Tipi
Dağların kıyı kesimlerine dik olarak uzandığı yerlerde yaygın görülür. Girinti ve çıkıntılar fazla olduğu için doğal limanlar da fazladır. İç kesimlere ulaşım oldukça kolaydır. İç kesimler ile kıyı kesimleri arası farklar çok değildir. Kıyının iklimi, iç kesimlerde de devam eder.
Ria Kıyı Tipi
Daha önceki akarsu vadilerinin denizin altında kalmasıyla oluşan kıyı tipleridir. Ülkemizdeki boğazlar ise ria kıyı tipine en iyi örnekler arasında yer alır.
Dalmaçya Kıyı Tipi
Kıyıya paralel şekilde uzanan dağların kıyı kesimlerinin su altında kalmasıyla ortaya çıkan dalmaçya kıyı tipi, ülkemizde Kaş ve Fenike arasında görülür. Ülkemizde en az bölgede görülen kıyı tipidir.
Ülkemizde görülen kıyı tipleri içerisinde en fazla olan boyuna kıyı tipidir. Hem Karadeniz de hem de Akdeniz de görülen boyun kıyı tiplerinden sonra ise enine kıyı tipi daha fazla alana sahiptir
Kıyı tiplerinin bölgenin yaşam koşulları, ekonomi, turizm sektörü, bitki örtüsü gibi alanlara da etkileri vardır. Bu yüzden coğrafya bilimi ile ilgilenen insanlar bu etkileri de inceleyerek sonuca varırlar. Tüm bunların birbirleri ile arasındaki neden sonuç ilişkileri de ele alınır.
Ülkemiz üç tarafı denizlerle çevrisi olmasından dolayı birden fazla kıyı tipine sahip ülkeler arasında yer alır. Bu da her tipin özelliklerini ve etkilerini tek bir ülke üzerinde görme imkanı sunduğu için de oldukça önemlidir.
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
MEB AGS SORU/KONU DAĞILIMI: AGS konu dağılımı belli oldu mu? 2025 AGS'de neler değişti?
15 TATİL NE ZAMAN? Yarıyıl (sömestr) tatili ne zaman başlıyor ve bitiyor? 2024-2025 EĞİTİM DÖNEMİ MEB TAKVİMİ!
AÖF sınavı 2024 saat kaçta başlayacak, kaç dakika sürecek, kaçta bitecek?
ATA AÖF sınav yerleri (sınav giriş belgesi) sorgulama: ATA AÖF vize/ara sınavları ne zaman?
25 Kasım Pazartesi kar tatili edilen iller ve ilçeler MEB: Hangi illerde ve ilçelerde okullar tatil edildi?