Google'a, '100 milyar dolarlık' risk!

Arama motoru pazarının yüzde 90ını elinde bulunduran Google, tüm dünyada tekelcilik ile suçlanıyor. Dominant yapısını sürdürebilmek için milyarlarca dolar ödeyen şirketin dava tazminatlarının 100 milyar dolara ulaşabileceği belirtiliyor. Milliyet'ten İsmail Şahin'in haberi...Büyük teknoloji şirketleri insanların hayatına her geçen gün bir adım daha girerken kârlılıklarını katlayarak artırmaya devam ediyor. Ancak insanların kişisel bilgilerini kullanan bu şirketler tekelcilik, özel hayatın gizliliği ve rekabet kurallarını ihlal ettikleri iddialarıyla sık sık gündeme geliyor; dava konusu oluyor. Piyasa değeri 2 trilyon doları aşan arama motoru Google da sektörün yüzde 90ını domine ettiği için AB, ABD ve diğer ülkeler ile medya kurumları tarafından tekelcilikle suçlanıyor. Şirket 1998 yılında ilk kurulduğunda bir olan avukat sayısı 5 yılda 100e şimdilerde ise 900ün üzerinde. Yine de AB tarafından 8 milyar euronun üzerinde üç ayrı cezaya çarptırıldı. Teknoloji yatırım ve yönetim firması Bernstein analistlerine göre açılan davaların sadece tekelcilik iddiaları altında 100 milyar doları bulabilir. Yapay zeka davalarının eklenmesiyle bu tazminatların çok daha yüksek rakamlara ulaşabileceğine dikkat çekiliyor. İşte küresel anlamda şirkete yönelik açılan davalardan bazıları... 2009 yılında Microsoft tarafından desteklenen PR firması Infederation LTD, AB Komisyonuna Googleın, alışveriş konusunda kendi hizmetlerini ön plana çıkararak, yetkisini kötüye kullandığını iddia ederek şikayette bulundu. 10 Kasım 2010 tarihinde AB komisyonu, resmi soruşturma başlattı. 2017 yılında her aramayı Googleın kendi alışveriş sitesine yönlendirdiği tespit edildi ve şirketin 2016 yılındaki gelirinin yüzde 2.5u kadar bir miktar olan 2.4 milyar euro ceza kesildi. Bu, AB tarafından şu ana kadar verilen en yüksek kesinleşmiş para cezası. 2013 yılında Nokia, Mircosoft, Oracle gibi şirketlerin de aralarında bulunduğu 17 şirketten oluşan FairSearch isimli girişim, Googleın mobil cihaz üreticisi şirketlere cihazlarında YouTube ve Google Maps gibi uygulamaların bulunması karşılığında android işletim sisteminden ücretsiz yararlanmasına izin verdiği gerekçesiyle şikayette bulundular. 2015 yılında AB resmi soruşturmayı başlattı. Soruşturma devam ederken Google Alphabet şirketini kurdu ve Google bir anda bu şirketin kolu haline geldi. Bir yıl sonra AB komisyonu Googleın Android işletim sisteminin piyasada haksız rekabet kurarak ABnin antitröst yasalarını ihlal ettiğine karar verdi, 4.3 milyar euro ceza kesildi. Google kararı temyize götürdü. AB komisyonu Googlea, internet reklamlarıyla ilgili hizmeti AdSensede piyasa hakimiyetini kötüye kullandığı için 2016 yılında soruşturma başlattı. Komisyon 2019 yılında 1.49 milyar euro cezaya mahkum etti. Google karara itiraz etti. Avrupa Adalet Divanı yapısı içinde yer alan Genel Mahkeme, 5 yıl önce kesilen 1.49 milyar euro para cezasını yürürlükten kaldırdı. Bu şikayet, Googlea toplamda 8.25 milyar euroya mal oldu. 2020de ABD Adalet Bakanlığı ve 38 eyalet başsavcısı Googleın internet araması ve arama reklamcılığı konusunda yasa dışı tekel oluşturarak Sherman Antitrust Yasasını ihlal ettiği gerekçesiyle dava açtı. Ocak 2023te ise, Adalet Bakanlığı Kaliforniya, Colorado, Connecticut, New Jersey, New York, Rhode Island, Tennessee ve Virginia eyaletlerinin başsavcılarıyla Googleı dijital reklamcılık sektöründe tekelcilik yapmakla suçlayan bir dava açtı. Dava devam ediyor. Kaliforniya: Kaliforniya, Oaklanddaki mahkeme Googlea kullanıcılarının gizliliğini ihlal ettiği gerekçesiyle 5 milyar dolarlık dava açtı. Google uzlaşma yolunu seçti.Fransa: Fransa Rekabet Kurumu, Googlea, içeriklerini kullandığı Fransız yayıncılara yeterli ücret vermediği için 250 milyon euro ceza kesti.İngiltere: İngiltere Rekabet Temyiz Mahkemesi, Googleın dijital reklamcılık alanındaki uygulamalarının rekabet karşıtı olduğunu belirleyerek, şirkete karşı 13.6 milyar sterlinlik devasa bir dava açılmasına karar verdi.Hollanda: Hollanda da İngiltere gibi ulusal medyanın dijital reklam kayıplarının Google tarafından karşılanmasını istiyor. Googlea aralarında Axel Springer ve Schibstedin de bulunduğu 32 medya grubu tarafından, medya şirketlerinin bu haksız rekabet ile gelirlerinin düştüğü gerekçesiyle 2.1 milyar euroluk dava açıldı.