Suriye tesislerinde uranyum bulundu

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA) Başkanı Muhammed El Baradey, Suriye ve İran'ın nükleer programına ilişkin raporunu kurumun yönetim kurulu üyesi 35 ülkenin heyet başkanlarına ve BM Güvenlik Konseyi'ne sundu.

Haberin Devamı

El Baradey, raporunda IAEA müfettişlerinin haziran ayında Suriye'nin Deir Ezzor'daki tesisinde yaptıkları inceleme sırasında elde ettikleri malzemeler arasında "bazı uranyum parçaları bulunduğunu" belirterek, "elde edilen uranyum parçalarının Suriye yönetiminin daha önce beyan ettiği nükleer envanterde bulunmadığını" bildirdi.

El Baradey, raporunda, tesiste bulunan uranyumun, İsrail'in 2007 yılındaki hava saldırısında kullandığı "füzelerden bulaşmış olma ihtimalinin çok zayıf olduğunu" kaydetti.

Raporunda Suriye yönetimine, nükleer programına ilişkin daha fazla bilgi vermesi çağrısında bulunan El Baradey, Suriye'den, nükleer programına ilişkin açıklamalarını destekleyecek belgeleri de IAEA'ya vermesini" istedi.

Raporda, İran'ın nükleer programına ilişkin bulgulara da geniş yer ayıran Baradey, İran'ın beyan ettiği nükleer malzemenin farklı amaçlar için kullanılmasında bir sapma olmadığının doğrulandığını belirtti, "hem IAEA hem de BM Güvenlik Konseyi'nin çağrılarına rağmen İran yönetiminin nükleer tesislerinde ani denetimleri öngören ek protokolü uygulamamakta ısrar ettiğini" ifade etti.

İran'ın, IAEA'nın çağrılarına rağmen "şeffaflık gereği olan bilgiyi vermeyi reddettiğine" işaret eden El Baredey, "İran'ın, şeffaf işbirliğini reddetmesinin, nükleer programının askeri amaçlı olduğu yolundaki kaygıları gidermeye yetmediğini" kaydetti.

El Baradey raporunda, İran'ın, "BM Güvenlik Konseyi'nin kararlarına rağmen uranyum zenginleştirme ve ağır su reaktöründeki faaliyetlerini askıya almayarak sürdürdüğünü" de ifade etti.

Raporunda, İran'ın, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması'nın (NPT), ani denetimleri öngören ek protokolünde öngörülen şeffaflık önlemlerini uygulamadığını" belirten El Baradey, "İran yönetimi ek protokoldeki şeffaflık önlemlerini uygulamadığı sürece nükleer programının askeri amaçlı olduğu yolundaki kaygıları gidermenin mümkün olamayacağını" bildirdi.

El Baradey, İran yönetimine, "güven artırmaya yönelik önlemleri uygulama" çağrısını yinelerken, IAEA yönetim kurulu üyesi ülkelere de "İran'ın nükleer programına ilişkin IAEA'ya sundukları belgeleri İran yönetimiyle paylaşmaya izin vermeleri" çağrısında bulundu.

IAEA Başkanı Muhammed El Baradey'nin bugün kurumun yönetimi kurulu üyesi 35 ülkenin heyet başkanlarına ve BM Güvenlik Konseyi'ne sunduğu İran ve Suriye'nin nükleer programına ilişkin raporunun 2-6 Mart tarihleri arasında Viyana'da yapılması planlanan yönetim kurulu olağan toplantısında ele alınacağı bildirildi.

İran'dan açıklama

Bu arada İran'ın Uluslararası Atom Enerjisi Kurumundaki (IAEA) Daimi Temsilcisi Ali Asker Sultaniye, nükleer enerji konusunda uluslararası hukukun kendilerine verdiği haklar doğrultusunda kurumla işbirliğini sürdüreceklerini bildirdi.

Devlet televizyonunun haberine göre Sultaniye, son rapora ilişkin olarak, "Dünkü raporda belirtildiği gibi, IAEA ile işbirliğimiz program dahilinde aralıksız ve tam olarak devam ediyor" dedi.

Rapordaki, "İran, uranyum zenginleştirmeyi askıya almış değil ve nükleer tesislerde ani denetimleri öngören ek protokolü uygulamıyor" ifadesini de değerlendiren Sultaniye, "Bunlar yeni bir şey değil. Ek protokolü 2,5 yıl gönüllü olarak uyguladık. Ancak dosyamızı BM Güvenlik Konseyine göndererek büyük hata yaptılar. Bunun üzerine ek protokolü uygulamaktan vazgeçtik. Bu konuda cevap verecek taraf, buna sebep olanlardır" diye konuştu.

Sultaniye, nükleer tesislerdeki IAEA kameralarının 24 saat çalıştığını ve denetçilerin hiçbir engelle karşılaşmadan nükleer tesislerde incelemelerde bulunduğunu kaydetti.

"BM Güvenlik Konseyi'nin hukuki temelden yoksun olarak İran'ın nükleer enerji programına müdahale ettiğini" belirten Sultaniye, "Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) ve IAEA'nın öngördüğü yasalar ve haklar doğrultusundaki taahhütlerimizi yerine getiriyoruz" ifadesini kullandı.