SON DAKİKA
Unabomber! CIA'in zihin kontrol programındaydı: Hücresinde ölü bulunan profesörün bilinmeyenleri
ABD medyasının 10 Haziran 2023'te bildirdiğine göre, 1970'lerden 1990'lara kadar Amerikalıları yaklaşık yirmi yıl boyunca bombalama kampanyasıyla terörize eden "Unabomber" olarak bilinen Ted Kaczynski hapishanede öldü. 81 yaşındaki Kaczynski ülkede en fazla bombalı saldırı gerçekleştiren kişiydi. Onun hayatı CIA ile nasıl kesişti? Posta yazarı Rükzan Sağır, bugünkü köşesinde ele aldı.
ABD’li dahi matematikçi profesör Ted Kaczynski... Geçen hafta 27 yıldır kaldığı hücresinde ölü bulundu. Ülkesinde en fazla bombalı saldırı gerçekleştiren kişiydi. Modernite ve endüstrileşme karşıtıydı. Yayın Danışmanımız Güney Öztürk’ün önerisiyle bu sayfada hikayesini manşete taşıdım. Dahi profesör, 1978’den 1995’e kadar ülkesini terörize etmişti. Modern hayatı destekleyen çalışmalar yapan üniversitelere ve havalimanlarına bombalı paketler göndererek üç kişiyi öldürmüştü. Haberi hazırladıktan sonra da hayatını incelemeye devam ettim. ‘Unabomber’ adıyla bilinen profesörün, 16 yaşında Harvard’a kabul edildiği biliniyordu. Burada CIA tarafından uygulanan zihin kontrol testlerine de gönüllü olarak katıldığını öğrendim.
CIA, bu test programını Soğuk Savaş döneminde Sovyet casuslarını sorgulama tekniği geliştirmek için uyguluyormuş. Kore Savaşı döneminde Sovyetler, Çin ve Kuzey Kore tarafından ABD’li mahkumlar üzerinde uygulanan tekniklerden esinlenilerek geliştirilmiş. CIA’in 2018’de kamuya açıkladığı bir belgeye göre Project MK-Ultra adlı program, bazen LSD gibi maddeler kullanarak deneklerin zihinlerini nasıl kontrol edeceğini anlamaya çalıştı. Unabomber hakkında bir kitap yazan profesör Alston Chase, “Kaczynski’nin Harvard deneyimleri, onun öfkesini şekillendirdi ve gazabını meşrulaştırdı” diyor. Bu testlerin bombacı üzerinde nasıl bir tesiri olduğuna ilişkin kanıt elbette yok. Ama psikologlar, şizofreniyi tetikleyici olma ihtimaline de işaret ediyor. CIA’in söz konusu test ile mükemmel bir hakikat ilacı yaratmayı hedeflediğini savunduğunu da ekleyeyim.
Bombacı profesör Kaczynski, yazdığı 35 bin kelimelik manifestoda ‘bilim’i, bir tür ‘sorgulama aktivitesi’ olarak nitelendirmiş. “Bilim insanları esas olarak çalışmanın kendisinden elde ettikleri tatmin için çalışırlar. Böylece bilim, insan ırkının gerçek refahını veya başka herhangi bir standardı dikkate almadan, yalnızca bilim adamlarının ve araştırma için fon sağlayan hükümet yetkililerinin ve şirket yöneticilerinin psikolojik ihtiyaçlarına itaat ederek körü körüne ilerliyor” yazmış. Deneyimleri, bir profesörün bilimle arasına mesafe koyacağı kadar yıkıcı olmuşa benziyor... Kötü bir çocukluk geçirdiği, 1960’larda da kadın olma isteğinden bir psikologa bahsettiğine dair bilgiler de var. Araştırmayı yürüten Dr. Henry Murray’in Kaczynski’ye ne verdiği, deneyin uzun vadeli etkileri, bu şekilde kaç tane insanın saatli bombaya dönüştüğü ve kaçının (Kaczynski gibi) patladığı sorularının yanıtları ise sır...
Kaczynski’nin 1995’te yayınlanan manifestosunda yapay zeka ve tehlikelerinden bahsetmesi, ayrı bir başlıkta ele alınacak kadar ilgi çekici. Kaczynski, yapay zekanın insan emeğine olan tüm ihtiyacın yerini alıp bizi kendisine bağımlı hale getireceğini, medeniyetin intiharı olacak kadar kontrolü kaybedeceğimizi, insanların uysal kalacak şekilde tasarlanacağını ve ‘evcil hayvan statüsüne’ indirgeneceğini öngörüyor. Teknolojiden vazgeçmeyi öneriyor. Hepimizin taşıdığı korkular aşağı yukarı buna benziyor. İnsanların modasının geçmesinden, amaçlarının ellerinden alınmasından endişeliyiz.
Kaczynski bazı gerçek sorulara değinse de teknolojik gelişmeyi durdurmak mantıklı bir çözüm değil. Kaczynski’nin sanayileşmeye karşı çıkmasındaki temel neden, insanların vasıfsız işlerle ‘köleleşmesi’. İşte tam da bu nedenle yapay zeka, bizlere daha anlamlı bir hayat vadediyor. Vasıfsız iş gücünün işini otomasyonla elinden alarak, insanların daha anlamlı ve tatmin edici işler yapabilmesini vadediyor. Dahası, o manifestonun yayınlanmasını izleyen 28 yıl içinde teknolojinin insanları işsiz bırakacağına dair tüm teoriler çöktü. Tarihin herhangi bir döneminde olduğundan daha çok insan istihdam ediliyor...