SON DAKİKA HABERİ! Avrupa'nın 5 kabusu! Seçim sonrası büyük tehlike...

Dört gün süren Avrupa Parlamentosu seçimleri dikkat çeken sonuçlar doğurdu. Avrupa'daki iç siyasi eğilimlere ilişkin sinyaller veren sandık sonuçlarında aşırı sağın yükselen grafiği endişeleri arttırdı. Peki kıtada oluşan tablo ne? Seçimin kazananları ve kaybedenleri kimler? Avrupa'da radikal siyaset neden yükseldi? İşte detaylar... (Hürriyet-Güven ÖZALP)Avrupa Birliğinde korkulan oldu ve dün Avrupa Parlamentosunun (AP) önümüzdeki beş yıl için görev yapacak 720 üyesinin belirlenmesi amacıyla yapılan seçimlerde popülist ve aşırı sağcılar önemli kazanımlar elde etti. Her ne kadar seçimin asıl kazananı merkez sağ olsa ve APdeki ikinci gücü merkez sol oluştursa da popülist ve aşırı sağın elde ettiği başarı ve yükselen oy oranı siyasi depreme neden oldu. Bu başarı, öncelik ve değerleri ABninkilerle tam uyumlu olmayan önemli bir halk kitlesi olduğunu göstermesi açısından önem taşıyor. ABde kötü rüzgârların giderek daha güçlü esmesi mevcut geleneksel siyasi kadrodaki endişeyi körüklüyor.Seçim sonuçları popülist ve aşırı sağcı partilerin uzun süre Avrupa siyaset sahnesinden silinme ihtimallerinin düşük olduğuna işaret ediyor. Seçimler sonrasında AB açısından dikkat çeken sonuçların çıktığı belli başlı ülkelerde tabloyu şu şekilde özetlemek mümkün. Son dönemlerdeki her seçimde istikrarlı bir yükseliş sergileyen aşırı sağcı Ulusal Birlik Partisi (RN), tarihi bir rekorla yüzde 32 civarında oy alarak Fransanın birinci partisi konumuna yükseldi. İkinci kez seçilmesine rağmen siyasi açıdan zor durumda olan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, partisi ve ittifak ortaklarının RNin yarısından daha az oy alması üzerine büyük bir kumar oynayarak meclisi feshetme yoluna gitti. Macron, siyasi fotoğrafı netleştirme ihtiyacı olduğuna vurgu yaparak, Mesajınızı ve endişelerinizi duydum ve bunları cevapsız bırakmayacağım. Fransanın huzur ve uyum içinde hareket edebilmesi için net bir çoğunluğa ihtiyacı var dedi. ABnin en önemli ülkesi Almanyada aşırı sağın elde ettiği kazanım Brükselde endişeyle karşılandı. Aşırı sağcı Almanya İçin Alternatif (AfD), Başbakan Olaf Scholzun partisi SPDyi geride bırakarak yüzde 16yla ülkenin ikinci büyük siyasi gücü haline geldi. Merkez sağdaki CDU/CSU ortaklığı yüzde 30la ilk sırada yer alsa da AfDnin yükselişi siyasi dengeleri zorlama potansiyeli içeriyor. İtalyanın Kardeşleri Partisinin seçimleri beklendiği gibi rakiplerinin açık ara önünde tamamlayarak yaklaşık yüzde 29la ilk sıraya yerleşmesi Başbakan Giorgia Meloninin, APdeki konfigürasyonun oluşumundaki ve Başkan da dahil AB Komisyonu üyelerinin belirlenmesindeki oyun kurucu rolünün teyidi anlamına geliyor. Başbakan seçilmeden önceki söylemlerini yumuşatan ancak kaleyi içten ele geçirme taktiğini sürdüren Meloninin bundan sonraki adımları merakla bekleniyor. Geert Wilders liderliğindeki aşırı sağın iktidardaki ayak seslerinin ilk duyulduğu AB ülkelerinden olan Hollanda, geçtiğimiz dönemdeki seçim başarısına yakın bir sonuç elde ederek seçimlerden ikinci çıktı. Kesinleşmeyen sonuçlara göre aşırı sağcı Özgürlük Partisinin (FPÖ) neredeyse yüzde 26yla ilk parti olması bu ülke siyasetinin dönüm noktalarından biri. AP seçimlerinin yanı sıra genel seçimler için de halkın sandığa gittiği Belçikada da aşırı sağ kazanım elde etti. Tom Van Griekenin lideri olduğu Flaman aşırı sağ Vlaams Belang partisi oylarını ülkenin kuzeyinde arttırırken, Belçikanın liberal Başbakanı Alexandre de Croo partisinin seçimlerde hayal kırıklığı yaşamasının ardından istifa etti. AB Komisyonu Başkanı Ursula Von der Leyen: Hristiyan Demokratları çatısı altında toplayan Avrupa Halk Partisinin (EPP) adayı olan von der Leyen, partisinin önemli kazanımlarıyla yerini sağlamlaştırdı. * İtalya Başbakanı Giorgia Meloni: Partisinin kampanyasını bizzat yürüten Meloni, elde ettiği oranla zaferini pekiştirdi. Meloniye APnin yeni yapısında ve AB Komisyonundaki atamalarda oyun kurucu gözüyle bakılıyor. * Aşırı Sağ: Popülist ve aşırı sağ eğilimli partiler elde ettikleri başarılarla mevcut Avrupa siyaset sahnesini salladı. Önümüzdeki dönemde dengelerin oluşmasında gözler bu partilerin üzerinde olacak. * Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron: Seçimler Macron için tam bir hezimete dönüştü. Siyasi