İtalya'da makam araçları

Türkiye makam araçlarını tartışıyor. Özellikle Maliye Bakanının fiyatıyla ilgili çerez parası dediği, Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez'in iade ettiği zırhlı Mercedes araç seçim mitinglerinin başlıca konularından biri... Peki dünyada durum ne? Reha Erus, İtalya'da makam araçlarını yazdı...Yıl 1961 günlerden 27 Nisan. O makam aracını ilk kez gördüm. İtalya Cumhuriyetinin üçüncü Cumhurbaşkanı Giovanni Gronchi'nin yanında oturan İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth'ti. Gronchi'nin eşi First Lady Carla Bissantini bu tarihi ziyaret için üstü açık bir makam aracı sipariş ettirmiş ve Lancia otomobil fabrikası 1960 ürünü Flaminia 335 Pininfarina tasarımlı model lüks otomobili Cumhurbaşkanlığının emrine vermişti. Daha sonra o şirin bol nikelajlı otomobili 1Temmuz 1963'te ABD'nin Devlet Başkan John F. Kennedy arka koltuğunda otururken ikinci kez görmüştüm. İtalya'da resmi plaka yasası olamadığı için normal Roma 454307 plaka ile ruhsatı alınmıştı. O 55 yaşında ki emektar araç daha sonra tam 7 Cumhurbaşkanının resmi makam otomobili olarak hizmet verdi ve hala veriyor. Gerçi son dönemlerde sadece resmi geçitlerde veya yabancı devlet adamlarının ziyaretlerinde kullanılsa bile bir simge haline geldi. Son olarak İtalya'nın yeni Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella da seçildiği gün yanına Başbakan Matteo Renzi'yi alarak, Roma'nın caddelerinde halkı selamladı. Sanırım dünyanın hiçbir yerinde bu artık yaşlı mütevazi makam aracı halk tarafından bu kadar sevilmemiş ve benimsenmemiştir. Lancia daha sonra aynı modelden iki tane daha üretti ama bunlar Cumhurbaşkanlığı garajında yer almalarına karşın kullanılmadı. Zaten Seksenli yıllarda zamanın Cumhurbaşkanı Sandro Pertini tarafından Silahlı Kuvvetlerine hibe edildi. Birkaç yıl önce İtalya ekonomik krize girdiğinde eski Başbakanlardan zengin Silvio Berlusconi dahil bir çok devlet adamı makam aracı yerine kendi özel otomobillerini kullandılar. Hatta yine devlete bağlı makam araçlarının satışı kararı alındı. Resesyon sırasında Bakanlar ve müsteşarların lüks makam otomobilleri açık arttırma satıldı. Bu karar yeni Başbakan Matteo Renzi döneminde daha da yoğunlaştı. 2015'in ilk 4 ayında 100 kadar araç satıldı ve hazineye 957 bin Euro gelir getirdi. Başbakan Renzi, halen Bakanlar Kurulundaki üyelere kendisi gibi bisiklet kullanılmalarını öneriyor. Bugün Cumhurbaşkanlığının 5 adet büyüklü küçüklü makam otosu var. Yeni Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella devlet protokolü olmadıkça ruhsatı kendi adına kayıtlı FİAT Panda marka mini özel otomobili ile seyahat ediyor. Aynı Mattarella 4 Mart 2015 itibarı ile Cumhurbaşkanlığı Sarayı Quirinale üst düzey çalışanlarının sürücülü resmi araç kullanmalarını yasakladı. Bu 40 kadar resmi araç önümüzdeki günlerde açık arttırma yolu ile internet üzerinden satılacak. Katolik dünyasının ruhani lideri son Papa Francesco'da makam aracı konusunda çok duyarlı. Anımsarsanız Türkiye ziyaretinde kendisi için tahsis edilen araç için Fiat markayı tercih etmişti. Roma'da ise klasik halk otomobili sayılan Ford'a biniyor.