Rusya'nın gizemli ölüm listesi: Köprüde vuruldu, zehirlendi, pencereden düştü…

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putinin önde gelen muhaliflerinden olan Aleksey Navalninin hapiste öldüğünün açıklanması, dünya çapında tepkilere ve eylemlere yol açtı. Rusyada ise Navalni için anıta çiçek bırakmak isteyen eylemciler dahil onlarca kişi gözaltına alındı. Navalni'nin ölümü Rus muhaliflerin şüpheli ölümlerini yeniden gündeme getirdi...Rus muhalif politikacı Aleksey Navalninin (47) cezavinden gelen ölüm haberi başta Avrupa ve ABD olmak üzere dünyada şok dalgası yaratırken Rusyada Navalniyi anmak isteyen onlarca kişi gözaltına alındı.Navalni ve ailesinin basın sözcüsü Kira Yarmysh, ölümün önceki gün saat 14.17de gerçekleştiğini, annesinin cezaevinin bulunduğu Kuzey Kutbu bölgesinde Salechard şehrine gitmesine rağmen Navalninin cenazesinin hâlâ kendilerine teslim edilmediğini, naaşın morgda olmadığını açıkladı. Başkenti Moskovada bazı vatandaşlar, Navalni için Solovetskiy Kamen anıtına çiçek bıraktı. Siyasi baskı kurbanlarına adandığı belirtilen anıtın çevresinde emniyet güçleri güvenlik önlemleri aldı. OVD-Info insan hakları grubu, Rus polisinin Navalni için düzenlenen anma törenlerinde 350den fazla kişiyi gözaltına aldığını duyurdu. Navalni destekçilerinin en yoğun olduğu kent olan St. Petersburgda 74, yürüyüş gerçekleştiren kalabalığa polisin müdahale etmesi sonucu Moskovada da 49 kişi yaka paça gözaltına alındı. Rus muhalif, tedavi gördüğü Almanyadan döner dönmez Moskovadaki havaalanında 17 Ocak 2021de polis tarafından alıkonulduğunda da gerçekleşen protesto gösterilerinin ardından on binden fazla kişi gözaltına alınmıştı. Navalninin şüpheli ölümüne sadece Rusyada değil dünyanın birçok bölgesinde tepki gösterildi. Almanyadan Litvanyaya, İngiltereden İtalyaya kadar kent meydanlarında toplanan göstericiler, Navalninin ölümünü Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ilişkilendirdi ve attıkları sloganlarla Rus liderin hesap vermesini istedi. Avrupadaki birçok Rus büyükelçiliği önünde de protesto gösterileri vardı. Katılımcılar, Ukraynada işlenen olası savaş suçlarını araştıran Uluslararası Ceza Mahkemesine atıfta bulunarak Putin Laheye diye bağırdı. Ölümünden bir gün önce, perşembe günü katıldığı duruşmada hakimle şakalaşacak kadar keyfi ve sağlığı yerinde görünen Navalninin Rusyada tutuklanmadan önce verdiği bir video röportajda Putinin emriyle öldürülebileceğini söylediği ortaya çıktı. Rus muhalifin ölüm haberinin ardından sosyal medyada milyonlarca izlenen kayıtta, Navalni, Eğer beni öldürmeye karar verirlerse bu bizim inanılmaz derecede güçlü olduğumuz anlamına gelir. Bu gücü kullanmamız lazım diyerek hayranlarına sesleniyor. Rus muhalefet lideri, yolsuzluk karşıtı aktivist ve avukat olan Navalni, Putin ve yakın çevresinin yolsuzluk vakalarını araştırıyordu. Rusyada 2020 yılında zehirlendikten sonra Almanyaya gitmiş, 2021de tedavi gördüğü Berlinden Rusyaya dönüşünde de tutuklanmıştı. Navalni, yasa dışı eylemler düzenleme, Putin aleyhine