Önce büyük bir başarı sonrasında ise yıkım: Bir şehrin salgınla imtihanı

Osman Müftüoğlu, koronavirüs salgınında sosyal mesafenin öneminde akıllara ilk gelen St. Louis örneğini Hürriyet'teki köşesinde yazdı. İşte o yazı...Dün akşamki rakamları görünce ben de sizin gibi aynı duyguya kapıldım ve içimden Haydi Türkiyem, sana da bu yakışır zaten! demek geldi. Ama anında kendimi tuttum. Tuttum çünkü bu zorlu maç hâlâ bitmedi. Çünkü unutamadığım bir tıp tarihi dersi hâlâ gizli gizli içimi kemirmeye devam etmekteydi. Peki neydi o ders? Salgın, ABDnin Philadelphia şehrinde 1. Dünya savaşına hazırlanan orduya destek yürüyüşünde binlerce kişiye bulaştı. Philadelphiaya 1400 kilometre uzaklıktaki 800 bin nüfuslu St. Louis kentinin yöneticileri hızlıca önlem alarak karantina uyguladı. St. Louis, ABDnin büyük şehirleri arasında en az ölümün yaşandığı şehirdi 1918de patlayan İspanyol gribi pandemisinden etkilenmeyen kıta, ülke, şehir kalmadı. Dünya nüfusunun üçte birini hasta eden o müthiş salgında tahminen 100 milyon insan öldü. Depremin en çok vurduğu ülkelerden biri de ABD oldu. Hikâye burada başlıyor.Amerikanın St. Louis şehri yönetimi ve halkı başlangıçta çok güzel ve doğru işler yaptı. Erken davranıp okulları, oyun alanlarını, işletmeleri kapattı, toplantıları yasakladı. Neticede de salgının ilk saldırısını ufak çizikler, küçük yaralar ve en az insan kaybıyla atlattı. St. Louis yönetimi ve halk, muazzam bir başarıya imza attı. Peki sonra ne oldu? Çok şey! Salgının ilk dalgasından sonra yaşananlardan bizim ve herkesin çıkaracağı çok mühim dersler var. O dersler şunlar.. Rehavete kapılan St. Louis halkı ve yönetim tedbirleri erken bıraktı. Okulları, işyerlerini, ibadethaneleri, park ve bahçeleri hemen, yeniden, erkenden açtılar. Sosyal izolasyon ve sosyal mesafe kurallarını süratle kaldırdılar. Neticede de salgın gerçeğini ıskaladılar. Beklenen oldu. Salgın yeniden patladı ve yayıldı. Gereksiz ve aşırı rehavet, erken ve anlamsız özgüven başlangıçtaki başarının üzerine kocaman bir çizik attık. Binlerce kişi hastalandı, yüzlerce insan kaybedildi. Kısacası, gevşemenin sonu felaket oldu. Tarih aynadır. Konu sağlık olunca da tıp tarihine bakılmalıdır. Tıp tarihi önceki salgınlarda yapılan ve tekrarlanıp duran hataların en güçlü ve öğretici vesikasıdır. Evet, iyi gidiyoruz ama lütfen rehavete kapılmayalım. Lütfen önlemleri ısrarla sürdürelim. Salgın uçağından sağ salim ininceye kadar hatta o uçağın park ettiği havaalanını hepimiz sağ salim terk edinceye kadar kemerlerimizi bağlı tutmaya, önlemlere sıkı sıkı sarılmaya devam edelim. Hijyenik tedbirleri sürdürelim. Evde kalmaya, sokağa çıkmamaya özen gösterelim. Sosyal mesafeyi koruma ve maske takma kurallarını terk etmeyelim.