Yeni Kaledonya'da aslında ne oluyor? İşin içinde stratejik maden yatakları var... 'Yüzde 30'u bu ülkede'

Geçen hafta Fransa'nın Pasifik bölgesindeki denizaşırı toprağı Yeni Kaledonya'da en az altı kişinin öldüğü ve yüzlerce kişinin yaralandığı şiddet olaylarının patlak vermesinden bu yana küresel nikel fiyatları yükselişe geçti. Peki nikel, Yeni Kaledonya'daki çıkan ayaklanmada rol oynadı mı?Nikel, oksitlenme direnci sayesinde bozuk paradan kimyasal araç ve gereçlerin üretimine kadar birçok alanda kullanılıyor.Günümüzde elektrikli araç bataryalarından güneş panellerine, çelik ve diğer gündelik eşyaların yapımında ihtiyaç duyulması, nikeli kritik bir hammadde haline getiriyor. Nitekim, Avrupa Birliği nikeli kritik hammadde olarak adlandırıyor. Bu tanım nikelin ekonomik ve stratejik önemine karşın tedarikiyle ilgili yüksek risk taşıdığı anlamına geliyor.Geçen hafta Fransa'nın Pasifik bölgesindeki denizaşırı toprağı Yeni Kaledonya'da en az altı kişinin öldüğü ve yüzlerce kişinin yaralandığı şiddet olaylarının patlak vermesinden bu yana küresel nikel fiyatları yükselişe geçti. Yeni Kaledonya'daki karışıklıklar ve Rusya'nın nikel de dahil olmak üzere metallere uyguladığı yaptırımlar nedeniyle arzın aksamasına ilişkin endişeler, küresel fiyatları eylül ayından bu yana ilk kez ton başına 20 bin doların üzerine çıkardı.Londra Metal Borsası'nda nikel fiyatı, 8 Mayıs'ta 18 bin 510 dolar iken, Yeni Kaldonya'daki huzursuzluğun başlamasının ardından doğrudan yükselişe geçti ve salı günü itibariyle metrik ton başına 21 bin 275 dolara yükseldi.Fiyatlardaki artış, Paris merkezli Uluslararası Enerji Ajansı'nın bir raporunda elektrikli araçlara yönelik hızlı talep artışı, madenlerin kapanması ve yatırımların yavaşlaması nedeniyle nikel de dahil olmak üzere kritik maddelerde gelecekte arz sıkıntısı yaşanabileceğini söylediği bir döneme denk geldi. Nikel, Yeni Kaledonya'nın ihracatının yüzde 90'ını oluşturuyor ve işgücünün yaklaşık dörtte birini istihdam eden sektör, ada ekonomisi için büyük önem taşıyor.Fransa'nın 170 yılı aşkın bir süredir egemenliği altında bulunan bölge, kritik malzemenin küresel ölçekte önemli bir üreticisi konumunda. Yeni Kaledonya dünyadaki nikel rezervlerinin yüzde 20 ila 30'unu elinde bulunduruyor.Amerika Birleşik Devletleri ve AB üyeleri, dünya tedarikinin büyük bölümünü kontrol eden ya da buna yatırım yapan Çin'i yakalamak için kendi kritik malzeme tedarik zincirlerini güvence altına almaya çalışıyor. 2021 yılında elektrikli araç üreticisi Tesla, çoğunluğu yerel paydaşlara ait yerel bir konsorsiyuma satıldığında Yeni Kaledonya'daki Goro nikel madenine yatırım yaptı.Avustralya'daki Monash Üniversitesi'nde araştırma görevlisi Nicholas Ferns bu durumu Fransa'nın Yeni Kaledonya üzerindeki kontrolünü sürdürmek istemesiyle ilgili tartışmaların bir kısmı, belki de gelecekteki elektrikli araç üretimini göz önünde bulundurarak buradaki büyük nikel yataklarını güvence altına alma umutlarından kaynaklanıyor. şeklinde değerlendirdi. Yeni Kaledonya'nın madencilik endüstrisi, on yıllardır süren ihracat kısıtlamaları ve nikel üretimini daha pahalı ve daha az karlı hale getiren yüksek enerji maliyetleri nedeniyle dünyanın en büyük nikel üreticisi Endonezya'ya karşı rekabet etmekte zorlanıyor. Emtia fiyatlarındaki keskin sıçramalar endüstriler için yıkıcı olsa da, Yeni Kaledonya'nın nikel endüstrisi, geçen yıl küresel nikel fiyatlarındaki %45'lik düşüş nedeniyle siyasi krizden önce bile sıkıntı içindeydi ve bu da nikel endüstrisine bağımlı ekonomiye darbe vurdu.Ferns, Nikel endüstrisi kaçınılmaz olarak Yeni Kaledonya'daki bağımsızlık tartışmalarıyla iç içe geçmiş durumda, dedi. Son yıllarda nikel fiyatlarında yaşanan gerileme Yeni Kaledonya'daki ekonomik sorunları daha da kötüleştirdi ve bu da son ayaklanmalarda rol oynayan bazı faktörlerle ilişkilendirilebilir.Fransız hükümeti, bölgenin nikel endüstrisi faaliyetlerini sübvansiyonlarla sürdürmeye yardımcı olma sözü verdi. (Kaynak: Euronews Türkçe)