açıdan çok zayıflayan Macronun seçim kararı alması da tam bir siyasi kumar olarak görülüyor. Almanya Başbakanı Olaf Scholz ve Yeşiller... Aşırı sağcıların ikinci büyük siyasi güç haline geldiği Almanyada Scholzun partisi SPD tarihinin en büyük yenilgisini aldı. Macronun hamlesinden sonra Scholz erken seçim baskısı altında. * Bir önceki seçimlerde çok ciddi bir başarı elde eden Yeşiller ise iklim değişikliği, çevre önlemlerine yönelik konuların odaktan çıkmasının da etkisiyle büyük kan kaybı yaşadı. Avrupa Parlamentosu (AP), ABnin üyeleri halk tarafından doğrudan belirlenen tek ana kurumu olması açısından önem taşıyor. ABnin yasama kurumu olarak görev yapan APde 27 ülkeden 720 parlamenter görev yapıyor. Kararlarının önemli bir bölümü tavsiye niteliğinde olan AP, bazı ana konularda AB Konseyiyle ortak karar oluşturuyor. Göç, enerji, çevre, genişleme gibi konularda APnin onayının olmaması durumunda ilgili konuda karar alınamıyor, yasa yürürlüğe girmiyor. ABnin vicdanı olarak da nitelenen AP, diğer AB kurum ve organları üzerinde denetleme yetkisine sahip. Siyasi yelpazenin en soldan en sağa kadar temsil edildiği APnin onayı, AB Komisyonu Başkanının ve Komisyon üyelerinin belirlenmesi için de gerekli. Avrupa Parlamentosundaki en büyük siyasi grup olan Avrupa Halk Partisi (EPP), 185 koltuk elde etti. En büyük ikinci grup konumunu koruyan Sosyalistler ve Demokratların (S&D) 137 üyesi APde görev yapacak. En fazla kaybı yaşayan Liberaller 80, Yeşiller ise 52 koltukta kaldı. Beraber hareket etmek için ortak zemin bulmakta zorlanan Avrupa karşıtları, aşırı sağcılar, radikaller ve popülistlerin toplam koltuk sayısı 230u buluyor. AVRUPA Parlamentosu (AP) seçimlerine dokuz Avrupa Birliği ülkesinden 124 Türkiye bağlantılı aday katıldı. Türkiye ilintili adayların en fazla olduğu ülke Almanya (46) oldu. Almanyadan en az iki ismin seçilmesi bekleniyor. 13 adayın çıktığı Bulgaristanda 4 kişinin seçilme ihtimali var. Türkiye bağlantılı 3 adayın bulunduğu İsveçte bunlardan ikisinin seçileceği öngörülüyor. Diğer altı ülkedeki Türkiye bağlantılı adayların dağılımı ise şu şekilde oldu: Yunanistan 40, Hollanda 7, Fransa 6, Belçika 3, Avusturya 3, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi 3. Seçimlerden çıkan sonuçlar Avrupa seçmeninin ana akım siyasi partilere sırtını dönme, çözümleri radikal alternatiflerde arama eğiliminin sürdüğünü ve bu yaklaşımın giderek zemin kazandığını gösteriyor. Popülist ve aşırı sağ partilerin yükselmesi tek bir nedene bağlı değil. Mevcut sisteme karşı oluşan hoşnutsuzluk sürekli artan fiyatlar, düşen yaşam kalitesi, göç ve yeşil dönüşümün halka yansıyan maliyetleri bu eğilimleri besleyen en önemli unsurlar olarak öne çıkıyor. Daha önce ABden ayrılma ve Euro kullanmama gibi keskin ve halkı korkutan söylemleri bir kenara bırakarak vermek istedikleri mesajları merkez sağ taktikleriyle veren ve içeriden etki yaratmaya çalışan bu partilerin sosyal medyayı stratejik bir biçimde kullanması ve gençleri hedef kitlelerden biri yapmaları da elde ettikleri kazanımlarda önemli rol oynadı. Bu partilerin kazanımlarını ve söylemlerini özellikle APde somut politikalara dönüştürüp dönüştüremeyecekleri merak ediliyor. APdeki tabloya bakıldığında popülistler ve aşırı sağcılar henüz ortak bir çizgide buluşamadı. Bu da ortak bir sesle konuşamadıkları sürece yaratacakları etkinin zayıf kalacağı anlamına geliyor. Ayrı hareket etseler de buluştukları ortak konularda merkez partilerin işini zorlaştırma ya da bazı politikalara yön verme potansiyelleri yok değil. Göç politikaları aşırı sağın hedef alacağı ilk konu başlıkları arasında. AP seçimleri 27 AB ülkesinde yapılması açısından ulusal seçimlerden farklı olsa da ülkedeki iç siyasi eğilimler açısından sinyal içeren bir özelliğe sahip. Bu nedenle önceki günkü seçimlerden çıkan sonuçların ileride düzenlenecek herhangi bir ulusal seçimdeki sonuçlara yansıma ihtimali var. Bunun nedeni ise gerek ulusal seçimlerde gerekse AP seçimlerinde oy verilen partilerin aynı olması. Fark ise seçmenin AP seçimlerini kendisi açısından yük yaratmayacak, fazla yan etki yaratmaksızın mevcut hükümeti cezalandırabileceği bir platform olarak görmesi. AP seçim sonuçlarının ulusal seçimleri etkileyip etkilemeyeceğine ilişkin ilk önemli ve somut test Fransadaki erken genel seçimler olacak.