Rusya'nın ele geçirdikleri, Trump’ın istedikleri: Ukrayna’da hangi kritik mineraller ve nadir toprak elementleri var?

ABD Başkanı Donald Trumpın askeri yardıma karşılık Kievden talepleri, Ukrayna'da hangi nadir toprak elementleri ve kritik mineraller var? sorusunu gündeme getirdi. Ülkenin doğusunda bulunan bazı önemli kaynaklar, Rusya tarafından ele geçirilmiş durumda. Trump ise Ukrayna'ya yaptıkları yardımların karşılığında 500 milyar dolar değerinde nadir toprak elementi istediğini belirtti. Peki Ukraynanın rezervleri neler? Rus işgali altındaki Ukrayna bölgelerinde kaynakların değeri ne? Trump neden nadir toprak elementlerini istiyor? İşte detaylarUkrayna nadir toprak elementleri ve kritik mineraller açısından zengin bir ülke olarak dikkat çekiyor. Bu durum ABD Başkanı Donald Trumpın da dikkatini çekti. ABD'nin askeri yardımlarına karşılık Ukrayna'nın nadir element kaynaklarını almak istediğini belirtti. Ukrayna ve ABD arasındaki maden anlaşmasının ise imzaya yakın olduğu açıklandı. ABD Başkanı Donald Trump, anlaşmayı imzalamak üzere Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'yi bu hafta veya gelecek hafta Beyaz Saray'da ağırlayabileceğini söyledi.Peki Ukraynada hangi kritik mineraller ve nadir toprak elementleri var? Nadir toprak elementleri, modern teknoloji ve sanayide yaygın olarak kullanılan ve benzer kimyasal özelliklere sahip 17 elemente verilen ad.Akıllı telefon, bilgisayar, tıbbi cihazlar ve benzeri ürünlerin üretiminde kritik rol oynayan elementler şunlar:Skandiyum (Sc), İtriyum (Y), Lantan (La), Seryum (Ce), Praseodim (Pr), Neodimyum (Nd), Prometyum (Pm), Samaryum (Sm), Evropiyum (Eu), Gadolinyum (Gd), Terbiyum (Tb), Diprosyum (Dy), Holmiyum (Ho), Erbiyum (Er), Tulyum (Tm), Terbiyum (Tb), Lutesyum (Lu).Nadir olmalarının sebebi, saf formlarında oldukça ender bulunmaları. Dünyanın farklı yerlerinde bu elementlerin yatakları mevcut.Ancak nadir toprak elementleri genelde Toryum ve Uranyum gibi radyoaktif elementlerle birlikte bulunuyor.Ayrıştırılmaları için birçok toksik kimyasal kullanılıyor, bu da çıkarma işlemini bazen zor ve pahalı hale getirebiliyor. Ukrayna, Avrupa Birliği'nin (AB) kritik hammadde olarak nitelendirdiği 30 maddenin 21'ini barındırıyor.Bunlar dünyadaki rezervlerinin yaklaşık yüzde beşine tekabül ediyor.Bu elementlerin olduğu bölgelerin çoğu Urkayna Kristal Kalkanı'nın güneyinde, çoğunlukla Azak Denizi'nin altında bulunuyor.Bu bölgelerin çoğu şu anda Rus işgali altında. Ukrayna Jeoloji Araştırma Kurumu'na göre, ülkede yaklaşık 19 milyon ton grafit rezervi bulunuyor. Grafit, elektrikli araç bataryalarının üretiminde kullanılan bir madde. Ülke aynı zamanda Avrupa'daki lityum yataklarının üçte birine sahip. Lityum, akü, pil, batarya, elektrikli araçlar, cam ve seramik ve eczacılık gibi birçok önemli alanda kullanılabiliyor.Verilere göre, nadir toprak elementleri de dahil, dünyadaki maden rezervlerinin yaklaşık yüzde 5'i Ukrayna'da bulunuyor.Ukrayna'nın 25 milyondan fazla ton demir, 3 milyon tona yakın manganez cevheri, 1,5 milyar ton tebeşir ve kireçtaşı rezervi olduğu tahmin ediliyor. Ukrayna'da bakır, çinko ve gümüş gibi kaynaklar da bulunuyor.Titanyum, uranyum, grafit, galyum, nikel ve berilyum gibi kritik madenler de dahil olmak üzere önemli cevherlere sahip Ukrayna'da bunların önemli bir kısmı henüz kullanılmadı. Ukrayna Ekonomi Bakanı Yulia Svyrydenko'ya göre, Rus işgali altındaki bölgelerde şu anda 350 milyar dolar değerinde kaynak bulunuyor. 2022 yılında yapılan bir araştırmada, Rusya'nın Ukrayna'nın kömür madenlerinin yüzde 63ünü; manganez, sezyum, tantalum ve nadir toprak yataklarının yarısını işgal ettiği belirtilmişti. Kanada merkezli SecDev'in başkanı Dr. Robert Muggah, kritik minerallerin 21. yüzyıl ekonomisinin temeli olduğunu ve bu minerallerin yenilenebilir enerji, askeri uygulamalar ve sanayi altyapısının inşasında çok önemli bir rol oynadığını vurguladı. ABD'nin nadir element ve kritik mineral üretimini kontrol etmek istemesinin ardında bunların küresel tedarikinde başı çeken Çin ile rekabet geliyor.Geçtiğimiz yıllarda Çin nadir toprak minerallerinin çıkartılması ve işlenmesinde lider haline geldi. Ülke, küresel üretim kapasitesinin %60 ila 70'ini, işleme kapasitesininse yüzde 90'ını elinde tutuyor.ABD'nin bu konuda Çin'e olan bağımlılığı Trump yönetiminde ulusal güvenlik ve ekonomik endişelere yol açıyor.Bu elementler, elektrikli araçlardan askeri teçhizata kadar gelişmiş teknolojilerin üretiminde giderek daha da önemli rol oynuyor. BBC Türkçe'deki habere göre Zelenski, anlaşmayı ilk olarak Trump'a geçen Eylül'de sunduğu zafer planına dahil etmişti.Fikir, dönemin başkan adayına ABD'nin Ukrayna'yı desteklemeye devam etmesi için somut bir neden vermekti.Zelenski, daha önce Trump'ın Ukrayna'nın yeraltı kaynaklarından 500 milyar dolarlık kısmına erişim talebini devletimizi satmayacağız diyerek reddetmişti.Ukrayna nadir toprak elementleri bakımından oldukça zengin bir ülke, ancak bu kaynakların büyük kısmı Rus güçlerin kontrolündeki bölgelerde.Trump, Ukrayna'nın bu kaynakları maddi ve askeri desteğe karşılık ABD'ye vermesi gerektiğini söylüyor.Zelenski ise Bu ciddi bir diyalog değil diye konuşmuş ve Devletimizi satamam ifadelerini kullanmıştı.