Türk Akademisi, Moğolistan’daki Nomgon-2 Anıt Külliyesi'nin Göktürk Dönemine Ait Olduğunu Onayladı

Türk Akademisi, Moğolistanın Arhangay bölgesindeki Nomgon-2 Anıt Külliyesi'nin Göktürk dönemine ait olduğunu ve büyük olasılıkla İkinci Türk Kağanlığı'nın kurucusu İlteriş Kutluğ Kağan'ın onuruna inşa edildiğini doğruladı. Kazakistan'ın başkenti Astana'da merkezi bulunan Türk Akademisi, bu önemli keşfi, 2019 yılından bu yana Moğolistan Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitüsü ile işbirliği içinde yürütülen kazı çalışmalarının bir sonucu olarak açıkladı.Türk Akademisi tarafından yapılan açıklamaya göre, Nomgon Vadisi'nde yapılan kazılar sonucunda Göktürk Devletinin hükümdarları Bilge Kağan ve Kül Tigin'in babası İlteriş Kutluğ Kağan'ın külliyesi ve yazıtının üst kısmı keşfedildi. Kazıdan elde edilen önemli bulgulardan biri, Göktürk yazısıyla yazılmış 12 satırlık bir metin ve Soğdca yazılmış 6 satırlık bir metin oldu. Açıklamada, yazıtın içeriğinin, anıt külliyesinin bir kağanın onuruna yapıldığını bilimsel olarak doğruladığı vurgulandı. 2023 yılında bulunan yazıtın alt kısmı, önemli ölçüde tahrip olmuş ve okunamaz hale gelmiş olsa da, yazıtın arka yüzündeki Çin hiyeroglifleri kısmen korunmuştu. Çince metin, yukarıdan aşağıya doğru yazılmış ve sağdan sola sıralanmıştı. Bu metnin kısmen okunabilen satırları arasında Türk sözcüğü ve Kutlug unvanı da tespit edildi. Türk Akademisi ve Moğolistan Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitüsü, bu bulgularla birlikte, Nomgon-2 Anıt Külliyesinin Göktürk dönemine ait olduğunu ve İlteriş Kutluğ Kağanın (682-692) onuruna inşa edilmiş olduğunu doğruladı. Açıklamada ayrıca, yazıttaki Çince metnin daha fazla çözümlenmesi için İç Moğolistan Üniversitesinden alan uzmanlarının projeye dahil olduğu belirtildi. Türk Akademisi ile Moğolistan Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitüsü'nün Nomgon Vadisi'ndeki ortak arkeolojik kazı çalışmaları ise devam edecek. Göktürkler tarafından yazılan 8. yüzyıl Orhun Yazıtları, Türk adının geçtiği ilk yazılı metinler olarak bilinirken, 7. yüzyıldan kalan bu yazıt, Türk isminin ilk kez geçtiği ve Göktürk dönemi için en eski yazılı eserlerden biri olarak değerlendiriliyor. Kaynak: TRT Haber / Anadolu Ajansı