Suudi Arabistan Veliaht Prensi Mohammed bin Salman kimdir?

Geçtiğimiz günlerde din kuralları ile yönetilen ülkesi Suudi Arabistan'ın ılımlı İslam'ı benimseyeceğini ve din kurallarında aşırıcılıktan kaçınılacağını açıklamasıyla dünya gündemine oturan Suudi Arabistan Veliaht Prensi Mohammed bin Salman kimdir? Suudi Arabistan'da dinler arasındaki ayrımın ötesinde mezhepçilik çatışmalarının ve katı din kurallarının uygulandığı bir ülkede sözü geçen reformlar yapılabilir mi?Suudi tahtının arkasındaki gerçek güç olarak bilinen 32 yaşındaki veliaht prens Mohammed bin Salman 1985 yılında Suudi Arabistanda dünyaya geldi. Mohammed bin Salman, King Saud Üniversitesinde hukuk eğitimini tamamladıktan sonra erken yaşta siyasete atıldı. Politikaya o dönemlerde vali olan babası Kral Salmana danışmanlık yaparak giriş yapan veliaht prensin yıldızı kısa sürede parlayarak Suudi siyasetini yönlendiren isim olarak anılmaya başlandı. Henüz yirmili yaşlarda Suudi Arabistanın Başbakan Yardımcısı olan veliaht prens, bir süre sonra Savunma Bakanlığı'na yükseldi ve bu atama Mohammed bin Salmanı dünyanın en genç Savunma Bakanı olarak tarihe geçirdi. Kral Salmanın üçüncü eşinden, yedinci ve en genç çocuğu olan veliaht prens Suudi ailesinin en önemli pozisyonunda. 2017 yılına kadar Suudi tahtının veliaht prensi olan Kral Salmanın yeğeni Mohammed bin Nayef, Kral Salman tarafından oğlu Mohammed bin Salman ile yer değiştirildi. Bu atama ile Mohammed bin Salman, babası 81 yaşındaki Kral Salmanın olası bir vefatı veya tahttan çekilmesi durumlarında Suudi Arabistanın kralı olacak. Suudi Arabistanda taht oyunları olarak anılan bu değişiklik eski veliaht prens Mohammed bin Nayefin Mohammed bin Salman tarafından görevinden zorla el çektirilmesi olarak algılansa da Nayef, ünvanını Mohammed bin Salmana bağlılık yemini ederek teslim etti. Veliaht prens olmadan önce ülkenin en önemli gelir kaynağı olan petrol kaynaklarını kontrol eden Mohammed bin Salman, veliaht prens olduktan sonra ülke içerisindeki ekonomik ve siyasi kontrolüne ek olarak ülkenin uluslararası politikalarının da belirleyicisi konumuna geçti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve ABD Başkanı Donald Trump önde olmak üzere birçok dünya lideriyle uluslararası görüşmelere ve toplantılara katılan Mohammed bin Salman, Suudi Krallığı'na diplomatik olarak ulaşabilmek için tek yol olarak kabul ediliyor. Ancak bütün bunlara rağmen Mohammed bin Salmanın popülaritesinin en büyük sebebi reformcu söylemleri. Son açıklamasında gelecekte Suudi Arabistanın ılımlı islama geçeceğini, ülkedeki aşırı din uygulamalarının son bulacağını açıklayan Salman, kurulduğu günden itibaren katı dini motivasyonlar ve yasalar ile yürütülen Suudi Arabistanın kendi krallığında bambaşka bir yer olacağının sinyallerini verdi. Bu bağlamda geçtiğimiz günlerde Suudi Arabistanda kadınların araba kullanabilmesinin önündeki engellerin kaldırılması Muhammed bin Salmanın reformcu politikalarının daha kral olmadan bile ülkede gölgelerinin dolaştığını gösteriyor. Kadın haklarının yavaş yavaş genişletilmesine örnek olarak veliaht prens ayrıca ülkedeki din polislerinin kadınlar üzerindeki baskılarını hafifletme yolunda önemli adımlar atıyor. Başkent Riyad ve çevresindeki bölgelerde bulunan din polisleri gerek gördükleri durumlarda sokakta bulunan kadınların dış giyimlerine karışıp, onların kıyafetlerini ve başörtülerini düzeltmeleri için baskı yapıyorlar. Veliaht prensin henüz kesin olarak polislerin bu güçlerini elinden alamamasına rağmen yakın gelecekte din polislerinin de tarihe geçeceği bekleniyor. Kamuoyunun geleneksel Suudi prensi algısı; lüks içerisinde yaşayan, gösteriş ve lüks tutkunu Suudi ailesinin mensupları. Mohammed bin Salman, bugüne kadar büyük ölçüde doğru olan bu algının en büyük istisnalarından biri olma yolunda ilerliyor. Mohammed Bin Salman, ülkesinde birçok yönden yasak olan ve sansür uygulanan sosyal medya ve teknoloji ile de yakından ilgileniyor. En son yaptığı ABD gezisinde Facebookun kurucusu Mark Zuckerbergi özel olarak ziyaret etti. Veliaht Prens Salman, ülkesindeki internet ve sosyal medya sansürlerine ve yasaklarına rağmen teknoloji ile yakından ilgileniyor. Özel hayatıyla ilgili çok fazla bilgi paylaşılmayan Mohammed bin Salmanın tekne tutkunu olduğu biliniyor. Bu tutkusunun en son göstergesi Rusyanın votka kralı olarak bilinen sanayicisi Yuri Shelferden 380 milyon sterline aldığı 440 metrelik Serene model teknesi. Dünyanın en zengin ailelerinden biri olan Suudi krallığı mensuplarının 1,4 trilyon dolarlık bir serveti bulunuyor. Önümüzdeki dönemlerde bu serveti yönlendirecek olan Mohammed bin Salmanın dünya siyasetini etkileyeceği ve katı dini kuralların hakim olduğu ülkesinin zorlu reformlarına öncülük edebileceği ön görülüyor.