Tel Aviv - Tahran hattında tansiyon had safhada: Sabotaj, suikast füze...

İran ve İsrail arasında gerilim zirve yaptı. İran'ın Tel Aviv semalarına füze yağmuru gerçekleştirmesinden sonra, İsrail 'misillemede' bulunacağını söyledi. Tansiyonun düşeceğine dair herhangi bir belirti oluşmazken, büyük bir bölgesel savaşın patlak vermesine dair endişeler sürüyor. İran ve İsrail'in orduları ne kadar güçlü? İran ve İsrail'in arasındaki olası bir savaş nasıl olur? Hürriyet Gazetesi'nden Nilgün Tekfidan Gümüş, sıcak bölgeyle ilgili dikkat çeken bir yazı kaleme aldı.İsrailin İranın vekil güçlerine yönelik saldırıların arttığı bir dönemde Tahranın alttan alır tonu dikkat çekiyordu. Hatta temmuz ayında Hamas lideri İsmail Haniyenin Tahrandaki resmi konukevinde öldürülmesinden sonra bile İrandan bir yanıt gelmemişti. İsrail ise bu sürede elini arttırmayı sürdürdü. 27 Eylülde İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, New Yorktaki Birleşmiş Milletler Genel Kurulu kürsüsüne konuşma yapmaya çıktığında ülkesinin savaş uçakları Lübnanın başkenti Beyrutun Dahiye semtindeki apartman bloklarına tonlarca sığınak delen bomba yağdırmaya başlamıştı. Saldırıda Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ile onu dikkatli olun diye uyarmaya giden İran Devrim Muhafızları komutanı Abbas Nilfuruşan da öldürüldü. İSRAİLe karşı vekil güçleri aracılığıyla asimetrik bir savaş yürütmeyi tercih eden Tahran bu kez doğrudan yanıt vermeye kararlıydı. 29 Eylülde İran Bakanlar Kurulunda konuşan Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, ABD ve Avrupa ülkelerinin Gazzede ateşkes olacağına dair söz verdiği için Haniye suikastına yanıt vermediklerini belirterek muhataplarını yalan söylemekle suçladı. Siyonist rejimin suçları cevapsız kalmayacak dedi. HAMAS ve Hizbullah büyük darbe yerken vekil güçlerine yeterli desteği vermediği gerekçesiyle eleştirilen İran, biraz da bu baskılar altında harekete geçti.Malûm İran, 1 Nisanda İsrailin Şamdaki Konsolosluğunda düzenlediği hava saldırısında Devrim Muhafızları komutanları dahil 16 kişinin ölmesi üzerine 13 Nisanda İsrail topraklarına 170 kamikaze dron ve 120 balistik füzeyle ilk misillemeyi yapmıştı. İSRAİLin kademeli hava savunma sistemlerinin yanı sıra bölgedeki ABD, İngiliz savaş gemileri ve uçakları adeta füze kalkanı yaparak İranın saldırısına geçit vermemişti.O dönem ABD Başkanı Joe Biden, İsraile Siz üstün geldiniz, misillemeye gerek yok mesajıyla Netanyahu hükümetini durdurmaya çalışmıştı.Ancak İsrail gidip İranın İsfahan kentindeki askeri üsteki S-300 hava savunma sistemini vurmuştu. İRANın 1 Ekim akşamı İsraile 200 balistik füzeyle düzenlediği saldırının ardından ise yine İsrail nasıl misillemede bulunacak soruları soruluyor.İsrailde kimi yorumcular İsfahan yanıtının hafif olmasının İranı cesaretlendirdiğini, dolayısıyla İsrailin caydırıcılığını arttırması adına bu kez daha ses getirici bir cevap verilmesi gerektiğini savunuyor. ABD askeri gücü, 1 Ekimdeki İran misillemesinde de İsraile koruma sağlarken Başkan Biden, bu defa ilkinin aksine İsrailin İrana yanıt verme hakkını desteklediğini açıkladı. Hatta, G-7 liderleriyle görüştüğünü onların da kendisiyle aynı fikirde olduğunu, yanıtın orantılı olması gerektiğini söyledi.Öte yandan İsrailin İranın nükleer tesislerine saldırı düzenlemesine destek vermeyeceklerini vurgulaması dikkat çekiciydi. ASLINDA yıllardır İsrailin İranın nükleer programını baltalamak için virüs saldırılarından suikastlara kadar birçok yönteme başvurduğu bilinen bir sır. Şimdi İsrailin balistik saldırıya misilleme olarak İrandaki ajan ağını harekete geçirebileceği gibi petrol ve kimya tesisleri ile nükleer altyapıya yönelik saldırılara başvurabileceği iddialar arasında. ANCAK ABD yönetiminin 5 Kasım başkanlık seçimleri öncesinde petrol fiyatlarında istikrarsızlık yaratacak ya da radyoaktif bir felaket tetikleyebilecek bir saldırıya mesafeli olduğu anlaşılıyor. Ayrıca nükleer tesislere yönelik olası bir harekâtta İsrail, ABDnin güçlü istihbarat ve mühimmat desteğinden mahrum kalabilir. Gazzede Hamas, Lübnanda Hizbullah ile savaşında Washingtondan her türlü desteği bulan Netahyahu, bunu da göz önünde bulundurarak en büyük müttefiki ABDnin çizdiği sınırlar içinde kalmayı denerse krizin sönümlenmesi için bir fırsat ortaya çıkabilir.Ancak Netanyahunun iki gün önce İran halkına yönelik Ülkenizin özgürleşmesi çok yakın diye açıklama yapması İran rejimiyle gerilimi kontrollü bir şekilde yüksek tutmak istediği şeklinde de görülebilir.Kara sınırı olmayan iki ülkenin hava ve füze savaşlarını sürdürmesi ise hem füze stoklarının sınırlı olması, hem de önleyici sistemlerin maliyeti açısından uzun süre sürdürülebilir olmadığı gibi, yıkım, insani kriz ve can kaybı açısından iki tarafa da bölge ülkelerine de ciddi bedeller ödetebilir.Dolayısıyla İsrailin yanıtının ne olacağı krizin seyri açısından belirleyici olacaktır.