Ruhani'den sinyal: Tahran'da 35 yıl sonra ABD Büyükelçiliği mi açılacak mı?
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, 30 yılı aşkın süredir kapalı olan ABD'nin Tahran Büyükelçiliğinin yeniden açılabileceği sinyalini verdi.
İsviçre'nin Davos kasabasında düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu yıllık toplantısına katılan Ruhani, İsviçre devlet televizyonu RTS'ye verdiği mülakatta, ABD elçiliğinin açılıp açılmayacağı sorusuna "imkansız değil" cevabını verdi.
Ruhani, "İran halkının haklarına saygı gösterilmelidir. Amerika'nın eylemleri olumlu olursa cevabımız olumlu olacaktır" dedi.
Tahran'daki ABD Büyükelçiliği, 4 Kasım 1979'da bir grup öğrenci tarafından basılmış ve 444 gün işgal edilmişti. Esir alınan 52 elçilik çalışanını kurtarmak için ABD'nin askeri operasyonu başarısızlıkla sonuçlanmış, İran 20 Ocak 1981'de elçilik çalışanlarını serbest bırakmıştı.
Ruhani, forumda yaptığı konuşmada ise ülkesinin önümüzdeki 30 yılda dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasında girmeyi hedeflediğini söyledi.
BM Güvenlik Konseyi'nin 5 Daimi Üyesi ve Almanya'yla (P5+1) nükleer müzakerelerde sağlanan anlaşmanın uygulanmasıyla Batıyla ilişkileri normalleşeceğini belirterek bu konuda güçlü siyasi iradeye sahip olduklarını vurguladı.
Geçmişte ve gelecekte nükleer silaha sahip olmayı asla arzulamadıklarını kaydeden Ruhani, uluslararası kurallara uygun şekilde barışçıl nükleer faaliyetlerinin süreceğini, enerji ve tıbbi kullanım için nükleer teknolojiden vazgeçmelerinin sözkonusu olmadığını ifade etti.
Suriye konusuna da değinen Ruhani, "Suriye krizinde tek çıkış ve en iyi çözüm, özgür ve adil seçimlerin yapılmasından geçiyor. Seçimden çıkacak her türlü sonucu kabul etmeliyiz. Ülkenin kaderinin dış güçler tarafından belirlenmemesi gerekiyor" dedi.
4 Kasım 1979'da ne olmuştu?
İran İslam Devrimi'nin ardından 4 Kasım 1979'da ABD büyükelçiliği basıldı ve ABD'li diplomatlar 444 gün boyunca rehin tutuldu. Dünya çapında ciddi bir krize neden olan bu olayın ardından ABD, İran rejimine yönelik ambargoyu başlattı. İki ülke arasındaki ilişkileri bugüne kadar kesin olarak kopartan bu olaya ilişkin geçen yıl Hollywood'da başrolünde Ben Affleck'in oynadığı Argo adlı çekildi.
Batılı şirketleri yatırım yapmaya çağırdı
Ruhani, İsviçre'nin Davos kasabasında düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu'na 10 yıl aradan sonra katılan ilk İran Cumhurbaşkanı. Ruhani, dünyanın önde gelen işadamlarına seslendi. Buradaki konuşmasında Batılı yatırımcılara özellikle de petrol şirketlerine seslenen Ruhani, Batı ile yapılan nükleer anlaşma ve bir kısmı kaldırılan yaptırımlara atıfta bulunarak, şirketleri İran'a yatırım yapmaya çağırdı.
Bunca yıllık yaptırımları kırıp tekrar ekonomisini canlandırıp, İran'ı dış pazara sokmak İran Cumhurbaşkanının başlıca hedefi. Bu nedenle de özellikle petrol şirketlerine, İran'a yeni yatırım ve teknoloji getirmeye davet etti. Ruhani, Eylül ayı itibarıyla, yabancı yatırımcılar için daha ilgi çekici yatırım modelleri benimsediklerini belirtti.
Netenyahu ile pisti pas geçtiler
İran cumhurbaşkanının Davos Havaalanına inişi sırasında da ilginç bir tesadüf yaşandı. Ruhani uçaktan indikten sonra piste, İsrail Başbakanı Netanyahu'nun uçağı indi. Araları gergin olan iki ülke lideri, havaalanında da birbiriyle denk gelmedi.
İsrail'i devre dışı bıraktı
Ruhani konuşmasında İran'ın "tanıdığı bütün ülkelerle" ilişkileri geliştirmek istediğini söyleyerek İsrail'i devre dışı bıraktı. Suriye'de tek çıkış yolunun serbest ve adil seçimler olduğunu kaydeden Ruhani, böyle bir seçime herkesin katkıda bulunması ve sonuçların herkes tarafından kabullenilmesi gerektiğini belirtti.
İsrail'den tepki
Ruhani'nin yaptığı konuşmada Batı'yla ilişkileri normalleştirme vurgusu, İsrail'i ikna etmedi. İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres, düzenlediği basın toplantısında, Ruhani'nin konuşmasını değerlendirerek, "En önemli sözleri söylemedikleriydi. Ortadoğu barışını desteklediğini söylemedi. Bildiğim kadarıyla İsrail ve Araplar arasında barışın zamanının geldiğini açıkça söylemeyen tek lider o" dedi.
Peres, Ruhani'ye yönelik eleştirilerini, "Suriye'de kan banyosunu, katliamı durdurmak için Hizbullah'a silah ve para göndermeyi durduracaklarını söylemedi. Nükleer silah istemiyor, o halde nükleer başlık taşıyabilecek kapasitede uzun menilli füze kapasitesi için çalışmayı durduracağını açıklayabilirdi. İran'ın terör merkezi olmaktan vazgeçeceğini ilan etmedi" diyerek sürdürdü.
Şimon Peres, Washington yönetiminin somut sonuçlar görmeden Tahran'a yaptırımları bütünüyle durdurmama kararı aldığını belirterek ABD Başkanı Barack Obama'nın doğru şeyi yapmaya çalıştığına inandığını ifade etti.
Netenyahu'dan yazılı açıklama
Bu arada Dünya Ekonomik Forumu'nda konuşan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, yazılı bir açıklama yayımlayarak, Ruhani'nin açıklamalarının göz boyamaya dönük olduğunu belirtti ve uluslararası toplumdan buna "aldanmamasını" istedi. Netanyahu, "Ruhani masumların katledilmesini kınarken son birkaç günde İran'da düzinelerce masum idam edildi. Ruhani, yabancı güçlerin Suriye'ye müdahil olmaması gerektiğini söylüyor ama İran Esed rejimini silahlandırıyor ve Hizbullah'a masum insanları katletme emri veriyor. Ruhani, Ortadoğu'da barıştan söz ediyor ama bugün bile İsrail'i tanımayı reddediyor ve onun rejimi İsrail'in yıkılması çağrısında bulunuyor. Bu nedenle uluslararası toplum bu aldatmacaya düşmemeli ve İran'ın nükleer silah kapasitesi geliştirmesini engellemelidir" dedi.
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
AFAD Başkanı'ndan Sednaya açıklaması: Asit tankları tespit edildi
RUSYA ŞOKTA! Nükleer silahlar sorumlusu Rus general öldürüldü... Kaynaklar: Arkasında Ukrayna var! Moskova'da "intikam" yankıları
Rus turistlerin tercihi Türkiye oldu
Esad rejiminin devrilmesinin ardından yaşanan 6 kritik gelişme: 9 günde neler oldu?
Son Dakika! Abdulkadir Selvi Yazdı: Doha'da Esad’ın Kaçışını Belirleyen Kritik Anlar