İşte 'aday bile olamaz' denilen Donald Trump'ın başkanlığa yürüyüşü

ABD tarihinin en sırada dışı seçim sürecini yaşadı, anketlerin dünyaya gösterdiğinin ve beklentilerin aksine Donald Trump ülkenin 45. başkanı seçildi. Peki ABD'de ne yaşandı da diline göçmen karşıtı, ırkçı ve kadın düşmanı bir söylemi dolayan, ülkenin ve hatta kendi partisinin bile elitlerince karşı çıkılan emlak milyarderi Trump başkanlık koltuğuna oturdu? Kampanya sürecinde neler vadetti, ne gaflar yaptı? Trump kim, hayat hikayesi ne? İşte aday bile olamaz denilen Trump'ı adım adım POTUS (ABD Başkanının İngilizce kısaltması) yapan süreç...ABD'de başkanlık seçimleri 58. kez yapıldı ve Donald Trump ülkenin 45. başkanı seçildi. Trump, söylemleriyle ülkenin tüm seçkinlerini karşısına aldı, deneyime vurgu yapan rakibi Hillary Clinton'ı şimdiye kadar siyasette ve devlette hiç kariyeri bulunmamasına rağmen alt etti. Başkanlık seçiminde yarışacak adayların belirlenmesine ilişkin süreç 1 Şubat'ta Iowa'daki ön seçimle başladı. Adayların kesinleştiği son ön seçim ise 14 Haziran'da Demokratların Washington DC'de yaptıkları oldu. Cumhuriyetçilerde Trump'ın, Demokratlarda ise Clinton'ın parti kurultaylarından başkan adayı çıkmak için gereken delege sayısına ulaştıkları ön seçimler, her iki adayın sahip olduğu özellikler bakımından tarihi olarak nitelendirildi. Herhangi bir siyasi bir kariyeri olmaksızın başkan seçilen son kişinin Dwight Eisenhower olduğu ABD'de Trump, 60 yıl sonra bunu gerçekleştiren ilk kişi oldu. Ancak Eisenhower II. Dünya Savaşı'nda ABD'nin Avrupa ordularının komutanıydı ve bir savaş kahramanıydı. Trump'ın Eisenhower'ın aksine orduda da yer almadı. Trump başkanlığa adaylığını geçtiğimiz yıl haziran ayında açıkladı. Ünlü emlak milyarderi başkanlığa talip olduğunda, ona başkanlık için şans verenlerin sayısı çok azdı. Açıkçası Trump o sırada ve hatta seçim sonuçları belli oluncaya kadar çok ciddiye alınan bir isim değildi. Devlet tecrübesi olmamasının yanı sıra, emlak sektöründen kazandığı para ve televizyon şovmenliğinden elde ettiği şöhreti ile bilinen Trump, partinin başkan aday adayları arasında ilk üçte bile değildi. Ancak ön seçimlerin başlamasıyla bir anda rakiplerinin önüne fırlayan Trump, 1 Mart'taki ilk Süper Salıda Cumhuriyetçilerin 11 eyalette birden gerçekleştirdiği ön seçimlerin 7'sini kazanarak rakiplerine gözdağı verdi. Cumhuriyetçilerdeki ilk kritik dönemeç, Florida ve Ohio gibi iki aday adayının kendi eyaletlerini de içeren 15 Mart ön seçimleri oldu. Florida Senatörü Marco Rubio kendi memleketinde kaybederken aynı gün yarıştan çekildiğini açıkladı. Cumhuriyetçilerde özellikle 15 Mart'tan itibaren bir eyalette kazanan aday adayının delegelerin tamamını veya çoğunu aldığı usül ile yola devam edilmesi en çok Trump'a yaradı. Florida'yı kazanan Trump, bu yöntem sayesinde eyaletteki 99 delegenin tamamını kazandı ve Rubio ağır mağlubiyet sonrası kampanyasını sona erdirdi. O gün toplam 219 delege kazanan Trump, bir diğer güçlü rakibi Teksas Senatörü Ted Cruz'a da fark atmıştı. 22 Mart'ta da Arizona'yı kazanan Trump o gün sonunda toplamda 744 delegeye ulaşırken en yakın rakibi Cruz 435 delegede kalmıştı. 19 Nisan'daki kritik New York ön seçimlerini ezici üstünlükle kazanan Trump, bir hafta sonra 26 Nisan'da 5 eyalette gerçekleştirilen ön seçimlerin tamamını kazanarak en iddialı aday adayı olduğunu herkese göstermiş oldu. Tartışmalı söylemleri ve sert çıkışlarıyla en çok da Cumhuriyetçi Parti elitleri arasında rahatsızlığa neden olan Trump'ın nasıl durdurulabileceğine ilişkin aylar süren tartışmaların gölgesinde emin adımlarla ilerleyen ünlü iş adamı, 4 Mayıs'ta Cruz ve Ohio Valisi John Kasich'in yarıştan çekilmesiyle rakipsiz kaldı. 26 Mayıs'ta, Cumhuriyetçi Parti kurultayından başkan adayı çıkmak için gereken bin 237 delege sayısına ulaşan Trump, tek başına formalite olarak katıldığı ön seçimleri de kazanarak Temmuz ayında yapılacak parti kurultayını beklemeye başladı. Tüm ön seçimleri tamamlanan Cumhuriyetçilerde Trump, toplamda bin 536 delegenin desteğini kazandı. Ön seçim sürecini tamamlayan Cumhuriyetçilerin başkan adayı Trump 36 eyalette rakiplerini geride bıraktı. 