Hain mi, kahraman mı? Son Sovyet liderine veda...

Dünya, ‘Demir Perde’yi kaldırarak Batı ile barışın önünü açan Sovyetler Birliği’nin son lideri Gorbaçov’un ölümünü konuşuyor. 20’nci yüzyılın en önemli siyasetçilerinden olan Gorbaçov’un rolü halen en yakıcı tartışma konularından biri olmaya devam ediyor.

Haberin Devamı

/

Sovyetler Birliği’nin yaşayan son lideri 91 yaşındaki Mihail Gorbaçov’un önceki gece duyurulan vefatı tüm dünyada yankı uyandırdı. Birçok ülke lideri Gorbaçov’un ardından taziye mesajları paylaştı. Sovyetlerin başında olduğu 1985-1991 yılları arasındaki siyasi reformlarıyla Soğuk Savaş’ın bitmesine öncülük eden Gorbaçov, 20’nci yüzyılın en önemli ve tartışmalı siyasi figürlerinden biriydi.

GENÇ YAŞTA POLİTBÜRO’DA

/

Gorbaçov, 2 Mart 1931’de Rusya’nın güneyindeki Stavropol’de yer alan Privolnoye köyünde çiftçi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. 1952 yılında Sovyetler Birliği Komünist Partisi’ne (SBKP) üye olan Gorbaçov, 1955 yılında Moskova Devlet Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. Partinin gençlik yapılanmasında yer alan Gorbaçov, 1971’de partinin Merkez Komitesi üyeliğine seçildi. 1978’de komitenin Tarım Sekreterliği’ne giren Gorbaçov, iki yıl sonra ise partinin üst karar organı olan Politbüro’ya atandı. Gorbaçov, 1985’te Konstantin Ustinoviç Çarnenko’nun ölümü üzerine partinin genel sekreteri olarak seçilirken bu görevi 1991’e kadar sürdürdü.

Haberin Devamı

REFORMLAR SONUÇSUZ

/

1988-1991 yılları arasında devlet başkanlığı görevini yürüten Gorbaçov, bu dönemde gerçekleştirdiği reformlarla dünya siyasetindeki gidişatı değiştirdi. Birtakım siyasi ve toplumsal özgürlükler getirilmesini öngören ve bu kapsamda kısıtlı da olsa akademik ve basın özgürlüğü getirilmesini sağlayan “glastnost” (açıklık) reformu ile devlet kontrolünü tamamen kaldırmadan ekonomiyi serbestleştirmek ve siyasi sistemi yeniden kurmayı amaçlayan “perestroyka” (yeniden yapılanma) reformlarını hayata geçirdi. Ancak reformlar başarılı olmadı.

DAĞILMA HIZLANDI

/

Bu dönemde Letonya, Litvanya ve Estonya’nın bağımsızlık taleplerine güç kullanmadan yaklaşan Gorbaçov, 1986’da dönemin ABD Başkanı Roanald Reagan’la silahsızlanma anlaşması imzaladı. 1988’de Sovyetlerin Afganistan’dan çekilmesi emrini veren siyasetçi, 1989’da Berlin Duvarı’nın yıkılarak Almanya’nın birleşmesini “Almanya’nın iç meselesi” olarak görüp müdahale etmedi. Bu süreçte kendisine karşı yükselen memnuniyetsizlik sonucunda 1991’de düzenlenen darbe başarısız olsa da bundan kısa süre sonra Sovyetler Birliği dağıldı. Dağılmaya rağmen çatışmaların yaşanmasını engelleyen Gorbaçov, 1990’da “Doğu-Batı ilişkilerinde radikal değişikliklere öncülük ettiği” gerekçesiyle Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü. 1997’de de Amerikan Pizza Hut şirketinin reklamında rol alan Mihail Gorbaçov, 1996’da Rusya Devlet Başkanlığı için yarışmış fakat yalnızca yüzde 0.5 oranında oy alabilmişti.

Haberin Devamı

LİDERLER GORBAÇOV’U ANDI

/

Mihail Gorbaçov’un ölümünün ardından birçok lider, anma ve taziye mesajları paylaştı:

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen: “Gorbaçov güvenilir ve saygı duyulan bir liderdi. Özgür bir Avrupa’nın yolunu açtı. Huzur içinde uyu Mihail Gorbaçov.”

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres: “Mihail Gorbaçov tarihin akışını değiştiren, eşsiz bir devlet adamıydı. Vefatından derin üzüntü duyuyorum.”

ABD Başkanı Joe Biden: “Onlarca yıl süren acımasız siyasi baskı döneminin ardından o, demokratik reformları benimsedi. Dünya onun sayesinde daha güvenli bir yer haline geldi ve milyonlarca insan daha büyük özgürlüklere sahip oldu.”

Almanya Başbakanı Olaf Scholz: “Mihail Gorbaçov öldü, cesur ve reformcu bir devlet adamıydı. Almanya’nın birleşmesini ve Demir Perde’nin ortadan kalkmasını perestroykanın mümkün kıldığını unutmayacağız.”

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron: ”Tercihleriyle Ruslara özgürlük yolunu açan bir barış adamı olan Mihail Gorbaçov’un ölümü nedeniyle başsağlığı diliyorum. Avrupa’da barışa olan bağlılığı ortak tarihimizi değiştirdi.”

TÜRKİYE’DE SOSYAL MEDYA İKİYE BÖLÜNDÜ

/

Sovyetlerin son lideri Mihail Gorbaçov’un ölümü sosyal medyada da gündem oldu. Sosyal medya kullanıcıları Gorbaçov’un arından ikiye bölündü.

Bazıları Gorbaçov’u “sosyalizmi bitiren siyasetçi” olmakla suçlarken, bazıları da dünya barışına yaptığı katkıyı övdü.

İşte bazı kullanıcıların tepkileri: “Stalin ahirette Gorbaçov’u fena sıkıştıracak.” “Mihail Gorbaçov’u Pizza Hut reklamında oynatan kapitalizm bize neler etmez.”

Haberin Devamı

/

“Mihail Gorbaçov olmasaydı, Soğuk Savaş sıcak savaşa dönüşmeden bitmezdi.”

“Gorbaçov, Sovyetler Birliği’nin dağılmasına neden olan Glasnost’un mimarıydı.”

/