İstifa edip ülkeden ayrıldı… Bangladeş'in "demir leydisi": Şeyh Hasina kimdir?

Bangladeş'te hükümet karşıtı protestolarda yaşanan şiddet olayları üzerine ülkeden ayrılan ve ordu tarafından istifa ettiği duyurulan Başbakan Şeyh Hasina Vecid, ülke tarihinde en uzun süre görev yapan başbakan oldu.76 yaşındaki siyasetçi Hasina, Haziran 1996-Temmuz 2001 ve Ocak 2009-Ağustos 2024 tarihleri arasında başbakanlık görevini üstlendi. İktidar partisi Avami Birliğinin 7 Ocak'ta yapılan 12. Genel Seçimi kazanmasının ardından 5. kez başbakan olan ve Bangladeş'in demir leydisi olarak bilinen Hasina, 28 Eylül 1947'de ülkenin güneybatısındaki Tungipara'da doğdu.Hasina'nın babası ve ülkenin kurucu Cumhurbaşkanı Şeyh Bangabandhu Mujibur Rahman, 1971'de Bangladeş'e bağımsızlığını kazandıran Büyük Kurtuluş Savaşının liderlerinden biriydi.Rahman, 15 Ağustos 1975'te askeri darbeyle devrilirken, kızları Şeyh Hasina ve Şeyh Rehana dışında ailesinin tüm üyeleriyle birlikte öldürüldü. Hasina ve Rehana, bu sırada Almanya'da bulunuyordu. Hasina'nın siyasetle iç içe geçen çocukluk ve gençlik yılları, onun gelecekteki kariyerinin temelini oluşturdu. Eğitim gördüğü Dakka Üniversitesinde önemli bir öğrenci lideri olan Hasina, 1960'ların sonlarında üniversitede aktif siyasetin içindeydi.Babası Rahman'ın 1975'teki askeri darbeyle devrilmesinden sonraki 6 yılını Hindistan'da sürgünde geçiren Hasina, 1981'de ülkesine döndü.Hasina, Bangladeş'e dönmesiyle babası tarafından kurulan ve Bangladeş'in en büyük partisi haline gelen Avami Birliğinin liderliğine seçildi; dönemin yönetimine karşı söylemleri birçok kez ev hapsine alınmasına neden oldu. Aynı yıl Hasina ile Bangladeş Milliyetçi Partisi (BNP) lideri ve eski Başbakan Begüm Halide Ziya, dönemin askeri yönetiminin lideri Hussain Muhammad Ershad'a karşı düzenlenen halk ayaklanmasına liderlik etti.Gösteriler neticesinde Ershad'ın 1990'da istifa etmesinden 1 yıl sonra yapılan seçimleri rakibi Ziya'ya karşı kaybeden Hasina, BNP'yi seçimlerde hile yapmakla suçladı.Hasina, Avami Birliğinin 12 Haziran 1996'da yapılan genel seçimlerde çoğunluğu elde etmesi üzerine 23 Haziran 1996'da yemin ederek ilk kez Başbakan olarak göreve başladı. Partisi ve kendisi hakkındaki yolsuzluk iddiaları nedeniyle 2001'deki seçimler sonucu ağır bir yenilgiye uğrayan Hasina, BNP iktidardayken birçok kez suikast girişimine uğradı, 2004'teki suikast girişimi sonucu işitme duyusu ciddi zarar gördü.Güvenlik endişeleri nedeniyle 2002'de Bangladeş'ten ayrılan Hasina, 2 yıl sonra ülkesine döndü ve siyasi kariyerine kaldığı yerden devam etti.Hasina, 29 Aralık 2008'de yapılan seçimlerde ise 299 sandalyeden 230'unu kazanarak ezici çoğunlukla iktidara gelerek ikinci kez Başbakan oldu.Ocak 2009'da yemin ederek göreve başlayan Hasina, bu tarihten ordu tarafından istifa ettiği bildirilen zamana kadar ülkenin başbakanı olarak görev yapmaktaydı.Bangladeş'e toplamda 20 yıl hizmet eden Hasina, ülke tarihinde en uzun süre görev yapan başbakan olarak kayıtlara geçti. Bangladeş'te Kovid-19 salgını sonrasında hayat pahalılığı ve enflasyon hızla yükseldi. Döviz rezervleri hızla düşen ülkenin dış borcu 2016'dan bu yana iki katına çıktı.Ekonomideki kötü gidişattan Hasina'yı sorumlu tutan vatandaşlar, hükümeti de yolsuzlukla suçluyordu.Hasina yönetimi ayrıca siyasi muhaliflerine ve medyaya baskı yapmakla eleştiriliyordu. Ülkede temmuzda patlak veren protestolar sırasında da hükümetin gösterileri bastırmak için aynı sert yaklaşıma başvurduğu yönünde eleştiriler de yapılıyordu.Öte yandan Hasina hükümeti bu iddiaları reddediyordu.