Irak bugün neyin seçimini yapacak?
Terörün gölgesinde sandık başında Irak halkı bugün. Kimin kazanacağı bu şiddet döngüsü içinde de aslında pek çok şeyin göstergesi olacak. 33 milyonluk ülkede 21 milyondan fazla kayıtlı seçmen var. Ama ne kadarının sandık başına gideceği en büyük merak konusu.
Hemen her güne gelen patlama haberleriyle uyandık Irak'tan son dönemde. İtiraf ediyorum, ölü sayısı 10'un üzerinde değilse burun kıvırır bile olduk bu haberlere, rutin diye. Kahpe kader işte... Bazı coğrafyalarda doğmak bile bazen şans, bazen şanssızlık nedeni. Irak en şanssız olanlardan… Bu yılın başından beri 2 bin (yazıyla iki bin) kişi öldü bu saldırılarda. Ayda 500... Günde 17 kişi... ABD'nin ‘diktatör’den kurtarıp da ‘demokrasi hediye ettiği’ ülke burası... Şiddet sarmalında dolanıp duruyor yıllardır. İç savaşa sürüklenmesi an meselesi… Uzaktan bakıp, kınamakla yetinip, böyle olmamak lazım diyor çoğu ülke. Ah tabii bir de iyi niyet mesajlarını unutmamak lazım...
Patlama riski varken kim neden oy kullansın?
İşte bu terörün gölgesinde sandık başında Irak halkı bugün. Kimin kazanacağı bu şiddet döngüsü içinde de aslında pek çok şeyin göstergesi olacak. 33 milyonluk ülkede 21 milyondan fazla kayıtlı seçmen var. Ama ne kadarının sandık başına gideceği en büyük merak konusu. Nasıl olmasın ki? Kalabalık her alanda olduğu gibi seçimler sırasında da terör saldırısı riski çok yüksek. Etnik ayrımlar almış başını gidiyor. Başbakan Maliki'nin Anbar eyaletinde bir yıldır yürüttüğü operasyon terör örgütü El Kaide'yi hedef alıyor. Sünni grubun intikam saldırılarında hedef Şii mahalleler oluyor her seferinde. Kan davası misali. O saldırıların intikamını alan farklı gruplar da oluyor. Döngü bir yerinden kırılamıyor bir türlü.
Bir Başbakan'dan ders: Toplum itinayla 'ötekileştirilir'
Mevcut Başbakan Nuri El Maliki, Şii... 3. kez seçimlerden galip ayrılacağına kesin gözüyle bakılıyor. Fakat 2010'daki bir önceki seçimlerde birlik beraberlik mesajları verirken, bu kez seçimlerde 'Şiileri Suriye ve Anbar'daki Sünni radikallerden koruyan büyük ağabey' rolünde. İyiden iyiye körüklüyor etnik ayrımı. Hem de uzun süredir. Ülkenin tek adamı neredeyse, diktatör olmakla suçlanıyor. Ordunun lideri, yayınladığı bir yazı ile Merkez Bankası’nın bile başkanı oldu. 2011'de Sünni Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık El Haşimi hakkında verilen önce tutuklama ve ardından da gelen idam kararı şok etkisi yaratmıştı.
Türkiye'ye sığınan Haşimi, Maliki'yi 'Şeytan' diye nitelemişti o zamanlar; 'Ülkeyi geri dönüşü olmayan bir kaosa sürüklüyor,' diye de eklemişti. Aynen de öyle oldu. Kendisini protesto etmek için sokağa dökülenlerin üzerine orduyu gönderdi Maliki. Onlardan en sembolik olanı Mayıs 2013'te Kerkük - Havice'de 50'den fazla yaşama mal olan müdahaleydi. İran etnik nedenlerle Maliki’nin yanında... Eski destekçisi ABD ise ülkenin iç savaşa sürüklenme riskine karşı biraz mesafeli son dönemde.
Irak = Şiddet + Petrol + Kan
Sadece Şii-Sünni ayrımı var sanıyorsanız yanıldınız. Dahası var. Ülke paramparça olmuş durumda. Merkezi yönetim ve Bölgesel Kürt Yönetimi arasında da çatışma var. Para tabii her yerde olduğu gibi burada da en büyük etken... Bütçeden kim ne kadar pay alacak, petrol gelirleri nasıl paylaşılacak bir türlü uzlaşılamıyor. Tabii bu sadece Şii ve Sünni değil bir de Kürtlerin toplumdan ayrışmasına neden oluyor. Ama tabii Kürtlerin bir bütün olduğunu da zannetmeyin.
Mam Celal’in özgül ağırlığı
Gelelim Kuzey Irak'a... Mevzu burada iyiden iyiye karışıyor. 7 aydır koalisyon kurulamıyor bölgede güç yarışı nedeniyle. Irak'ın Cumhurbaşkanı Celal Talabani... Nam-ı diğer Mam Celal ya da Celal Amca... Yıllardır Kuzey Irak’ın en güçlü partilerinden Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin (KYB) de lideri. Aralık 2012'de beyin kanaması ve kısmi felç geçirdi, tedavi için Almanya'ya sevk edildi. O zamandan bu yana ilk görüntüleri seçim nedeniyle ile yayınlandı. Oy kullanırken. Yandaşları kutlamak için sokağa döküldü. Onlar kutlarken bombalar patladı. Hanekin'de 30 kişi öldü.
Bu şiddet parantezini kapatıp konuya döneyim: Talabani'siz KYB ülkede giderek güç kaybediyor. Geçen yıl Bölgesel Yönetim'de yapılan seçimler 'Talabani olmadan da parti yürür mü' diye meşruiyet referandumu niteliği taşıyordu adeta. Yüzde 11'lik oy kaybı yaşadı parti. Ancak bu güç kaybı endişe konusu. KYB hem kendi silahlı peşmergesine hem de petrol ticareti ile büyük bir maddi güce sahip. Partiden kopuşların hız kazanması güç dengelerini tümden değiştirebilir bölgede. İran en büyük destekçisi Talabani'nin. KYB'nin kalesi Süleymaniye'de bu aralar saldırılar ve kaos var. Kente uzuncana sınırı olan İran'ın kontrolü devralıp nüfuzunu artırması an meselesi. Tabii bu durum Washington için felaket senaryosu... KYB kaybederse, ABD de kaybedecek çünkü.
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
“Gölge Başkan” Elon Musk! Bütçe krizinde tartışmalar alevlendi: “Yetkinin kimde olduğu belli”
Esad'ın son günlerinde o detay ortaya çıktı! Yanına sadece iki ismi almış
Son dakika haberi: Putin 76 soruya yanıt verdi: Suriye-Ukrayna ve İsrail için dikkat çeken açıklamalar
Suriye'deki Rus üslerine dair yeni iddia: Askeri ekipmanları Libya'ya mı taşıdı?
ABD’nin Suriye politikası yeni yönetimle değişir mi? Blinken’dan Trump vurgusu…