18-21 Temmuz'da Cleveland'da yapılan Cumhuriyetçilerin kurultayı ile de adaylığı kesinleşti. Peki Trump siyasette ne vadediyor? En büyük vaadi vergi indirimiydi. Suriyeli mültecileri ülkelerine geri göndermek ve DEAŞ'ı 30 günde bititrmek de diğer vaatleri arasındaydı. Trump, Clinton'ın Suriyede uçuşa yasak bölge önerisine Rusya ile havada çarpışma riski nedeniyle sıcak bakmıyor; DEAŞ'la mücadelede Kürtlerin silahlandırılmasını savunuyor. Suriye'de somut bir planı yok ancak Öncelik Esad'ı gitmeye ikna etmek değil, DEAŞ olmalı diye de net konuştu. Irak'ın Bush döneminde işgalini eleştirdi ama öte yandan Madem girildi neden apar topar çıkıldı da dedi. Vladimir Putin'e yaklaşımıyla dikkat çekti, Rusya ile ABD'nin diyalog yoluyla iyi ilişkiler yürütebileceğini savundu. Trump, seçim kampanyası sırasında göçmen karşıtı, ırkçı ve İslamofobik bir söylem tutturdu ve hakkında taciz iddiaları gündeme geldi, kadın düşmanı sözleri de gündeme damga vurdu. Engelli bir muhabiri taklit etti, Zavallı adam. O adamı görmeliydiniz. Ne dediğimi bilmiyorum, hatırlamıyorum dedi Hakaret ve aşağılamalarda, nefret söyleminde sınır tanımadı, Meksikalı göçmenlere tecavüzcü dedi: Uyuşturucu getiriyorlar suç getiriyorlar, tecavüzcüler... Aralarında bazıları iyidir tabii ki... Trump kendisini eleştiren eski başkan adaylarından John McCain'i de hedef tahtasına oturttu. Vietnam'da 5.5 yıl esir kalan deneyimli siyasetçinin bir savaş kahramanı olmadığını söyledi: O bir savaş kahramanı değil. Çünkü esir düştü. Ben esir düşmeyenleri severim, tamam mı? Fox News Moderatörü Megyn Kelly de Donald Trump'ın hışmına uğrayanlardandı. Trump, taraflı yayın yapmakla suçladığı Kelly için kadınların adet gününe atıfta bulunark sarfettiği sözler çok konuşuldu: Bana gülünç sorular sordu gözlerinden kan geldiğini görebiliyordunuz. Her yerinden kan geliyordu. Trump, rakibi Marco Rubio'nun elleri boyuna göre küçük imasına cevap verirken tartışmayı bel altına taşıdı: Rubio ellerimin küçük olduğunu söyledi, daha sonra başka şeyin de küçük olduğunu iddia etti. Hiçbir sorun yok, garanti ederim. Virginia'daki mitinginde miting alanında bebek ağlayınca dayanamadı öfkelendi: Bebek yüzünden endişelenmeyin bebekleri severim.Aslında espri yapmıştım bebeği dışarı çıkarabilirsiniz. İngiltere referandumunun hemen sonrasında İskoçya'ya gitti. İskoçlar için ülkelerini geri aldılar dedi. Oysa İskoçların çoğunluğu İngiltere'nin AB'de kalması yönünde oy vermişti: Halkınız ülkenizi geri aldı. Bunun Amerika'da olacağını göreceksiniz. Irak savaşında oğlu ölen Müslüman baba kongrede kürsüye çıkarak Clinton'a destek verdi, Trump'ı eleştirdi. Trump bunun üzerine Müslüman çifti hedef aldı: Eşine bakın, orada durdu öylece hiçbir şey söylemedi belki de kocası ona izin vermemiştir. Peki siyasette bu profili çizen Donald Trump kim? 70 yıllık hayattında pek çok farklı işe ve projeye imza attı. Yönetici de oldu, emlakçı da... İnşaat da yaptı televizyon programı da... Kitap da yazdı, siyasete de atıldı. Emlakçı bir babanın oğlu olarak 1946 yılında New York'ta doğdu. Liseyi bitiremedi, askeri akademiye gitti. Hemen ardından babasının şirketinde çalışmaya başladı. İlk büyük emlak işine 1973 yılında imza attı. New York'un tam ortasına 290 daireli ve 18 katlı bir gökdelen inşaa etti. Daha ilk büyük inşaatında devletten vergi indirimi ve ucuz arsa almayı başardı. 1975 yılında dev hamle geldi. New York merkez garının yanındaki harabe bir oteli 80 milyon dolara aldı. O proje dev bir oteller zincirine dönüştü, Trump markasının gayrimenkulde öne çıkmasını sağladı. İnşaatlar inşaatları oteller otelleri kovaladı. Trump özellikle New York'ta bir emlak kralı olarak yükseldi. O yükseldikçe New York'un silüeti de değişti. Yaptığı hemen her binaya Trump adını verdi. New York'un gökdelenli silüetinde onun imzası var. Sadece 1983 yılında 45'er katlı 11 binayı diken Trump'tı. Bir havayolu şirketini satın alıp ulaşıma da el attı. Hatta Zengin Olmanızı İstiyoruz adlı bir kitap da yazdı. Gençlere nasıl zengin olacaklarını anlattı. Televizyon programı da yaptı. Türkiye'de de Çırak adıyla televizyona uyarlanan The Apprentice adlı programda yarışmacılara para kazanmayı öğretti. Performansını beğenmediklerini kovdu. Birinci olana da kendi şirketlerine iş verdi.