ifadeler ve aşırılık yanlısı eylemleri finanse etme suçlamalarıyla 19 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.Son olarak aralık ayında avukatının nerede olduğunu bilmediğini açıkladığı Aleksey Navalninin günler sonra Rusyanın Kuzey Kutbu bölgesinde yer alan en ağır suçlarla itham edilen mahkûmların tutulduğu Yamalo-Nenets bölgesindeki cezaevine yollandığı ortaya çıkmıştı. Rus muhalif Aleksey Navalninin şüpheli ölümü, Putin Rusyasında meydana gelen diğer esrarengiz ölümleri gündeme getirdi. Vladimir Putinin 24 yıllık döneminde sayısız muhalif siyasetçi, gazeteci, aktivist, iş insanı ve asker, zehirlenmekten kurşunlanmaya, pencereden düşmekten intihara kadar birçok sebeple hayatını kaybetti. İşte en çok konuşulan 5 şüpheli ölüm... Londraya sığınan Rus iş adamı Boris Berezovskiye olan yakınlığı ile bilinen ve eski bir KGB ajanı olan Aleksander Litvinenko, 2000 yılında İngiltereye kaçtı. Gazeteci Anna Politkovskaya cinayetini araştırmak için Rus istihbaratındaki eski arkadaşlarıyla irtibata geçti. 2006 yılında, içinde arkadaşlarının da bulunduğu Rus ajanlarla Londrada görüştükten sonra o akşam hastaneye kaldırıldı. Rusyada üretilen polonyum-210 isimli radyoaktif bir maddeden zehirlendiği ortaya çıktı, 22 gün sonra öldü. Muhalif Rus gazetesi Novaya Gazetada gazetecilik yapan Anna Politkovskayanın, Rus lider Putinin Çeçenlere karşı yürüttüğü savaşı Kirli Savaş olarak nitelendirmesi ve aynı adlı bir kitap yayımlamasının ardından başına gelmeyen kalmadı. Politkovskaya, ilk olarak Rostova giderken uçakta çayına katılan bir maddeyle zehirlendi. Rus gazeteci, yoğun bir tedavi sonrası hayatta kalmayı başarsa da iki yıl sonra 2006 yılında yaşadığı binanın asansöründe henüz 48 yaşındayken cinayete kurban gitti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putinin muhalifi olan ve İngilterede sürgün olarak yaşayan Rus milyarder Boris Berezovski, 2013te Londradaki evinde ölü bulundu. Moskovanın siyasi ve iş dünyasında etkili bir isim olan ancak Putin ile ters düştükten sonra yurtdışına kaçan Berezovski, hakkında yakalama kararı çıkartıldığı için Rusyaya dönemiyordu. Eski Devlet Başkanı Boris Yeltsin döneminde enerji bakanlığı ve başbakan yardımcılığı görevlerinde bulunan Boris Nemtsov, Putini en sert şekilde eleştiren muhalif isimlerin başında geliyordu. 2015 yılında Kremlin yakınlarındaki bir köprüden geçerken sırtından vurularak öldürüldü. Mahkeme, Nemtsov cinayetinden suçlu bulduğu Çeçenistan vatandaşı Zaur Dadayevi 20 yıl hapse mahkûm etti. Rus özel güvenlik şirketi Wagnerin kurucusu ve lideri Yevgeny Prigojin, 23 ve 24 Haziran 2023te, Savunma Bakanı Sergey Şoygu başta olmak üzere Moskova yönetimine karşı gerçekleştirilen ayaklanmanın ardından Ağustos 2023te bir uçak kazasında öldü. İngiliz istihbarat yetkilileri uçağın, Putinin emriyle Rusyanın iç güvenlik teşkilatı Federal Güvenlik Servisi (FSB) tarafından vurulduğunu öne sürdü. Pentagon Sözcüsü Tuğgeneral Patrick Ryder da basın açıklamasında, ABDnin Prigojinin öldürüldüğünü düşündüğünü duyurdu.