"Ölüm Tüccarı" olarak adlandırılan Viktor Bout kimdir?

Rusya ile ABD arasında yapılan takas anlaşmasıyla serbest bırakılan Rus silah tüccarı Viktor Bout, Perşembe gecesi Moskova’ya ulaştı. Uçaktan iniş görüntüleri Rus televizyonlarında canlı yayınlanan Bout, yere ayak basar basmaz annesine ve eşine sarıldı. Peki Şubat ayından bu yana Rusya’da “uyuşturucu kullandığı iddiasıyla” cezaevinde olan ABD’li basketbol oyuncusu Brittney Griner’ın ABD’ye iadesi karşılığında serbest bırakılması bazı kesimlerce tepkiyle karşılanan Bout kimdir?

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Bout, ABD güvenlik güçlerine bağlı Uyuşturucuyla Mücadele Kurumu’nun (DEA) Tayland’da düzenlediği operasyonla 2008’de yakalandı ve 2010’da ABD’ye götürüldü.

O dönem yaptığı açıklamada DEA, Bout’un aracı olduğu yasadışı silah trafiğinde alıcının da Colombia’da ayrılıkçı grup Farc olduğunu tespit ettiklerini söylemişti. Daha sonra hükümetle anlaşarak silahsızlanan Farc, ABD tarafından “terör örgütü” olarak kabul ediliyordu.

Bout ise meşru olarak uluslararası taşımacılık işi yapan bir yatırımcı olduğunu; Güney Amerika’daki ayrılıkçı gruplara silah taşıma suçlamasının haksız ve yanlış bir suçlama olduğunu savunmuştu.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Ancak hikayesinde New York mahkemesindeki jüri inanmadı. Nisan 2012’de, “terörist bir gruba havaya güdümlü füze sağlayarak Amerikalıları ve ABD’li yetkilileri öldürmeye teşebbüsten” 25 yıl hapis cezası aldı.

Üç hafta süren duruşmalarda, Bout’un silahları Colombia hükümetiyle işbirliği yapan ABD’li pilotları öldürmek üzere sağladığı dile getirildiğinde Bout, savcıların aktardığına göre “Düşmanımız aynı” ifadelerini kullandı.

Dağılmadan önce Sovyetler Birliği’nin bir parçası olan Tacikistan’da doğan ve Rusya vatandaşı olan Bout, hava taşımacılığı kariyerine 1990’ların başında, Sovyetler dağıldıktan sonra başladı.

Güvenlik uzmanları Douglas Farah ve Stephen Braun’un 2007’de yazdığı “Ölüm Tüccarı” adlı kitaba göre Bout, 1990’ların başında yıkılan Sovyetler Birliği’nin çekildiği havalimanlarında bir kenara attığı askeri uçakları kullanarak “hava taşımacılığı” kariyerine başladı. Bu uçakları, pilotları ve ekipleriyle birlikte satılıktı; Bout da onları çok uygun fiyatlara satın aldı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Hüküm giydiğinde 45 yaşında olan Bout, o dönem “Silah şirketlerinden satın aldığı silah ve mühimmatı Afrika ülkelerine taşımakla” da suçlanmıştı.

Birleşmiş Milletler, Bout’un, Sierra Leone’deki iç savaş sırasında savaş suçları işleyen Liberya Devlet Başkanı Charles Taylor’ın (Taylor da bu suçlardan 2012’de hüküm giydi) ortağı olduğunu duyurdu.

Arap basını da Bout’un El Kaide ve Taliban’a silah taşıyan bir isim olduğunu iddia eden yazılar yayımladı.

Bout, tüm bunlara ek olarak iç savaş ya da çatışmaların yaşandığı Angola, Orta Afrika Cumhuriyeti, Sudan ve Libya gibi ülkelerde hem hükümetlere, hem savaşan diğer taraflara silah sağlayarak savaşların devamlılığını sağlamakla suçlandı.

2009’da İngiltere’deki Channel 4’a bir röportaj veren Bout, El Kaide ve Taliban’la herhangi bir iş yaptığı iddialarını reddetti. Ancak 1990’ların ortalarında Afganistan’a silah taşıdığını kabul etti. O dönem ülkenin önemli bir kısmında Taliban kontrolü vardı. Bout ise, silahların Taliban’a karşı savaşan aşiretlere ve bu grupların komutanlarına gittiğini ifade etti.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Bout, Rwanda’da işlenen soykırım sonrası Fransa’dan ihtiyaç malzemelerinin ülkeye taşınmasına yardımcı olduğunu; Birleşmiş Milletler Barış Gücü askerlerini de kendisinin Rwanda’ya götürdüğünü söyledi.

2002’de hakkında yakalama kararı çıktığında o dönem yaşadığı Belçika’dan ayrılan Bout, 2003’te Rusya’da görüldü.

Aynı yıl, İngiltere Dışişleri Bakanı Peter Hain, Bout’a “Ölüm Tüccarı” adını taktı.

ABD, 200’li yıllar boyunca mal varlığını dondurmak gibi birçok adım attı ancak kendisinin ABD yasalarına göre yargılanacağı hiçbir yasal dayanak yoktu.

2008 yılına gelindiğinde ABD’li ajanlar, Colombialı Farc grubu militanlarının kılığına girerek Bout’un eski yardımcılarından biriyle iletişime geçti. Kısa bir süre sonra ajanlar, Bout’la Farc’a silah sağlama konusunda pazarlık yapmaya başladı. O sırada da Tayland polisi Bout’u suçüstü yakaladı, cezaevine attı ve iade için uzun sürecek bir yasal süreç başladı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Bout ise ABD’nin yargılamasının siyasi bir hedefi olduğunu dile getirdi.

Tüm bu yasal süreçte Rus yetkililer davayı takip etti, Bout’un iadesi için savaşacaklarını duyurdu.

2005 yılında yayımlanan “Savaş Lordu” adlı film de kısmen Bout’un hayatına dayanıyordu. Sonunda Bout yargıdan kaçmayı başarıyordu.

Gerçek hayatta da benzer bir durum olduğu söylenebilir. Her ne kadar yargılanmış ve ceza verilmiş olsa da, 12 yıllık hapishane hayatının ardından; aldığı cezanın yarısını dahi tamamlamadan serbest kalmış ve ülkesine dönmüş oldu.